Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam: Từ chủ trương đến hiện thực - Kỳ II

Với tinh thần "một trung tâm-hai điểm đến", Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam sẽ đi vào hoạt động ngay trong năm 2025. Đây là công việc khó, Việt Nam chưa từng thực hiện, nhưng với tinh thần "gần mấy không đi không đến, xa mấy ắt đi ắt đến", Việt Nam không cầu toàn, không nóng vội, nhưng cũng không bỏ lỡ cơ hội, quyết tâm cao, hành động quyết liệt, nỗ lực hết sức, làm việc có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, đã nói là làm, đã cam kết là thực hiện, đã làm, đã thực hiện là phải có kết quả, "cân, đong, đo, đếm" được.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết:Quá trình hình thành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam đã được khởi động ngay sau Đại hội XIII của Đảng. Năm 2021, Chính phủ giao cho TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng nghiên cứu, đề xuất mô hình.

Đến tháng 2/2023, Thủ tướng Chính phủ quyết định giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư (sau này nhập vào Bộ Tài chính) chủ trì, phối hợp các bộ, ngành xây dựng đề án trình Bộ Chính trị. Sau đó, Ban Chỉ đạo về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam được thành lập và đến năm 2024, đề án chính thức được trình Bộ Chính trị xem xét.

Ông Hồ Kỳ Minh - Phó chủ tịch Thường trực UBND TP Đà Nẵng chia sẻ: Trong Nghị quyết 43 của Bộ Chính trị, có đề ra định hướng phát triển Đà Nẵng trở thành Trung tâm tài chính. Từ đó, thành phố xây dựng đề án thành lập và được Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương ủng hộ. Trên cơ sở đó, lãnh đạo TP. Đà Nẵng đã quyết định thành lập tổ công tác, mời các chuyên gia của Trung ương (Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước ; Bộ Tư pháp…) cùng tham gia tư vấn. Từ những tham vấn này, Đà Nẵng đã mạnh dạn đề xuất Thủ tướng Chính phủ xây dựng Trung tâm tài chính tại Đà Nẵng.

Phát biểu tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh: Bối cảnh hiện nay đang tạo ra những điều kiện thuận lợi chưa từng có để Việt Nam thúc đẩy xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế. Sự ổn định về chính trị, kinh tế vĩ mô, niềm tin của nhà đầu tư và người dân được củng cố, môi trường đầu tư kinh doanh ngày càng minh bạch và hấp dẫn. Vị trí địa kinh tế chiến lược, hệ thống hạ tầng đang được nâng cấp mạnh mẽ và nền tảng chuyển đổi số đang phát triển nhanh chóng.

Bên cạnh việc hiện thực hóa khát vọng tăng trưởng hai con số trong kỷ nguyên mới, thời kỳ mà nền kinh tế Việt Nam chuyển dịch sang mô hình phát triển chất lượng cao, giàu mạnh và bền vững. Trung tâm tài chính quốc tế còn đóng vai trò như "bàn đạp" để Việt Nam hội nhập sâu hơn vào thị trường tài chính toàn cầu. Mục tiêu đến năm 2035 đưa Trung tâm Tài chính Việt Nam lọt vào top 75 của thế giới, và đến năm 2045 sẽ lọt vào top 20. Đây không chỉ là con số thể hiện tham vọng mà còn là tuyên ngôn mạnh mẽ về vị thế mới của Việt Nam trong dòng chảy tài chính toàn cầu.

Kết luận hội nghị về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết với tinh thần "một trung tâm-hai điểm đến", sẽ thành lập hai cơ quan điều hành tại hai địa phương TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, nhưng một cơ quan giám sát chung, một toà án chung để giải quyết các tranh chấp. Trung tâm sẽ đi vào hoạt động ngay trong năm 2025. Đây là công việc khó, Việt Nam chưa từng thực hiện, nhưng với tinh thần "gần mấy không đi không đến, xa mấy ắt đi ắt đến", Việt Nam không cầu toàn, không nóng vội, nhưng cũng không bỏ lỡ cơ hội, quyết tâm cao, hành động quyết liệt, nỗ lực hết sức, làm việc có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, đã nói là làm, đã cam kết là thực hiện, đã làm, đã thực hiện là phải có kết quả, "cân, đong, đo, đếm" được.

Liên quan thủ tục hành chính, Thủ tướng nêu rõ tinh thần một cửa, một dấu, một người làm, cắt bỏ các rào cản, thủ tục hành chính không cần thiết. TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng cần chuẩn bị các điều kiện cần thiết, ban hành và công bố công khai các chính sách, quy định đặc thù trong thẩm quyền; phải khẩn trương, công khai, minh bạch để tạo đà, tạo lực, tạo khí thế; phát huy sức mạnh của 2 thành phố kết hợp với sức mạnh của cả nước.

Tiến sỹ Trần Hoàng Ngân nhận định: Việc Thủ tướng muốn đưa Trung tâm tài chính quốc tế đi vào hoạt động ngay trong năm 2025 là dễ hiểu vì Nghị quyết số 222 /2025 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/9/2025. Với nghị quyết của Quốc hội và các nghị định của Chính phủ, TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng sẽ có đủ cơ sở để đưa Trung tâm tài chính quốc tế đi vào hoạt động chính thức. Riêng TP Hồ Chí Minh đã có các dịch vụ như: ngân hàng quốc tế, tài chính quốc tế thì khi có quy chế hoạt động cụ thể sẽ kêu gọi được sự tham gia của nhiều nhà đầu tư quốc tế. Nhiều chuyên gia nước ngoài có cái nhìn rất lạc quan về kinh tế vĩ mô Việt Nam. Họ nhìn quy mô kinh tế Việt Nam không ngừng lớn mạnh trên chặng đường phát triển, từ 8 tỷ USD nay đã đạt 500 tỷ USD và nằm trong Top 33 nền kinh tế toàn cầu. Lạm phát, nợ công luôn kiểm soát tốt.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng: Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là một cấu trúc đặc thù, “sân chơi” của các định chế tài chính lớn. Hiện thế giới có hơn 100 trung tâm tài chính, nhưng chỉ 6-7 trung tâm hàng đầu thực sự thành công. Việt Nam đi sau, vừa có cơ hội học hỏi, vừa đối diện thách thức không nhỏ. Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế phải dựa trên nền tảng pháp lý vững chắc, gắn với ổn định vĩ mô, an ninh tài chính – tiền tệ.

Theo chuyên gia tài chính ngân hàng Tiến sỹ Nguyễn Trí Hiếu, Việt Nam đưa vào vận hành thành công Trung tâm tài chính quốc tế sẽ góp phần đưa hình ảnh đất nước tiến thêm một bước lên vị trí cao hơn trên thị trường quốc tế; đồng thời, góp phần làm tăng khả năng thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Đáng chú ý, hệ thống tài chính quốc gia sẽ phát triển mạnh hơn, hiện đại hơn và từ đó góp phần thúc đẩy nền kinh tế có khả năng hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 2 chữ số trong giai đoạn tiếp theo - Giai đoạn vươn mình và bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam sẽ không chỉ là nơi giao dịch tài chính thuần túy, mà còn là "nơi hội tụ của dòng vốn, con người, văn hóa, công nghệ, luật lệ và những tư tưởng tiến bộ, sáng tạo đổi mới", là nơi vận hành bằng nguyên lý thị trường, cạnh tranh quốc tế, công khai, minh bach, công bằng, an toàn nhưng đồng thời vẫn bảo đảm yêu cầu quản trị quốc gia và chủ quyền tài chính - tiền tệ, mở ra nhiều cơ hội mới để thúc đẩy sự phát triển, thịnh vượng của Việt Nam, của các nhà đầu tư, các chủ thể liên quan, các đối tác, bạn bè quốc tế.

Kỳ I: Một trung tâm - Hai điểm đến