Vượt “gió ngược”, Việt Nam đạt tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong năm 2025

Một trong số các nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trên thế giới

Phát biểu khai mạc, Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Nguyễn Thanh Nghị nhấn mạnh, năm 2025 ghi nhận cả thuận lợi và khó khăn đối với kinh tế Việt Nam. Trong đó, khó khăn nhiều hơn so với thuận lợi. Cụ thể, kinh tế chịu ảnh hưởng không nhỏ từ xung đột địa chính trị phức tạp và chính sách bảo hộ thương mại của các nước. Trong nước, kinh tế gặp nhiều khó khăn do năng lực và thích ứng của doanh nghiệp trong chuỗi giá trị còn hạn chế; biến đổi khí hậu; ô nhiễm môi trường và các diễn biến thời tiết cực đoan... Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, Việt Nam vẫn đạt được nhiều thành tựu nổi bật, toàn diện. Tăng trưởng kinh tế dự kiến cả năm 2025 đạt trên 8%, nằm trong số các nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trên thế giới.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026 với chủ đề “Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số”

Đồng thời, Việt Nam giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Song ông Nghị nhấn mạnh, trong bối cảnh hiện nay để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng năm 2026 và giai đoạn 2026-2030 là một thách thức lớn, yêu cầu cao, đòi hỏi phải xác lập mô hình tăng trưởng mới. Đồng thời phải có giải pháp quyết liệt, hiệu quả.

Chính vì vậy, diễn đàn kỳ vọng các cơ quan, tổ chức, các chuyên gia... hiến kế cụ thể với từng ngành, lĩnh vực, địa phương để góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số năm 2026 và các năm tiếp theo. Ông Nghị cũng đề nghị diễn đàn tập trung nhận diện các lĩnh vực, quy định cần ưu tiên thể chế hóa để hiện đại hóa quản trị quốc gia gắn với quản trị thực thi hiệu quả. Đây sẽ là trọng tâm xuyên suốt trong giai đoạn 2026-2030 nhằm kiến tạo phát triển, để thể chế thực sự trở thành một nguồn lực chủ đạo.

Toàn cảnh Diễn đàn

Nhìn lại bức tranh kinh tế vĩ mô năm 2025, TS. Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhận định, Việt Nam đã chủ động và vững vàng vượt qua những “cơn gió ngược” từ bối cảnh quốc tế phức tạp để đạt được những con số ấn tượng. Theo nhận định của Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, tăng trưởng kinh tế năm 2025 dự kiến đạt trưởng 8,01% đưa Việt Nam trở thành quốc gia có mức tăng trưởng cao nhất khu vực và thuộc nhóm dẫn đầu thế giới. Thành quả này là kết quả của công cuộc hoàn thiện thể chế mạnh mẽ với 7 Nghị quyết lớn của Trung ương, 47 Luật và 8 Nghị quyết, 99 dự án Luật và Nghị quyết được thông qua, cùng với nỗ lực “sắp xếp lại giang sơn”, tinh gọn bộ máy và phân cấp quản lý.

Động lực chính cho sự bứt phá này đến từ sự phục hồi đồng đều giữa các khu vực. Nông nghiệp dù chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai vẫn giữ vai trò trụ đỡ với mức tăng trưởng tích cực gần 3,92%. Trong khi đó, khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo đã lấy lại đà tăng trưởng ngoạn mục ở mức 9,7%, khẳng định vai trò dẫn dắt nền kinh tế. Bên cạnh đó, xuất nhập khẩu đạt kỷ lục, gần 900 tỷ USD, thuộc nhóm 20 quốc gia dẫn đầu thế giới. Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu, nhập khẩu đều ở mức cao dù chịu ảnh hưởng bất lợi từ căng thăng thuế quan. Đặc biệt, dòng vốn đầu tư phát triển tăng mạnh, đạt 13,47% so với giai đoạn trước là 6,67%, vốn đầu tư khu vực nhà nước, tư nhân và FDI đều tăng trưởng ấn tượng.

Ngoài ra, năm 2025 chứng kiến sự bùng nổ của hạ tầng với hàng loạt dự án chiến lược quy mô lớn. Sự ổn định kinh tế vĩ mô được duy trì khi lạm phát được kiểm soát ở mức 3,5% và tỷ lệ nợ công giảm sâu xuống ngưỡng an toàn 35-36% GDP, tạo dư địa lớn cho các chính sách tài khóa trong tương lai.

4 cơ hội và 5 thách thức với kinh tế Việt Nam trong giai đoạn 2026 – 2030

Dựa trên nền tảng vững chắc của năm 2025, TS. Nguyễn Đức Hiển và Nhóm nghiên cứu Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đưa nhận định về 4 cơ hội và 5 thách thức với kinh tế Việt Nam trong giai đoạn 2026 – 2030. Cụ thể, Việt Nam có cơ hội đón nhận dòng dịch chuyển vốn đầu tư mạnh mẽ, đặc biệt là dòng vốn chất lượng cao, trong các lĩnh vực công nghệ và năng lượng bền vững.

Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ tạo cơ hội cho Việt Nam bắt nhịp bứt phá phát triển và đạt được các mục tiêu về phát triển kinh tế - xã hội.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà tham dự Diễn đàn

Xu hướng chuyển đổi xanh và phát triển bền vững thúc đẩy gia tăng nhu cầu về năng lượng tái tạo và thân thiện môi trường cũng được TS. Nguyễn Đức Hiển nhận định rằng sẽ mở ra cơ hội để Việt Nam phát triển các ngành công nghiệp xanh, năng lượng tái tạo, năng lượng mới.

Cùng với đó, cạnh tranh chiến lược thúc đẩy các quốc gia tìm kiếm đối tác mới sẽ tạo điều kiện cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào các chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu, không chỉ lắp ráp mà còn ở các khâu có giá trị cao hơn như R&D, thiết kế, marketing.

Bên cạnh đó, Nhóm nghiên cứu Ban Chính sách, chiến lược Trung ương cũng đưa ra các thách thức gồm mô hình tăng trưởng thương mại theo chiều rộng khiến. Việt Nam cũng được cho là chịu rủi ro cao từ rào cản thuế quan của các nước.

“Nguy cơ “bị bỏ lại phía sau” nếu quá trình “bắt nhịp”, “đón bắt” công nghệ không thành công. Bên cạnh đó là một số thách thức mang tính cấu trúc của nền kinh tế”, ông Nguyễn Đức Hiển nhấn mạnh.

Đồng thời cho rằng Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu. Trong khi đó, nhu cầu huy động nguồn tài lực rất lớn cũng là thách thức tới đây.

Dựa trên nền tảng của tăng trưởng 2025 và những nhận định về cơ hội, thách thức của giai đoạn mới nói trên, TS Nguyễn Đức Hiển và Nhóm nghiên cứu Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đã đưa ra ba kịch bản tăng trưởng cho giai đoạn 5 năm tiếp theo (2026 – 2030). Trong đó, đáng chú ý nhất là “Kịch bản Mục tiêu” với tham vọng đưa tốc độ tăng trưởng GDP đạt mức 10% mỗi năm. Nếu hiện thực hóa được kịch bản này, quy mô nền kinh tế Việt Nam đến năm 2030 sẽ đạt gần 25 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 910 tỷ USD, với GDP bình quân đầu người đạt 8.500 USD. Đây là một bước nhảy vọt so với “Kịch bản Cơ sở” với mức tăng trưởng 7,5% và "Kịch bản Chuyển tiếp" với mức tăng trưởng 8,5%.

Để đạt được con số tăng trưởng hai con số này, cơ cấu nền kinh tế buộc phải có sự chuyển dịch mạnh mẽ về chất. Khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo cần phải đạt mức tăng trưởng gần 13% mỗi năm, trong khi khu vực dịch vụ cũng phải duy trì tốc độ tăng trưởng 12,5%.

Nhóm nghiên cứu đã xác định 17 ngành động lực cần được ưu tiên phát triển, chia thành các nhóm dẫn dắt như tài chính ngân hàng, logistics, và các nhóm cần nâng cấp vị thế trong chuỗi giá trị như điện tử, máy tính và dệt may. Các ngành này dự kiến sẽ đóng góp tới 5,4 điểm phần trăm vào mức tăng trưởng chung, đóng vai trò đầu tàu kéo cả nền kinh tế đi lên.

Để hiện thực mục tiêu tăng trưởng hai con số mức 10% cho giai đoạn 2026 – 2030, TS Nguyễn Đức Hiển và Nhóm nghiên cứu đề xuất các giải pháp chiến lược, trong đó, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn là một yêu cầu quan trọng.

“Việt Nam cần chủ động làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, kiến tạo thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới thông qua việc phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và các mô hình kinh tế mới như kinh tế không gian hay kinh tế biển. Chỉ khi kết hợp được sức mạnh của nguồn lực tài chính, hiệu quả năng suất và một thể chế thông thoáng, khát vọng tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026-2030 mới có thể trở thành hiện thực”, TS Nguyễn Đức Hiển nhấn mạnh.