Mua sắm và đặt đồ ăn online: Bùng nổ thói quen tiêu dùng số năm 2025

Thị trường trực tuyến tăng trưởng ấn tượng

Theo Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam (EBI) 2025 của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ Việt Nam vượt 40 tỷ USD vào cuối năm 2025. Việt Nam hiện nằm trong top 5 thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh nhất thế giới, với tốc độ tăng trưởng trung bình từ 20 - 25% mỗi năm.

Thương mại điện tử phát triển nhanh với tốc độ tăng trưởng trung bình từ 20 - 25% mỗi năm

Không chỉ là nơi mua hàng điện tử hay thời trang, các sàn như Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop đang mở rộng mạnh sang nhóm hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), thực phẩm tươi sống, đồ uống, sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Nhiều người tiêu dùng giờ đây đặt hàng mỗi ngày, thay vì chỉ mua sắm vào các dịp khuyến mãi lớn.

Cùng với đó, thanh toán không dùng tiền mặt trở thành xu hướng chủ đạo. Theo Ngân hàng Nhà nước, hơn 75% giao dịch thương mại điện tử hiện được thanh toán qua ví điện tử hoặc QR code, giúp các giao dịch nhanh chóng và an toàn hơn.

Song song thương mại điện tử, thị trường giao đồ ăn trực tuyến (food delivery) tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. Theo ước tính của Statista và VECOM, doanh thu mảng này tại Việt Nam năm 2025 đạt gần 3 tỷ USD, tăng khoảng 15% so với năm 2024.

Các nền tảng lớn như ShopeeFood, GrabFood, Baemin, GoFood đang mở rộng mạng lưới tới các thành phố cấp hai, cấp ba. Không chỉ phục vụ các món ăn truyền thống, nhiều ứng dụng đã triển khai dịch vụ giao đồ uống, cà phê pha sẵn, bữa ăn dinh dưỡng, thậm chí cả thực phẩm tươi từ siêu thị.

Theo đại diện ShopeeFood Việt Nam, số lượng đơn hàng trong quý III/2025 tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái, với nhu cầu cao nhất thuộc nhóm nhân viên văn phòng và sinh viên. Chúng tôi không chỉ cạnh tranh về giá mà còn tập trung vào trải nghiệm, giao nhanh, đúng giờ, an toàn và ưu đãi cá nhân hóa.

Phía GrabFood cũng ghi nhận xu hướng người dùng đặt món nhiều hơn vào buổi sáng và buổi tối. Ông Nguyễn Quốc Huy, Giám đốc điều hành Grab Việt Nam chia sẻ: "Khách hàng Việt đang hướng đến sự tiện lợi. Chúng tôi đang thử nghiệm mô hình giao kết hợp nhiều đơn hàng và áp dụng AI để dự báo nhu cầu, giảm thời gian giao trung bình xuống còn 20 phút".

Thói quen tiêu dùng đang thay đổi nhanh, đặc biệt ở nhóm Gen Z và Millennials. Họ mua hàng và đặt món theo cảm hứng, bị thu hút bởi các chiến dịch livestream, mã giảm giá, flash sale hay combo tiết kiệm.

Khảo sát của VECOM cho thấy, gần 70% người dùng thương mại điện tử cho biết, họ từng mua sản phẩm sau khi xem livestream bán hàng, trong khi 60% khách hàng giao đồ ăn đặt món vì có ưu đãi trong ứng dụng.

Chuyên gia kinh tế TS. Đinh Trọng Thịnh phân tích, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng “số hóa”. Họ không chỉ mua sắm mà còn tìm kiếm trải nghiệm, xem đánh giá, bình luận, tương tác với người bán. Các nền tảng thương mại điện tử đang trở thành không gian tiêu dùng tổng hợp chứ không chỉ là chợ online.

Cơ hội và thách thức

Ông Nguyễn Ngọc Dũng, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho rằng, thương mại điện tử và dịch vụ giao đồ ăn không còn là hai lĩnh vực tách biệt mà đang dần hội tụ thành một hệ sinh thái tiêu dùng số hoàn chỉnh. Người dùng quen đặt đồ ăn sẽ dễ dàng chuyển sang mua hàng FMCG trên cùng nền tảng. Ngược lại, các sàn thương mại điện tử đang mở thêm dịch vụ giao nhanh trong 1 - 2 giờ để đáp ứng nhu cầu bữa ăn, nhu yếu phẩm mỗi ngày.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay với doanh nghiệp là chi phí vận hành. Nhiều nhà hàng nhỏ phải chi từ 20 - 25% doanh thu cho phí nền tảng và khuyến mãi, khiến lợi nhuận giảm đáng kể. Ngoài ra, yêu cầu về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, bảo mật dữ liệu người dùng ngày càng khắt khe, đòi hỏi đầu tư lớn về công nghệ và quy trình.

Thương mại điện tử Việt Nam chuyển từ tăng trưởng về lượng sang tăng trưởng về chất

Để phát triển dài hạn, các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp cần đa kênh hóa (bán hàng qua website riêng, mạng xã hội, sàn thương mại điện tử và app riêng), đầu tư logistics lạnh và công nghệ quản lý đơn hàng, đồng thời tận dụng dữ liệu lớn (Big Data) để hiểu rõ hành vi khách hàng.

"2025 sẽ là năm bản lề để thương mại điện tử Việt Nam chuyển từ tăng trưởng về lượng sang tăng trưởng về chất. Doanh nghiệp nào ứng dụng tốt AI, cá nhân hóa trải nghiệm và tối ưu chuỗi cung ứng sẽ giữ được khách hàng lâu dài", TS. Lê Minh Hoàng, chuyên gia phân tích thị trường số nhận định.

Đồng thời, Chính phủ và các cơ quan quản lý cũng đang hoàn thiện khung pháp lý mới cho thương mại điện tử, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và kiểm soát cạnh tranh lành mạnh giữa các nền tảng.

Có thể thấy, người Việt đang sống trong kỷ nguyên “một chạm”, chỉ với vài thao tác đơn giản thì mọi nhu cầu từ ăn uống, mua sắm, giải trí đến thanh toán đều được đáp ứng. Thương mại điện tử và giao đồ ăn online không chỉ thay đổi hành vi tiêu dùng mà còn mở ra không gian kinh tế số mới, nơi các doanh nghiệp Việt có thể tiếp cận hàng triệu khách hàng nhanh hơn, rẻ hơn, thông minh hơn.

Từ những món ăn đặt qua điện thoại đến giỏ hàng online đầy ắp nhu yếu phẩm, hành vi tiêu dùng đang phản chiếu một Việt Nam năng động, kết nối và chuyển mình mạnh mẽ trong thời đại số.