Đa dạng hóa để cứu ngành cao su

Giá cao su giảm

Mới đây, tại buổi khai trương Triển lãm chuyên ngành nhựa và cao su (VietnamPlas 2015) tại TP.Hồ Chí Minh, một số giám đốc những công ty trồng và xuất khẩu cao su ở khu vực Đông Nam bộ đã có mặt ở những gian hàng giới thiệu về những dây chuyền sản xuất cao su thành phẩm của các nước.

Các DN cao su đang xoay xở tìm đường ra

Mục tiêu của họ không gì khác hơn là tìm kiếm giải pháp công nghệ để có thể chuyển từ sản xuất cao su thiên nhiên sang công nghiệp chế biến các sản phẩm từ cao su, để vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay.

Thực tế, ngành cao su Việt Nam vẫn còn xuất khẩu nguyên liệu thô đến trên 85% nên chịu nhiều ảnh hưởng của thị trường thế giới. Đặc biệt là khi các ngành sử dụng nhiều cao su như làm săm lốp ô tô đang ở giai đoạn bão hòa, mà nguồn cung lại tăng quá nhanh.

Thống kê từ Hiệp hội Cao su Việt Nam (VRA) cho thấy, trong 3 năm từ 2012 - 2014, diện tích cây cao su tại Việt Nam được mở rộng thêm 176.100 ha và đạt tổng diện tích 977.700 ha; sản lượng cao su đang tiến đến mục tiêu 1,1 triệu tấn vào năm 2015, mục tiêu trong năm nay đạt kim ngạch xuất khẩu cao su thiên nhiên 1,8 tỷ USD.

Cung vượt cầu đã khiến lượng cao su tồn kho tăng cao, gây áp lực làm giá cao su giảm liên tục, tính từ năm 2012 đến nay. Giá cao su xuất khẩu bình quân 7 tháng đầu năm 2015 đạt 1.462 USD/tấn, giảm 20,19% so với cùng kỳ năm 2014. Việc Trung Quốc vừa qua phá giá đồng Nhân dân tệ (NDT) cũng khiến giá cao su nguyên liệu trong tháng 8/2015 giảm mạnh, với giá mủ loại 32 độ/kg tại Bình Phước được thu mua với giá là 6.720 đồng/kg (thời điểm cuối tháng 8/2015), giảm so với mức 7.040 đồng/kg hồi đầu tháng.

Mới đây, tại Đại hội nhiệm kỳ 4 (2015 – 2017) của VRA, lãnh đạo VRA đã đưa ra dự báo, nhu cầu cao su thế giới trong dài hạn vẫn tăng dần, tuy nhiên, giá có thể ở mức thấp kéo dài vài năm tới do tồn kho cao su còn quá lớn.

Giải pháp nào phù hợp?

Đại diện VRA cho hay, điều quan trọng với ngành cao su hiện nay là làm sao tìm cách giảm giá thành. Đồng thời giảm sản lượng để cân đối cung cầu và dùng các giải pháp để người lao động đủ sống, giúp họ vẫn gắn bó với ngành cao su.

Nhìn từ phía người trồng cao su, cần giảm giá thành bằng cách giảm phân bón với cây cao su lớn một cách hợp lý. Kế đến là tăng hiệu quả trên vườn cây cao su, chẳng hạn có thể dành ra 1 phần diện tích trồng xen những thứ cây khác, hay chăn nuôi theo thời vụ.

Liên quan đến đầu ra sản phẩm cao su thiên nhiên, vị chuyên gia của VRA cho biết thêm, hiện nay đang có một số lĩnh vực sử dụng nhiều cao su như: Thảm cao su, gạch làm từ cao su, nhựa đường làm từ cao su, rồi đập thủy lợi làm từ cao su.

Việt Nam đang đứng thứ ba thế giới về xuất khẩu cao su thiên nhiên, nên đã đến lúc phải làm sao tăng cường đa dạng hóa việc chế biến cao su, đa dạng hóa sản phẩm, thay vì như hiện nay phụ thuộc quá nhiều vào ngành ô tô.

Hiện tại, cần có giải pháp khuyến khích giúp DN cao su mạnh dạn đầu tư vào công nghệ, do đây vốn là một lĩnh vực đòi hỏi vốn ban đầu lớn, mà khả năng thu hồi vốn rất chậm.

Cụ thể hơn, các ngân hàng có thể dành ra những gói tín dụng với lãi suất ưu đãi dành riêng cho DN cao su đầu tư mới máy móc thiết bị; hoặc các chính sách ưu đãi thuế hỗ trợ DN giai đoạn đầu.

Ngoài ra, cần có những chính sách đào tạo nhân lực, hoặc hỗ trợ công tác nghiên cứu tại các DN để tạo được sản phẩm mới. Một vấn đề khác không kém phần quan trọng, là cần xây dựng hàng rào kỹ thuật ngăn chặn hàng cao su nhập khẩu kém chất lượng.