Gỡ khó cho xuất khẩu nông sản

	Bài toán phụ thuộc nông sản nhập
	Xuất khẩu nông sản đối mặt thách thức

Gạo, sắn gặp khó

Chia sẻ những khó khăn về xuất khẩu gạo, bà Bùi Thị Thanh Tâm - Tổng giám đốc Tổng công ty Lương thực miền Bắc cho hay, có một thực tế diễn ra là từ đầu năm đến nay, hợp đồng xuất khẩu ký ra không nhiều nhưng mỗi lần thực hiện thì giá cả trong nước lại có sự biến động rất lớn.

DN cần cải thiện chất lượng nông, lâm, thủy sản

Thông thường, mọi năm nếu vào vụ lúa gạo, trong trường hợp có những hợp đồng lớn thì thị trường vẫn hấp thụ được, hoặc giá cả cũng chỉ biến động đôi chút nhưng năm nay, việc thực hiện các hợp đồng lớn gặp nhiều khó khăn. Từ đầu năm đến nay, lượng gạo xuất khẩu theo Hiệp hội lương thực Việt Nam thống kê và số liệu các DN báo cáo, đạt con số 3 triệu tấn với kim ngạch 1,3 tỷ USD.

Phân tích về các thị trường nhập khẩu gạo chủ yếu của Việt Nam, bà Tâm cho hay, đối với thị trường Trung Quốc những năm trước, xuất khẩu gạo tiểu ngạch qua Trung Quốc rất lớn nhưng năm nay rất khó khăn vì chính sách nhập khẩu của Trung Quốc có sự thay đổi lớn, và hiện họ đang chuyển hướng sang nhập gạo từ Thái Lan, Campuchia, Myanma…

Đối với nhóm các nước như Philippines, Indonesia, Malaysia, nhu cầu nhập khẩu gạo của các quốc gia này đã xuất hiện nhưng số lượng không được như kỳ vọng. Với thị trường châu Phi, nói là thị trường thấp cấp, nhưng hiện nay nhu cầu tiêu thụ gạo cao cấp cũng rất nhiều. Hiện Thái Lan đang phủ thị trường này do khả năng đáp ứng được các yêu cầu khác nhau từ cao cấp đến thấp cấp, mặt khác, cước phí vận chuyển từ Thái Lan sang châu Phi cũng rất cạnh tranh.

Liên quan đến vấn đề này, ông Huỳnh Thế Năng - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho hay: Đối với lúa gạo, lâu nay chúng ta vẫn chủ yếu xuất khẩu sang và phụ thuộc thị trường Trung Quốc, nhưng hiện lại chưa ký được các hợp đồng tập trung để dẫn dắt thị trường, trong khi lại chịu áp lực giảm giá từ việc Thái Lan xả hàng để giảm tồn kho.

Trung Quốc sẽ siết chặt tiểu ngạch

Theo các chuyên gia, rào cản thương mại đang là vấn đề lớn đối với nông sản Việt Nam, năm nay, Trung Quốc thắt chặt nhập khẩu, thậm chí hàng tiểu ngạch cũng phải đáp ứng các yêu cầu như chính ngạch đã khiến nhiều nông sản Việt không có hướng giải quyết. Hai tháng qua, mặt hàng sắn đã bị đóng cửa hoàn toàn tại Lạng Sơn.

Bà Dương Phương Thảo, Phó Cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, thị trường Trung Quốc, chiếm 28,5% tổng lượng xuất khẩu nông - lâm -thủy sản của Việt Nam. Tuy nhiên, thống kê này vẫn chưa đầy đủ vì xuất khẩu theo đường tiểu ngạch là rất lớn.

“Chúng tôi đã cử đoàn sang làm việc với Trung Quốc, bạn đã ghi nhận và hứa tạo điều kiện tối đa cho nhập khẩu hàng nông sản Việt Nam. Nhưng thông điệp của họ là sẽ siết chặt hoạt động xuất nhập khẩu theo đường tiểu ngạch để chống buôn lậu, đồng thời, sẽ tăng cường giám sát chất lượng, kiểm soát đầu mối được phép nhập khẩu vào Trung Quốc, giám sát nhà máy chế biến, sản xuất. Do vậy, nông dân, DN trong nước cần cải thiện chất lượng nông, lâm, thủy sản”, bà Thảo cho hay.

Ông Nguyễn Xuân Dương, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi cho rằng, hiện nay nhiều mặt hàng nông sản do chúng ta chưa đàm phán chính thức theo đường chính ngạch thì xuất khẩu tiểu ngạch cũng cần có cách làm phù hợp.

Để tháo gỡ khó khăn về xuất khẩu gạo trong thời gian tới, bà Tâm cho rằng rất cần sự can thiệp của Chính phủ để ký các hợp đồng xuất khẩu đối với mặt hàng gạo. Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương cần đề xuất lên Chính phủ về vấn đề này. Đồng thời, giảm thuế VAT cho các DN xuất khẩu để xây dựng thương hiệu.

Ông Lê Văn Bảnh, Cục trưởng Cục Chế biến Nông lâm thủy sản và Nghề muối cho biết, sẽ đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường, nhất là cho mặt hàng gạo tại các thị trường truyền thống như Philippines, Indonesia và thị trường châu Phi.

Đặc biệt, cần phải tiếp tục tháo gỡ rào cản kỹ thuật theo hướng chủ động, tiếp cận với các thị trường đang tăng cường rào cản như Mỹ (đối với cá tra và chè). Bộ NN&PTNT sẽ tổ chức đoàn công tác sang Mỹ vào tháng 11/2016 để vận động Hạ nghị viện Mỹ bỏ phiếu thông qua nghị quyết của Thượng nghị viện Mỹ về việc dừng triển khai chương trình thanh tra cá da trơn theo Luật Nông trại (Farm Bill 2014)…