Khai thác tiềm năng ngành cá cảnh

	Doanh nghiệp cá cảnh: Phát triển theo hướng chuyên nghiệp
	Làng cá cảnh

Ảnh minh họa

Theo ông Lê Hữu Thiện, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Sinh vật cảnh Thiên Đức, tiềm năng tiêu thụ cá cảnh tại thị trường nội địa ngày càng tăng song song với thị trường xuất khẩu. Bởi mức sống người dân đang tăng nhanh cùng với việc nhiều cá nhân sở hữu nhà ở rộng, kéo theo nhu cầu nuôi cá cảnh, trồng hoa kiểng ở các đô thị tăng.

Tuy nhiên, muốn có cá cảnh đẹp, quý hiếm phần lớn người mua tìm chọn giống cá ngoại, nhập khẩu, giá rất đắt đỏ. Bởi ngành nuôi, sản xuất cá cảnh trong nước còn nhỏ lẻ, manh mún, chưa nhiều giống cá mới và trước nay chỉ tập trung cho xuất khẩu là chính.

Tiến sĩ Vũ Cẩm Lương, Khoa Thủy sản Trường Đại học Nông lâm TP. Hồ Chí Minh nhận xét, thành phố đã chọn cá cảnh trở thành vật nuôi trong nền nông nghiệp đô thị. Và mặc dù thành phố đã có các chính sách phát triển cá cảnh, hỗ trợ kỹ thuật, vốn vay cho hộ gia đình và doanh nghiệp sản xuất, nhưng mức độ phát triển nghề nuôi cá cảnh, tỷ trọng xuất khẩu còn thấp so với khả năng và tiềm lực của thành phố.

Trong đó, phần lớn cơ sở sản xuất, nuôi cá cảnh chỉ sản xuất giống thuần túy từ những giống loài có sẵn, nhập một số cá cảnh từ nước ngoài về bán và làm giống. Những năm gần đây có các công ty như Saigon Cá cảnh, công ty Hải Thanh chuyên về cá chép Koi, công ty CP Sinh vật cảnh Thiên Đức... và một số hộ sản xuất gia đình mua cá từ nước ngoài về để sản xuất giống mới.

Đa phần con giống mới sản xuất cung cấp nhu cầu thị trường trong nước, song vẫn còn quá ít. Các chủng loài cá cảnh có mặt ở Việt Nam hiện đang bị suy thoái về chất lượng giống. Một số loài cá cảnh tự nhiên gần như tuyệt chủng như cá Thái Hổ.

Năm 2016, địa bàn TP. Hồ Chí Minh có 285 cơ sở sản xuất và nuôi cá cảnh tại 9 quận huyện, với sản lượng 135 triệu con và 17 loài cá cảnh thông dụng (cá dĩa, ông tiên, chép, la hán, phượng hoàng, neon...). Về quy mô thì các trang trại nuôi của Việt Nam hiện nay còn manh mún, nhỏ lẻ và quá ít sản phẩm để chào hàng (cá cả thị trường xuất khẩu và nội địa). Công nghệ nuôi theo phương thức truyền thống, thiếu đầu tư dẫn tới giá thành cao, cơ hội cạnh tranh thấp ở thị trường xuất khẩu.

Nguồn giống thiếu đa dạng và chỉ tập trung mấy loại đã có thương hiệu tốt như cá dĩa, còn rất nhiều dòng sản phẩm có thể sinh sản tốt nhưng việc nhập giống lại bị hạn chế. Đặc biệt, hiện nay nhiều doanh nghiệp nuôi cá cảnh chỉ chú trọng nuôi xuất khẩu, theo yêu cầu của khách quốc tế.

Còn lại, việc kinh doanh ở thị trường trong nước cũng nhỏ lẻ, gần như không thấy các chiến lược truyền thông, quảng bá loại hình cá cảnh ra rộng rãi đến thị trường với nhiều đối tượng khách hàng. Người kinh doanh cá cảnh tại Việt Nam gần như chỉ cung cấp cá cho một số ít khách hàng nhất định, am hiểu về cá cảnh.

Trong khi nếu mở rộng đối tượng khách hàng (là trẻ em, hộ gia đình, người già..) bằng các hình thức truyền thông như tờ rơi hướng dẫn nuôi cá cảnh từ loại cá phổ thông, dễ nuôi đến cá cao cấp. Hay tổ chức hội chợ, liên kết với các Nhà văn hóa, doanh nghiệp du lịch giới thiệu cá cảnh bằng hình thức thi đá cá, tìm hiểu về nuôi cá cảnh tại gia… thì ngành cá cảnh phát triển mạnh hơn.

Bởi liên quan đến kinh doanh cá cảnh còn có vật tư, thiết bị, thức ăn (hồ nuôi, hệ thống máy lọc nước, đèn chiếu, thực phẩm cho cá ăn…) sẽ tạo ra một thị trường, mang lại lợi nhuận không nhỏ cho doanh nghiệp.

Kỹ sư Tống Hữu Châu, đại diện Trái cá cảnh Châu Tống cho rằng, ngành cá cảnh có tiềm năng rất lớn nếu được đầu tư đúng mức. Cụ thể, từ ban ngành chức năng, các viện nghiên cứu có thể hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ trong nuôi cá cảnh. Quy họach vùng nuôi diện tích lớn, kiểm soát bệnh dịch tốt hơn. Khuyến khích và phát triển nuôi những loại cá bản địa có giá trị đang có nguy cơ tuyệt chủng

. Về quảng bá sản phẩm cá cảnh với thị trường, có thể kết nối tour du lịch của khách nước ngoài đến tham quan tại những doanh nghiệp có trang trại cá cảnh lớn, có tiềm năng xuất khẩu nhằm giới thiệu sản phẩm trực tiếp. Hay duy trì việc triển lãm hội thi về cá cảnh và các dụng cụ, thức ăn cho cá cảnh. Thiết lập các câu lạc bộ, hội nghề cá của các quốc gia trong khu vực (Châu Á, Châu Âu...) cùng tham gia.

Với số lượng xuất khẩu 16 triệu con cá cảnh/năm, kim ngạch đạt trên 16,53 triệu USD, ngành cá cảnh Việt Nam là ngành có tiềm năng lớn, nhưng chưa được khai thác xứng tầm.