Để không lỡ nhịp phục hồi và tăng trưởng kinh tế

Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường

Ông đánh giá thế nào về các chính sách hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp và người dân trong thời gian vừa qua?

Kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát đến nay, để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh, phục hồi kinh tế, Bộ Chính trị, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, giải pháp nhằm kịp thời ứng phó với dịch bệnh, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp và người dân vượt qua và phục hồi sau đại dịch.

Nhìn chung, những chính sách, giải pháp ban hành đã có sự kết hợp hài hòa giữa chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ và các chính sách hỗ trợ ngành hoặc an sinh xã hội khác. Việc triển khai các chính sách trong thời gian qua đã góp phần quan trọng giúp ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, giúp Việt Nam đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế dương trong năm 2020, duy trì triển vọng kinh tế tích cực của đất nước trong trung và dài hạn. Củng cố niềm tin của người dân, doanh nghiệp vào các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Tuy nhiên, bên cạnh tính hiệu quả, tích cực của các chính sách, giải pháp đã ban hành, một số chính sách chưa tương xứng với tính chất phức tạp, dài hạn và quy mô tác động lớn của đại dịch; còn khó khăn trong điều kiện tiếp cận, tỷ lệ giải ngân thấp; chưa xây dựng được bộ tiêu chí, điều kiện thống nhất về làm việc, sản xuất, kinh doanh an toàn; thông tin, hướng dẫn chưa kịp thời dẫn đến doanh nghiệp khó tiếp cận chính sách…

Theo kiến nghị của nhiều doanh nghiệp và hiệp hội, các chính sách hỗ trợ trong thời gian tới cần xem xét ở quy mô lớn hơn, tầm nhìn dài hạn hơn. Ông đánh giá như thế nào về đề xuất này?

Theo báo cáo của IMF tháng 7/2021, các nền kinh tế lớn công bố các gói hỗ trợ với quy mô so với GDP khá cao, như Mỹ công bố các gói hỗ trợ tài khóa lên tới 28% GDP, Úc với 18,4% GDP, Ấn Độ, Thái Lan, Singapore, Malaysia có các gói hỗ trợ với quy mô khoảng 10-14% GDP, Phillippines, Indonesia có quy mô chỉ ở mức từ 2-6% GDP.

Ở nước ta, tổng quy mô các gói hỗ trợ năm 2021 là khoảng 10,45 tỷ USD, tương đương 2,84% GDP. Do vậy, đề xuất nêu trên về chính sách hỗ trợ trong thời gian tới cũng là dễ hiểu. Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận về nguồn lực của đất nước, bảo đảm đưa ra những đề xuất phù hợp.

Để không lỡ nhịp khi bước vào trạng thái bình thường mới, thực hiện yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan và địa phương để nghiên cứu xây dựng Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế gắn với nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế đến năm 2023.

Chương trình cần đưa ra được các giải pháp cụ thể gắn với nguồn lực đi kèm, phù hợp với năng lực của nền kinh tế, khả năng cân đối ngân sách nhà nước, trong đó cần xác định đối tượng ưu tiên hỗ trợ phù hợp, có trọng tâm, trọng điểm. Chính sách hỗ trợ phải tổng thể, tác động cả phía cung để giảm chi phí sản xuất, phía cầu để tạo đầu ra sản phẩm và các khâu kết nối, lưu thông hàng hóa, logistics.

Cần rà soát, đánh giá sơ bộ kết quả thực hiện các gói hỗ trợ đến thời điểm hiện tại và tiến hành tháo gỡ ngay những vướng mắc

Trong thời gian tới, các cơ quan hữu quan cần nghiên cứu, ban hành chính sách tài khóa, tiền tệ và an sinh xã hội mang tính dài hạn cho giai đoạn 2021-2025 nhằm kích thích nền kinh tế hơn là đơn thuần hỗ trợ như giai đoạn vừa qua.

Chính phủ sớm nghiên cứu ban hành Nghị quyết về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp giai đoạn 2021-2025; ban hành Chương trình hỗ trợ DNNVV giai đoạn 2021-2025 bảo đảm đồng bộ, thống nhất, tối ưu hóa nguồn lực, tránh dàn trải, trùng lặp. Bên cạnh đó, cần có các giải pháp tháo gỡ tập trung vào những ngành, lĩnh vực mang tính “dẫn dắt”, kịp thời đón đầu nhu cầu của thế giới đang dần mở cửa sau đại dịch.

Đồng thời, cần khẩn trương, quyết liệt hơn nữa trong việc thực hiện các gói hỗ trợ đã ban hành; rà soát, đánh giá sơ bộ kết quả thực hiện các gói hỗ trợ đến thời điểm hiện tại và tiến hành tháo gỡ ngay những vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Vậy ông có đề xuất gì về việc cải thiện môi trường kinh doanh, cải cách thể chế, cắt giảm thủ tục hành chính để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp?

Về cải thiện môi trường kinh doanh, theo tôi, thời gian tới cần nâng lên cấp độ mới, không chỉ đơn thuần là tháo gỡ rào cản, mà phải tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng, tăng cường kỷ luật thị trường, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, mang đến sự ổn định và dễ dự đoán của chính sách.

Về thể chế, đại dịch đã buộc các nền kinh tế phải đẩy nhanh những cải cách thể chế, đặc biệt là gắn với tiếp cận Cách mạng công nghiệp 4.0 và kinh tế số.

Với Việt Nam, cải cách thể chế chính là giải pháp để thích ứng với tình hình mới, để phục hồi tăng trưởng nhanh và bền vững hơn, ngay cả khi kinh tế thế giới còn nhiều bất định. Tuy nhiên, chúng ta phải xác định cải cách ở lĩnh vực nào, từ đó thiết kế được một chương trình hành động mạch lạc và hiệu quả.

Bên cạnh đó, phải có chính sách để hình thành nhiều hơn những doanh nghiệp lớn có khả năng dẫn dắt chuỗi cung ứng; có chính sách ưu tiên, khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo phát triển; cùng với đó phải có các chính sách chọn lọc dòng vốn đầu tư nước ngoài.

Về thủ tục hành chính, cần tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh. Trong những tháng còn lại của năm 2021, đặc biệt chú ý đến các thủ tục hành chính hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn do dịch; tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến thủ tục hành chính và có những hỗ trợ hiệu quả nhất cho doanh nghiệp và người dân.

Xin trân trọng cảm ơn ông!