Đà cắt giảm lãi suất ở các nước giàu có đang suy yếu

Làn sóng quyết định chính sách tiền tệ toàn cầu cuối cùng của năm 2025 nhiều khả năng sẽ cho thấy chu kỳ nới lỏng tại các nền kinh tế phát triển đang thiếu động lực mới, hoặc đã thực sự đi đến hồi kết.

Một năm khởi đầu với kỳ vọng về các đợt cắt giảm lãi suất liên tiếp, dù ở mức hạn chế trên khắp các nền kinh tế giàu có, nay sắp khép lại trong bối cảnh đà nới lỏng đó đang dần mất lực. Thay vào đó, các ngân hàng trung ương đang "lùi lại" để đánh giá xem những bước đi chính sách từ trước tới nay đã tác động như thế nào tới tăng trưởng và lạm phát.

Triển vọng mờ nhạt của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về khả năng tiếp tục hạ lãi suất, sau quyết định cắt giảm 25 điểm cơ bản hôm thứ Tư, là một phần của bức tranh này.

Một yếu tố khác là nền kinh tế toàn cầu dường như đã chống chịu tốt hơn dự kiến trước làn sóng áp thuế mạnh mẽ từ Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trong số nhiều quyết định chính sách dự kiến được công bố vào thứ Năm và thứ Sáu, khả năng Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) hạ lãi suất có thể thu hút nhiều sự chú ý nhất. Đây là động thái mà giới đầu tư sẽ soi xét kỹ lưỡng nhằm tìm kiếm manh mối liệu đó có phải là một trong những bước đi cuối cùng của BoE trong chu kỳ nới lỏng hay không.

Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) được dự báo sẽ công bố các dự báo tăng trưởng cao hơn, qua đó có thể củng cố quyết định tạm thời giữ nguyên lãi suất mà các quan chức đã duy trì kể từ tháng 5. Các câu hỏi dành cho Chủ tịch ECB Christine Lagarde nhiều khả năng sẽ tập trung vào việc bao lâu nữa thì ngân hàng trung ương có thể chuyển hướng sang thắt chặt chính sách.

Tại bốn quốc gia châu Âu khác, các nhà hoạch định chính sách được kỳ vọng sẽ giữ nguyên chi phí đi vay. Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) được dự báo rộng rãi sẽ nâng lãi suất.

So với câu chuyện tại các nền kinh tế phát triển - nơi chính sách tiền tệ có thể đang đứng trước bước ngoặt - thì định hướng chính sách ở các khu vực khác lại kém rõ ràng hơn. Một số ngân hàng trung ương khác, từ Mexico tới Thái Lan, dự kiến sẽ tiếp tục kéo dài chu kỳ nới lỏng trong tuần tới.

Ở những diễn biến khác, loạt dữ liệu kinh tế tại Trung Quốc, số liệu lạm phát từ Anh đến Canada, báo cáo việc làm của Mỹ và các chỉ số tăng trưởng của Brazil sẽ là những điểm nhấn đáng chú ý.

Dưới đây là bản tổng hợp những sự kiện kinh tế toàn cầu sắp tới.

Mỹ và Canada

Một loạt dữ liệu kinh tế bị trì hoãn sẽ cung cấp cho giới giao dịch và các nhà hoạch định chính sách bức tranh được chờ đợi từ lâu về thị trường lao động Mỹ cũng như tình hình chung của nền kinh tế.

Sau quyết định hạ lãi suất mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), báo cáo việc làm tháng 11, dự kiến công bố vào thứ Ba sẽ bắt đầu định hình triển vọng chi phí đi vay trong năm 2026.

Các nhà kinh tế dự báo số việc làm phi nông nghiệp tăng khoảng 50.000, trong khi tỷ lệ thất nghiệp ở mức 4,5%, phản ánh một thị trường lao động chậm lại nhưng chưa rơi vào trạng thái xấu đi nhanh chóng. Báo cáo cũng sẽ bao gồm ước tính về việc làm trong tháng 10, các số liệu đã bị trì hoãn do chính phủ liên bang Mỹ đóng cửa.

Tuy nhiên, Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) cho biết họ không thể tiến hành khảo sát hộ gia đình trong tháng này, vì vậy sẽ không công bố tỷ lệ thất nghiệp tháng 10.

Hệ lụy từ đợt đóng cửa chính phủ dài nhất lịch sử cũng lan sang một chỉ báo kinh tế quan trọng khác là chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Báo cáo CPI tháng 11 công bố vào thứ Năm sẽ không có biến động theo tháng đối với phần lớn các nhóm giá, bao gồm CPI toàn phần và CPI lõi (loại trừ thực phẩm và năng lượng).

Nguyên nhân là do BLS cho biết họ không thể thu thập đầy đủ dữ liệu giá trong tháng 10. Việc thu thập số liệu tháng 11 cũng bị trì hoãn bởi đợt đóng cửa chính phủ, khiến các số liệu vốn được theo dõi sát sao này cần được diễn giải một cách thận trọng hơn.

Mỹ cũng sẽ công bố số liệu bán lẻ tháng 10. Nếu loại trừ ô tô và xăng dầu, các nhà kinh tế dự báo chi tiêu sẽ tăng tốc, qua đó cho thấy nhu cầu tiêu dùng vẫn khá vững ngay từ đầu quý IV.

Ở chiều ngược lại, lạm phát của Canada nhiều khả năng vẫn duy trì quanh mục tiêu 2% trong tháng 11, trong khi Ngân hàng Trung ương Canada (BoC) kỳ vọng các thước đo lạm phát lõi sẽ cho thấy áp lực giá cơ bản tăng khoảng 2,5%. Ngân hàng trung ương đã phát tín hiệu sẵn sàng giữ nguyên lãi suất, trừ khi triển vọng lạm phát và tăng trưởng có sự thay đổi đáng kể. Thống đốc BoC Tiff Macklem sẽ có bài phát biểu cuối cùng trong năm 2025 vào ngày thứ Ba.

Châu Á

Tuần giao dịch tại châu Á được “đánh dấu” bởi hai sự kiện quan trọng liên quan đến Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ). Vào thứ Hai, BoJ sẽ công bố khảo sát Tankan, dự kiến cho thấy tâm lý kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất lớn cải thiện nhẹ trong ba tháng tính đến tháng 12, qua đó kéo dài chuỗi chín quý liên tiếp ghi nhận các chỉ số tích cực ở mức hai chữ số.

Kết quả này sẽ củng cố lập luận để Hội đồng chính sách do Thống đốc Kazuo Ueda đứng đầu nâng lãi suất tham chiếu lên 0,75% vào thứ Sáu, đánh dấu lần tăng đầu tiên kể từ tháng 1. Giới chức Nhật Bản đã phát đi nhiều tín hiệu nhằm chuẩn bị tâm lý cho nhà đầu tư về khả năng thắt chặt chính sách. Động thái của BoJ nhiều khả năng sẽ là lần điều chỉnh lãi suất thứ hai hoặc thứ ba - theo các hướng trái ngược - trong khu vực châu Á trong tuần tới.

Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BOT) và Ngân hàng Trung ương Indonesia (BI) sẽ cùng họp vào thứ Tư, trong đó BOT được dự báo sẽ hạ lãi suất thêm 25 điểm cơ bản. Giới kinh tế gia đang chia rẽ quan điểm về khả năng BI có thực hiện động thái tương tự hay không. Một ngày sau đó, Ngân hàng Trung ương Đài Loan nhiều khả năng sẽ giữ nguyên các thiết lập chính sách.

Về dữ liệu, Trung Quốc sẽ công bố một loạt số liệu có thể phác họa bức tranh ảm đạm cho tháng 11, khi mức giảm lũy kế từ đầu năm của đầu tư tài sản cố định được dự báo sâu hơn xuống -2,3%, trong bối cảnh đầu tư bất động sản tiếp tục lao dốc, giảm 15,4% trong 11 tháng đầu năm. Tăng trưởng doanh số bán lẻ và sản lượng công nghiệp được dự báo duy trì gần các mức yếu nhất trong ít nhất một năm.

Tại Nhật Bản, số liệu CPI toàn quốc công bố vào thứ Năm được kỳ vọng cho thấy lạm phát tiêu dùng tiếp tục ở mức bằng hoặc cao hơn mục tiêu 2% của ngân hàng trung ương trong tháng thứ 44 liên tiếp, qua đó tạo thêm cơ sở cho việc tăng lãi suất vào ngày hôm sau.

New Zealand có thể ghi nhận tăng trưởng kinh tế quay trở lại vùng dương trong quý III. Sri Lanka cũng sẽ công bố dữ liệu GDP trong tuần này.

Ngoài ra, châu Á sẽ đón nhận một số chỉ số PMI sơ bộ cho tháng 12 vào thứ Ba, bao gồm các báo cáo từ Australia, Nhật Bản và Ấn Độ. Dữ liệu niềm tin tiêu dùng của Australia cũng sẽ được công bố cùng ngày. Số liệu thương mại sẽ lần lượt được công bố trong tuần tại Ấn Độ, Malaysia, New Zealand và Nhật Bản.

Châu Âu, Trung Đông, châu Phi

Câu hỏi then chốt bao trùm quyết định chính sách của Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) vào thứ Năm là liệu Thống đốc Andrew Bailey - người từng giữ vai trò “lá phiếu quyết định” cho phương án không thay đổi lãi suất ở kỳ họp trước - có chuyển sang ủng hộ việc cắt giảm lãi suất nhằm hỗ trợ kích thích kinh tế hay không. Toàn bộ các nhà kinh tế được Bloomberg khảo sát đều dự báo kịch bản cắt giảm lãi suất sẽ xảy ra.

Tuy nhiên, dữ liệu tiền lương công bố vào thứ Ba và số liệu lạm phát vào thứ Tư vẫn có thể mang tính quyết định đối với kết quả cuối cùng. Lạm phát giá tiêu dùng trong tháng 11 được kỳ vọng giảm xuống 3,4%, mức thấp nhất trong sáu tháng, song vẫn cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% của BoE.

Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) nhiều khả năng sẽ chịu sự soi xét về mức độ đồng thuận của các quan chức đối với quan điểm “diều hâu” của thành viên Ban điều hành Isabel Schnabel, người cho rằng động thái tiếp theo của ECB có thể là tăng lãi suất. Các dự báo kinh tế theo quý mới sẽ lần đầu tiên phản ánh đánh giá của ECB về triển vọng lạm phát đến năm 2028.

Những dữ liệu đáng chú ý trong khu vực đồng euro bao gồm sản lượng công nghiệp công bố vào thứ Hai, các chỉ số PMI sơ bộ vào thứ Ba và chỉ số niềm tin kinh doanh Ifo của Đức - một thước đo được theo dõi sát sao - vào ngày kế tiếp.

Dưới đây là tóm lược nhanh các quyết định chính sách tiền tệ khác trong khu vực rộng hơn:

Vào thứ Ba, Ngân hàng Trung ương Morocco có thể giữ nguyên lãi suất ở mức 2,25%, dù một khảo sát của giới cho vay cho thấy nhà đầu tư đang chia rẽ quan điểm về khả năng cắt giảm. Thị trường cũng theo dõi sát khả năng thay đổi nhân sự lãnh đạo, trong bối cảnh Thống đốc Abdellatif Jouahri đã tại nhiệm hơn 20 năm.

Cùng ngày, các nhà hoạch định chính sách Hungary được dự báo sẽ giữ nguyên lãi suất điều hành.

Đến thứ Năm, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Riksbank) nhiều khả năng sẽ duy trì lãi suất ở mức 1,75%. Giới đầu tư sẽ tìm kiếm tín hiệu liệu các quan chức có tiếp tục giữ quan điểm từng bước chuyển sang thắt chặt từ cuối năm tới hay không, hoặc liệu cánh cửa nới lỏng vẫn chưa hoàn toàn khép lại.

Tại quốc gia láng giềng Na Uy, ngân hàng trung ương cũng được kỳ vọng giữ nguyên lãi suất. Dù lạm phát lõi vẫn ở mức cao, triển vọng kinh tế suy yếu có thể củng cố kịch bản của Norges Bank về việc tiếp tục nới lỏng rất chậm, với nhịp độ chỉ một lần cắt giảm 25 điểm cơ bản mỗi năm kéo dài tới năm 2028.

Ngân hàng Trung ương Cộng hòa Séc cũng được dự báo sẽ giữ nguyên chính sách trong ngày này.

Trong bối cảnh áp lực lạm phát tạm thời hạ nhiệt, Ngân hàng Trung ương Nga có thể lựa chọn tiếp tục cắt giảm lãi suất chủ chốt vào thứ Sáu. Kế hoạch tăng thuế cùng kỳ vọng lạm phát vẫn cao cho thấy bước đi thận trọng hơn, với mức giảm khoảng 50 điểm cơ bản, sau các đợt điều chỉnh mạnh hơn ở những kỳ họp trước.

Dữ liệu lạm phát tại một số nền kinh tế:

Số liệu công bố vào thứ Hai nhiều khả năng cho thấy lạm phát tại Nigeria tiếp tục hạ xuống 14,3% trong tháng 11, từ mức 16,1% trước đó. Giá thực phẩm giảm nhờ mùa thu hoạch được cho là đã kéo dài xu hướng hạ nhiệt, qua đó củng cố cơ sở để nối lại chu kỳ cắt giảm lãi suất từ tháng 1.

Cũng trong ngày này, dữ liệu của Israel được kỳ vọng cho thấy lạm phát duy trì quanh mức 2,4% trong tháng 11.

Đến thứ Tư, số liệu của Nam Phi có thể cho thấy lạm phát giá tiêu dùng giữ ổn định ở mức 3,6% trong tháng 11, khi chi phí thực phẩm tiếp tục dịu lại.

Châu Mỹ Latinh

Ba ngân hàng trung ương lớn trong khu vực theo đuổi khuôn khổ mục tiêu lạm phát: Chile, Mexico và Colombia sẽ tổ chức các cuộc họp quyết định lãi suất cuối cùng của năm trong tuần tới.

Ngân hàng Trung ương Chile (Banco Central de Chile) nhiều khả năng sẽ khép lại năm 2025 bằng việc hạ lãi suất thêm 25 điểm cơ bản, xuống 4,5%, trước khi công bố báo cáo chính sách tiền tệ định kỳ theo quý vào ngày thứ Tư.

Ngân hàng Trung ương Mexico (Banxico) vẫn phải đối mặt với áp lực lạm phát kéo dài, song phần lớn các thành viên hội đồng nhận định lạm phát sẽ hạ nhiệt trong thời gian tới, trong khi nền kinh tế đang ở trạng thái mong manh. Giới phân tích có sự đồng thuận cao rằng Banxico sẽ thực hiện lần cắt giảm lãi suất thứ 12 liên tiếp, đưa lãi suất điều hành xuống 7%.

Tại Colombia, Ngân hàng Trung ương BanRep - sau báo cáo lạm phát tháng 11 thấp hơn đáng kể so với dự kiến, nhiều khả năng sẽ thống nhất quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 9,25%.

Giới quan sát Brazil sẽ có nhiều yếu tố cần cân nhắc trong tuần tới. Dữ liệu đại diện cho GDP nhiều khả năng cho thấy nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh vẫn trụ vững trước các điều kiện tài chính thắt chặt. Biên bản cuộc họp ngày 10/12 của ngân hàng trung ương, trong đó quyết định giữ lãi suất chủ chốt ở mức 15%, cũng sẽ được theo dõi sát sao.

Số liệu sản lượng quý III được kỳ vọng cho thấy Argentina đã tránh được một cuộc suy thoái kỹ thuật, dù các nhà phân tích được ngân hàng trung ương khảo sát đã hạ dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 xuống 4,4%, từ mức 5% hồi tháng 7.

Tại Peru, dữ liệu đại diện cho GDP nhiều khả năng sẽ cho thấy nền kinh tế vùng Andes ghi nhận tháng tăng trưởng so với cùng kỳ năm thứ 19 liên tiếp trong tháng 10, nhờ hoạt động kinh tế và nhu cầu nội địa gia tăng; trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp tại Lima có thể đã giảm nhẹ trong tháng 11.