Phá án - “mỏ vàng” đề tài tiểu thuyết
10:30 | 05/11/2020
Tác phẩm “Phận liễu” của nhà văn Chu Thanh Hương vừa đoạt giải A trong cuộc thi viết tiểu thuyết, truyện và ký về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” lần thứ IV, năm 2017 - 2020, do Bộ Công an và Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp. Nhân dịp này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với nhà văn.
Khi nhân vật tiểu thuyết lên phim | |
Một thước đo đạo đức xã hội |
Nhà văn Chu Thanh Hương (giữa) cùng các tác giả nhận Giải A |
Tham gia cuộc thi viết tiểu thuyết, truyện và ký về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống”, lần này, chị đã kỳ vọng gì?
-Đây là lần thứ 3 tôi tham gia cuộc thi viết tiểu thuyết, truyện và ký về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” do Bộ Công an phối hợp Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức. Bắt đầu từ cuốn tiểu thuyết đầu tay mang tên “Hoa bay”, cuộc thi đã thực sự trở thành nơi tôi ươm trồng và gửi gắm ước mơ văn chương của tôi. 10 năm là một hành trình đủ dài để con người ta trải nghiệm và trưởng thành, vì vậy đến với cuộc thi, điều mà tôi kỳ vọng nhất là “Phận liễu” sẽ được những nhà văn uy tín và những độc giả đã từng đọc tiểu thuyết “Hoa bay” đón nhận, đánh giá. Khi nhận được phản hồi rằng, “Phận liễu” đã đánh dấu sự trưởng thành của tôi về nhiều mặt so với “Hoa bay”, tôi thực sự vô cùng hạnh phúc và tự hào.
Lại nói đến “Hoa bay”, cuốn tiểu thuyết cũng đoạt giải A. Hình như cuốn này của chị cũng không trực diện đề cập đến công việc của những chiến sĩ công an?
Tôi đã được tiếp xúc với các vụ án hình sự nói chung và buôn bán phụ nữ nói riêng một cách đa chiều, khách quan như được gặp cả nạn nhân, thủ phạm. Qua đó mới thấy, không có vụ án nào là dễ dàng. Trong các tác phẩm của tôi, đằng sau cuộc giải cứu những thân phận con người thì cũng lấp lánh chiến công của những người chiến sĩ công an. Tôi cũng muốn viết để bạn đọc thêm hiểu về sự vất vả, hy sinh thầm lặng của các chiến sĩ trong thời đại mới.
Tiểu thuyết “Phận liễu” viết về một sơn nữ trở thành bà trùm buôn lậu khét tiếng vùng biên với biệt danh Liễu Tiền Tấn. Tác phẩm khắc họa cuộc chiến cam go chống buôn lậu, khi tội phạm là nữ, có vỏ bọc tinh vi và quyền uy. Bên cạnh đó, tác giả cắt nghĩa số phận con người bị đưa đẩy theo con đường xấu, trong góc khuất nội tâm vẫn có tình yêu, tình bạn - khi được khơi dậy sẽ giúp họ thức tỉnh lương tri. Chị có gặp khó khăn khi tiếp cận thông tin và miêu tả tâm lý nhân vật?
Xuất phát điểm của tôi là một người chiến sĩ Công an nhân dân cầm bút, vì vậy, tiểu thuyết của tôi hầu như chỉ gắn liền với câu chuyện về lực lượng Công an và cuộc chiến chống tội phạm. Những tư liệu quý giá ấy được tích lũy một cách vô tình, ngấm vào tôi từng ngày, qua từng nhiệm vụ công tác và công việc chuyên môn. Cho đến một thời điểm nào đó khi nguồn tư liệu ấy đủ dồi dào và gặp được một nhân vật, sự kiện khiến cho tôi rung động và thăng hoa cảm xúc thì tôi sẽ cầm bút và xây dựng nên thế giới tiểu thuyết của riêng mình. Vì vậy tuy có gặp phải một chút khó khăn nếu tình tiết của tác phẩm liên quan đến nội dung mang tính nghiệp vụ đặc thù của lực lượng, nhưng tôi hầu như không gặp áp lực khi xây dựng tình tiết và nhân vật trong tiểu thuyết.
Có phải, chị ở trong ngành thì sẽ được tiếp cận “mỏ vàng” với đề tài phong phú để có thể làm giàu có thêm kho tàng văn chương, triển khai đề tài?
Nhắc đến văn học về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống”, có lẽ nhiều người sẽ nghĩ đây là mảng đề tài khô khan, nhưng có tiếp cận và đi sâu vào tìm hiểu mới thấy, văn học về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” không chỉ phong phú về hình thức, đa dạng về nội dung mà ngày càng hòa mình vào dòng chảy lịch sử, thích nghi với thời đại, có giá trị phản ánh hiện thực cuộc sống và gần gũi với đời sống xã hội. Là một người trong lực lượng, tôi có thể thấy những điều mà người khác không thấy, hiểu những điều mà người khác chưa hiểu về lực lượng Công an và những người đồng chí đồng đội của mình, cũng như những câu chuyện phía sau vụ án. Sau khi cởi bỏ bộ quân phục quay về với đời sống bình thường, những người chiến sĩ cũng là những người con, người anh, người chị, người cha, người mẹ tất bật với cuộc sống đời thường, với những nỗi lo cơm áo gạo tiền, những cám dỗ và lựa chọn của bản thân khi đứng trước thử thách của cuộc sống.
Là người viết trong lực lượng Công an nhân dân, bản thân tôi cũng có điều kiện đi nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người, từ đồng đội trực tiếp làm công tác điều tra khám phá án, đến các nạn nhân và đối tượng phạm tội. Tất cả những yếu tố trên đúng như là “mỏ vàng” đề tài, vừa điều kiện thuận lợi để tôi làm giàu hơn cho vốn sống của bản thân, vừa là nguồn tư liệu quý giá và động lực thúc đẩy tôi tiếp tục viết nên những tác phẩm chân thực, sâu sắc hơn về những người đồng đội của mình và những mảnh đời phía sau từng vụ án.
Chị đánh giá chất lượng cuộc thi vừa mới tham dự như thế nào? Theo chị vì sao không nhiều người trẻ tham gia vào cuộc thi này?
Như đã nói, Cuộc thi viết tiểu thuyết, truyện và ký về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” là nơi đã ươm mầm và khởi đầu cho sự nghiệp sáng tác của tôi. Chất lượng cuộc thi cũng ngày càng được khẳng định thông qua số lượng và chất lượng tác giả và tác phẩm tham gia cuộc thi qua từng thời kỳ.
Đây cũng là cuộc thi được tổ chức bài bản, quy mô khi thường xuyên tổ chức các trại sáng tác và các buổi đi thực tế để các nhà văn, tác giả có thêm thời gian sáng tác và thu thập tài liệu xây dựng tác phẩm dự thi. Các bản thảo dự thi sau khi được vào vòng chung khảo đều được tạo điều kiện in thành sách và phát hành đến tay độc giả. Đây thực sự là một cuộc thi uy tín và cũng là cơ hội lớn đối với những tác giả trẻ như tôi.
Tuy nhiên, viết về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” hoàn toàn không dễ dàng, bởi để xây dựng được tác phẩm có chất lượng, người viết cần có kinh nghiệm sống và có sự hiểu biết, tư liệu về lực lượng Công an, về các vụ án và cuộc chiến chống tội phạm. Đây là thử thách không nhỏ đối với các cây viết trẻ, có lẽ vì vậy mà tác giả trẻ tham gia cuộc thi không nhiều, nhưng một khi đã tham gia, chúng tôi thường được các nhà văn tên tuổi quan tâm, động viên, chỉ dạy rất nhiều.
Sau tác phẩm vừa đoạt giải, chị có ấp ủ cuốn nào khác?
Hiện giờ tôi sẽ tạm dừng bước ở “Phận liễu” để tập trung vào công việc chuyên môn, gia đình và tích lũy tư liệu, cảm xúc để chờ ngày gặp được ý tưởng hay cho tác phẩm tiếp theo. Hy vọng rằng câu chuyện của tôi sẽ tiếp tục được các độc giả quan tâm và yêu quý.
Xin cảm ơn nhà văn Chu Thanh Hương!
Văn Học thực hiện