Làng du lịch tốt nhất thế giới

Làng du lịch Tân Hóa được xướng tên

Đồng thời ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú, nổi bật của Tân Hóa cùng những cam kết và hành động tuân thủ ba trụ cột chính về phát triển du lịch bền vững.

Giải thưởng làng du lịch tốt nhất của UNWTO là một sáng kiến toàn cầu nhằm nêu bật những ngôi làng, nơi kết hợp hài hòa giữa du lịch và bảo tồn, phát huy các giá trị, sản phẩm và lối sống dựa vào cộng đồng, nông thôn, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới và tính bền vững. Việc đạt được giải thưởng danh giá này sẽ là hành trang vững chắc giúp cho Tân Hóa vững bước vươn xa ra thế giới và từng bước trở thành điểm du lịch trọng điểm vùng Tây Bắc Quảng Bình.

Tân Hóa từ lâu được biết đến là một địa danh có phong cảnh sơn thủy hữu tình, với những dãy núi đá vôi trùng trùng điệp điệp ôm lấy thung lũng bao la cùng những cánh đồng cỏ bất tận. Xẻ ngang giữa thung lũng là con sông Rào Nan hiền hòa, xanh màu ngọc bích bồi đắp phù sa cho những cánh đồng hai bên bờ sông mỗi độ mưa về. Cư dân định cư tại vùng đất Tân Hóa là những người Nguồn. Đây là một cộng đồng thuộc nhóm Việt - Mường gồm 35 ngàn nhân khẩu sinh sống. Người Nguồn có ngôn ngữ cùng các nét sinh hoạt văn hoá riêng biệt và các giá trị văn nghệ dân gian khá phong phú. Họ sống bằng nghề làm rẫy, đánh cá, săn bắt và lấy mật ong.

Nơi đây còn nổi tiếng với hệ thống hang động Tú Làn tuyệt đẹp, được chọn làm bối cảnh cho những bộ phim nổi tiếng như: "Kong- đảo Đầu lâu" của đạo diễn Jordan Vogt-Roberts, "Người Bất tử" của Victor Vũ… Cùng với đó, Tân Hóa cũng được biết đến là vùng "rốn lũ" của tỉnh Quảng Bình. Mùa mưa, nước sông từ thượng nguồn chảy về Tân Hóa, những hang động ở cuối thung lũng không đủ lớn để nước lũ thoát ra nên cả xã nhanh chóng chìm trong biển nước, người dân phải lên núi ở tạm.

Từ năm 2010, người dân Tân Hóa đã sáng chế ra mô hình nhà nổi. Nhà nổi rộng khoảng 20m2 làm bằng gỗ, gắn cố định trên hệ thống thùng phuy nhựa, trở thành nơi trú ẩn an toàn, đồng thời là nơi cất giữ tài sản và lương thực phục vụ cho cuộc sống. Tính đến nay, Tân Hóa có gần 620 căn nhà nổi được xây dựng, đảm bảo 100% các hộ dân có thể thích ứng, an toàn và sống chung với lũ.

Tân Hóa hội tụ đầy đủ sự hùng vĩ, tráng lệ của thiên nhiên cũng như nét đẹp văn hóa truyền thống lâu đời của người Nguồn, là một điểm đến du lịch hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước. Trung bình mỗi năm, mảnh đất này chào đón hàng chục ngàn lượt du khách đến tham quan và khám phá các tuyến du lịch thám hiểm.

Làng du lịch Tân Hóa được vinh danh "Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2023”

Mô hình làng du lịch cộng đồng

Từ tháng 11/2022, Quỹ hỗ trợ cộng đồng Oxalis đã phối hợp với Sở Du lịch tỉnh Quảng Bình và chính quyền địa phương xây dựng đề án phát triển Tân Hóa thành làng du lịch cộng đồng do người dân tự vận hành, với các mô hình homestay, nhà hàng ẩm thực phục vụ các món ăn địa phương và các tour du lịch tham quan nét đẹp văn hóa của cộng đồng người Nguồn. Oxalis đã hỗ trợ một số hộ dân xây dựng mô hình homestay phục vụ du khách với đầy đủ tiện nghi. Bên cạnh việc hỗ trợ các chủ homestay được đào tạo về quy cách phục vụ và chăm sóc khách du lịch khi đến sử dụng dịch vụ ăn uống và lưu trú qua đêm, Oxalis còn là cầu nối giới thiệu khách cho các homestay tại đây.

Làng du lịch Tân Hóa hiện đang khai thác và phát triển các sản phẩm du lịch sinh thái, du lịch thích ứng thời tiết độc đáo như trải nghiệm mô hình du lịch thích ứng thời tiết tại các homestay nhà nổi và Tú Làn Lodge; thám hiểm hệ thống hang Tú Làn và hang Tiên; trải nghiệm lái xe địa hình ATV; tham quan phim trường Kong- đảo Đầu lâu; ăn tối nhà dân và trải nghiệm văn hóa; tham quan làng bằng xe đạp; trải nghiệm tham gia cùng người dân trong các hoạt động sản xuất nông nghiệp…

Những người dân Tân Hoá xưa nay chỉ biết sống dựa vào việc săn bắn, đánh bắt cá, cưa gỗ hay phá rừng… nay trở thành những người bảo vệ từng ngọn cây, ngọn cỏ, nhặt từng cọng rác vương vãi trên lối mòn. Họ nâng niu, bảo vệ từng lối đi trong hang hay từng con cá dưới suối. Bởi vì hơn ai hết, họ hiểu rằng, chính những tài nguyên đó đưa khách du lịch đến đây và tạo công văn việc làm, tăng thu nhập giúp họ cải thiện cuộc sống.

Theo Sở Du lịch Quảng Bình, hoạt động du lịch ở Tân Hóa trong những năm qua đã có sự phát triển vượt bậc. Người dân xã Tân Hóa tích cực tham gia vào hoạt động du lịch tại địa phương, góp phần giảm nghèo bền vững. Cùng với sự hỗ trợ của các doanh nghiệp, Tân Hóa trở thành làng du lịch thích ứng thời tiết với các sản phẩm du lịch độc đáo, đặc trưng. Chỉ tính riêng giai đoạn 2013 - 2023, tổng số lượt khách đón và phục vụ tại xã đã hơn 63 nghìn lượt khách.

Ông Hồ An Phong, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình nhấn mạnh, việc được vinh danh là một trong những làng du lịch tốt nhất thế giới mới chỉ là bước đầu trong phát triển du lịch tại đây và cũng là cơ hội để Tân Hóa vững bước vươn ra thế giới, từng bước trở thành điểm sáng của du lịch Việt Nam. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển du lịch, Tân Hóa cần phải giữ được tài nguyên thiên nhiên, không phá vỡ không gian sống xanh, bảo tồn, phát huy các giá trị, sản phẩm và lối sống dựa vào cộng đồng, nông thôn, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới và mang tính bền vững.