Phối hợp phòng, chống rửa tiền với phòng, chống buôn bán trái phép động vật hoang dã

Chương trình có sự tham gia của hơn 60 đại biểu là đại diện của VKSND hai cấp thuộc 12 tỉnh, thành phố gồm: Hà Nội, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Phú Thọ, Thái Nguyên, Hưng Yên, Nghệ An, Ninh Bình, TP. Hồ Chí Minh; cùng các cán bộ, giảng viên của Trường Đại học Kiểm sát và Phân hiệu Trường Đại học Kiểm sát tại TP. Hồ Chí Minh, các chuyên gia của Vụ Công tố và kiểm sát điều tra án kinh tế, tham nhũng (Vụ 3) – VKSND tối cao, Cục Phòng, chống rửa tiền – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Học viện An ninh.

Toàn cảnh hội thảo tập huấn, Ninh Bình, tháng 12/2025

Tội phạm về động vật hoang dã gắn liền với các rủi ro rửa tiền

Phát biểu khai mạc, TS. Nguyễn Thị Lộc, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kiểm sát nhấn mạnh rằng tội phạm về động vật hoang dã (ĐVHD) là một loại tội phạm có tổ chức và xuyên quốc gia, thường có liên quan đến các loại tội phạm khác như rửa tiền, trốn thuế, tham nhũng trong chuỗi cung ứng ĐVHD toàn cầu, đặc biệt là từ châu Phi về châu Á. Các tổ chức tội phạm lợi dụng những điểm yếu trong lĩnh vực tài chính và phi tài chính để dịch chuyển, che giấu các khoản tiền bất chính thu được từ hoạt động buôn bán trái pháp luật ĐVHD, từ đó tạo điều kiện cho tội phạm ĐVHD tiếp tục diễn ra và gây tổn hại đến tính liêm chính của hệ thống tài chính.

TS. Nguyễn Thị Lộc, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kiểm sát phát biểu khai mạc hội thảo tập huấn, Ninh Bình, tháng 12/2025

Theo chia sẻ của bà Nguyễn Thị Minh Thơ, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống rửa tiền – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, kết quả đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền giai đoạn 2018 – 2022 đã chỉ ra rằng rủi ro rửa tiền đối với tội phạm môi trường ở Việt Nam được đánh giá ở mức TRUNG BÌNH – CAO; trong đó, buôn bán, vận chuyển trái phép ĐVHD được xác định là lĩnh vực có rủi ro rửa tiền cao nhất trong nhóm tội phạm về môi trường. Công tác phối hợp trong hoạt động phòng, chống rửa tiền nói chung, phòng, chống rửa tiền gắn với phòng, chống buôn bán trái phép ĐVHD giữa các bộ, ngành chức năng, giữa khu vực công và khu vực tư là hết sức quan trọng.

Bà Nguyễn Thị Minh Thơ, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống rửa tiền – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chia sẻ kết quả đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền giai đoạn 2018 – 2022, Ninh Bình, tháng 12/2025

Đại diện cho WCS Việt Nam, ông Phạm Thành Trung – Quản lý Chương trình, cho rằng, mặc dù điều tra tài chính có khả năng to lớn trong việc phát hiện ra mạng lưới tội phạm liên quan đến chuỗi cung ứng ĐVHD bất hợp pháp, đặc biệt để điều tra và truy tố tội phạm rửa tiền có liên quan đến buôn bán trái phép ĐVHD, nhưng công tác điều tra tài chính tại Việt Nam vẫn chưa được phát huy mạnh mẽ do cơ chế chia sẻ thông tin còn hạn chế và năng lực về phòng, chống rửa tiền của các lực lượng chức năng liên quan chưa cao.

Tăng cường hoạt động điều tra tài chính đối với tội phạm nguồn

Kể từ tháng 6/2023 Việt Nam bị đưa vào Danh sách giám sát tăng cường (Danh sách xám) của FATF, Chính phủ đã ban hành nhiều chương trình và kế hoạch hành động về phòng, chống rửa tiền như: Quyết định số 194/QĐ-TTg ngày 23/02/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành kế hoạch hành động quốc gia thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 15/5/2024 của Chính phủ về việc ban hành Kế hoạch thực hiện sau đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền giai đoạn 2018 – 2022...

Trong đó, nhiệm vụ phát triển nguồn lực và nâng cao năng lực trong việc phát hiện, điều tra và xử lý các hành vi rửa tiền; đặc biệt là việc tăng cường điều tra tài chính song song với điều tra tội phạm nguồn là một trong những vấn đề ưu tiên. Nhiệm vụ này đặt ra yêu cầu đối với các tổ chức tài chính, các cơ quan thực thi pháp luật cần tăng cường nhận diện, đánh giá rủi ro rửa tiền đối với các loại tội phạm có tổ chức và xuyên quốc gia, đẩy mạnh truy vết dòng tiền và thu hồi tài sản do phạm tội mà có, cũng như nâng cao hiệu quả phối hợp liên ngành trong phòng, chống rửa tiền.

Các đại biểu tham gia hội thảo tập huấn, Ninh Bình, tháng 12/2025

Tại chương trình hội thảo tập huấn, các đại biểu được cập nhật tình hình vi phạm pháp luật về bảo vệ ĐVHD tại Việt Nam cùng các dấu hiệu nhận diện dòng tài chính bất hợp pháp trong chuỗi cung ứng ĐVHD bất hợp pháp; tiếp cận thông tin về các biện pháp điều tra tài chính, kỹ năng thu thập chứng cứ điện tử và khai thác nguồn dữ liệu do các tổ chức tài chính cung cấp. Trên cơ sở đó, các đại biểu cùng trao đổi về những vấn đề pháp lý và thực tiễn cần lưu ý trong thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra và truy tố các vụ án có yếu tố tài chính.

Bên cạnh các nội dung chuyên môn, chương trình hội thảo tập huấn cũng dành nhiều thời lượng trao đổi sâu về cơ chế phối hợp liên ngành trong phòng, chống rửa tiền gắn với tội phạm về ĐVHD thông qua phần chia sẻ của đại diện Vụ 3 – VKSND tối cao, Cục Phòng, chống rửa tiền – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, và Ngân hàng TNHH MTV UOB Việt Nam. Nhiều tình huống thực tiễn được thảo luận cho thấy sự cần thiết của việc chia sẻ thông tin kịp thời, phối hợp giám định, định giá, xác minh tài sản, cũng như kết nối điều tra tội phạm nguồn với điều tra rửa tiền, trong đó vai trò của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các ngân hàng thương mại và Viện kiểm sát các cấp được nhấn mạnh như những mắt xích then chốt nhằm nâng cao hiệu quả phát hiện, điều tra và xử lý các vụ án hình sự có yếu tố tài chính phức tạp.