WTO giảm mạnh dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu trong năm 2026

Nhiều yếu tố hỗ trợ trong năm 2025

Trong báo cáo "Triển vọng và Thống kê Thương mại Toàn cầu" mới nhất được công bố hôm thứ Ba (7/10), WTO dự đoán tăng trưởng khối lượng thương mại năm 2025 sẽ đạt 2,4%, tăng mạnh so với ước tính trước đó là 0,9% trong báo cáo tháng 8 của tổ chức này.

Theo WTO, khối lượng thương mại toàn cầu đã tăng mạnh trong nửa đầu năm 2025, tăng 4,9% so với cùng kỳ năm trướt, với một số yếu tố góp phần vào sự tăng trưởng mạnh mẽ này.

WTO cho biết, những yếu tố này bao gồm việc hàng nhập khẩu “chạy trước thuế quan” vào Mỹ với dự đoán về mức thuế thương mại cao hơn; các điều kiện kinh tế vĩ mô thuận lợi với lạm phát giảm; chính sách tài khóa hỗ trợ và thị trường lao động thắt chặt đã thúc đẩy thu nhập và chi tiêu thực tế ở các nền kinh tế lớn.

Tổ chức này cho biết thêm, tăng trưởng mạnh mẽ ở các thị trường mới nổi và nhu cầu gia tăng đối với các hàng hóa liên quan đến AI - bao gồm chất bán dẫn, máy chủ và thiết bị viễn thông - cũng thúc đẩy tăng trưởng thương mại toàn cto. Theo đó chi tiêu liên quan đến AI thúc đẩy gần một nửa tổng mức tăng trưởng thương mại trong nửa đầu năm, tăng 20% ​​so với cùng kỳ năm trước.

WTO lưu ý, các nền kinh tế lớn đang chạy đua để phát triển năng lực trí tuệ nhân tạo, với cả Mỹ và Trung Quốc đều muốn thống trị lĩnh vực này. Theo đó, Mỹ chiếm khoảng 1/5 tăng trưởng thương mại liên quan đến AI toàn cầu trong nửa đầu năm 2025. Tuy nhiên, phần lớn sự tăng trưởng này đến từ Châu Á, nơi chiếm gần 2/3 tăng trưởng thương mại liên quan đến AI toàn cầu trong cùng kỳ.

“Tăng trưởng thương mại trải rộng trên toàn chuỗi giá trị kỹ thuật số, từ silicon thô và khí đặc biệt đến các thiết bị cung cấp năng lượng cho nền tảng đám mây và ứng dụng AI”, WTO cho biết trong báo cáo, đồng thời lưu ý rằng “Hiệu suất xuất khẩu của châu Á rất mạnh mẽ đối với các sản phẩm liên quan đến AI, phù hợp với sự gia tăng đầu tư trên toàn thế giới vào lĩnh vực này.

Thuế quan – lực cản chính

Tuy nhiên, triển vọng cho năm 2026 là không mấy sáng sủa, khi tổ chức này đã hạ dự báo tăng trưởng khối lượng thương mại năm tới từ 1,8% xuống còn 0,5%, một con số khá ảm đạm. ”Tăng trưởng thương mại dự kiến ​​sẽ chậm lại vào năm 2026 khi nền kinh tế toàn cầu hạ nhiệt và tác động toàn diện của việc tăng thuế quan cuối cùng cũng được cảm nhận trong cả năm”, WTO cho biết.

Thuế quan thương mại đã trở thành một yếu tố chủ đạo và là lực cản đối với thương mại toàn cầu kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gây sốc cho các đối tác với chế độ thuế quan trên diện rộng của mình vào đầu tháng Tư.

Kể từ đó nhiều quốc gia đã nỗ lực đạt được các thỏa thuận thương mại với Nhà Trắng. Nhưng ngay cả các đồng minh, chẳng hạn như Vương quốc Anh, vẫn phải chịu mức thuế cơ bản 10% đối với hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ.

Nhìn về tương lai, những dấu hiệu suy yếu tiềm tàng về sản lượng thương mại và sản xuất đã được quan sát thấy ở các nền kinh tế phát triển, bao gồm niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng giảm sút, cũng như tăng trưởng việc làm và thu nhập chậm lại, WTO lưu ý.

Các nhà kinh tế của WTO cũng lưu ý rằng, một rủi ro tiêu cực chính đối với dự báo mới nhất là sự lan rộng của các biện pháp hạn chế thương mại và sự bất ổn chính sách sang nhiều nền kinh tế và lĩnh vực hơn. Về mặt tích cực, họ cho biết tăng trưởng bền vững trong thương mại hàng hóa và dịch vụ liên quan đến AI có thể thúc đẩy thương mại toàn cầu trong trung hạn.

Bình luận về báo cáo này, Tổng Giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala cho biết "phản ứng thận trọng của các quốc gia đối với những thay đổi về thuế quan nói chung, tiềm năng tăng trưởng của AI, cũng như sự gia tăng thương mại giữa các quốc gia còn lại trên thế giới - đặc biệt là giữa các nền kinh tế mới nổi - đã giúp giảm bớt những khó khăn thương mại trong năm 2025”.

”Khả năng phục hồi thương mại trong năm 2025 một phần không nhỏ là nhờ vào sự ổn định của hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ. Tuy nhiên, sự tự mãn không phải là một lựa chọn”. bà nói thêm.

Bà cũng cho rằng, những gián đoạn hiện nay đối với hệ thống thương mại toàn cầu là lời kêu gọi các quốc gia hành động để tái định hình thương mại và cùng nhau xây dựng một nền tảng vững chắc hơn, mang lại sự thịnh vượng hơn cho người dân ở khắp mọi nơi.