Bộ Tài chính: Chưa nên giảm lệ phí trước bạ với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước

Ưu đãi chỉ nên là tạm thời

Theo Bộ Tài chính, từ tháng 12/2019, dịch Covid-19 bùng phát và nhanh chóng lan rộng ra các quốc gia trên thế giới. Do ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh, nhiều ngành, nghề bị ảnh hưởng nghiêm trọng, trong đó có ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, do bị gián đoạn chuỗi cung ứng và nhu cầu mua ô tô suy giảm.

Để góp phần hỗ trợ ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước phục hồi sản xuất kinh doanh trước những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, trên cơ sở đề xuất của các hiệp hội, doanh nghiệp và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 70/2020/NĐ-CP ngày 28/6/2020 để giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, có hiệu lực từ ngày 28/6/2020 đến hết ngày 31/12/2020.

Ảnh minh họa

Tiếp đến tháng 5/2021, dịch Covid-19 bùng phát trở lại và diễn biến phức tạp hơn, nhiều địa phương phải thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội, đặc biệt một số tỉnh, thành phố phía Nam phải thực hiện phong tỏa trong thời gian dài do số ca nhiễm Covid-19 tăng cao, nhiều ngành sản xuất, kinh doanh bị gián đoạn, trong đó ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước chịu thiệt hại nghiêm trọng, số lượng xe tiêu thụ giảm mạnh.

Với bối cảnh và điều kiện tương tự, Bộ Tài chính đã xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 103/2021/NĐ-CP ngày 26/11/2021 để tiếp tục giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, có hiệu lực từ ngày 1/12/2021 đến hết ngày 31/5/2022. Từ ngày 1/6/2022, mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được thực hiện theo Nghị định số 10/2022/NĐ-CP ngày 15/1/2022, tức là bằng mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô cùng loại.

Theo Bộ Tài chính, việc điều chỉnh giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thời gian qua về cơ bản đã đạt được các mục tiêu đề ra, có tác động tích cực đối với người tiêu dùng, nhà sản xuất, phân phối ô tô nói riêng và đối với nền kinh tế nói chung; góp phần hỗ trợ tài chính cho người dân, doanh nghiệp thông qua việc trực tiếp giảm chi phí khi đăng ký sở hữu xe ô tô, từ đó kích thích nhu cầu...

Chưa phù hợp ở thời điểm này

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được đánh giá là có ảnh hưởng tiêu cực trong việc thực hiện các cam kết quốc tế. Có ý kiến cho rằng chính sách này có khả năng chưa tuân thủ hoàn toàn quy định theo nguyên tắc Đối xử quốc gia trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và các hiệp định thương mại tự do (FTA).

Hiện nay, Việt Nam đã tham gia WTO và ký kết nhiều FTA song phương và đa phương, trong đó đã cam kết thực hiện nguyên tắc Đối xử quốc gia trong thương mại và đầu tư. Theo đó, hiện chính sách thuế, phí, lệ phí tại các văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng thống nhất giữa hàng hóa sản xuất trong nước và hàng hóa nhập khẩu.

Theo Bộ Tài chính, nếu tiếp tục thực hiện chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thì các nước thành viên WTO có thể nhìn nhận việc này như một khoản trợ cấp của Chính phủ, và Việt Nam có thể nhận được các yêu cầu giải thích từ một số quốc gia không có hoạt động sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam.

Vì vậy, trường hợp cần thực hiện giảm thu lệ phí trước bạ đối với ô tô thì phải áp dụng chung cho cả ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước và ô tô nhập khẩu. Điều này sẽ dẫn đến việc giảm thu ngân sách nhà nước từ lệ phí trước bạ, ảnh hướng đến cân đối ngân sách của các địa phương, nhất là trong điều kiện đây là khoản thu mà ngân sách địa phương được hưởng 100% số thu theo Luật Ngân sách nhà nước.

Khi xây dựng Nghị định số 70/2020/NĐ-CP và Nghị định số 103/2021/NĐ-CP, tại các báo cáo thẩm định, Bộ Tư pháp đã chỉ ra việc quy định giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước chỉ là tạm thời, nhưng có thể coi là phân biệt đối xử về thuế với ô tô nhập khẩu. Theo đó, Bộ Tư pháp đề nghị Bộ Tài chính rà soát các cam kết quốc tế, từ đó báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định.

Trên cơ sở đó, khi trình Chính phủ ban hành chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ nếu áp dụng chính sách này thì chỉ coi đây là giải pháp hỗ trợ ngắn hạn nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước trước những tác động tiêu cực của dịch Covid-19 khi chuỗi cung ứng bị đứt gãy.

Trong khi đó theo Nghị quyết số 31/NQ-CP ngày 7/3/2023 của Chính phủ về Phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 3/2023, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo; các ngành, lĩnh vực chủ yếu của nền kinh tế tiếp tục có xu hướng phục hồi, ổn định và phát triển. Đồng thời hiện nay, dịch Covid-19 đã được kiểm soát. Do đó theo Bộ Tài chính, việc tiếp tục thực hiện giảm lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước ở thời điểm hiện nay là chưa phù hợp.

Năm 2023, để kịp thời, chủ động trong thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Tài chính đã và sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến, cân đối với điều kiện thực tế để nghiên cứu, đề xuất với các cấp có thẩm quyền các giải pháp phù hợp, trước mắt tập trung nghiên cứu triển khai một số giải pháp ngay từ đầu năm 2023 để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân (trong đó có doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước) như: (i) Gia hạn thời hạn nộp thuế (thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân) và tiền thuê đất phải nộp để hỗ trợ thanh khoản, giúp doanh nghiệp, người dân giải quyết khó khăn về vốn trong sản xuất kinh doanh; (ii) Giảm tiền thuê đất năm 2023; (iii) Tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn áp dụng trong năm 2023 (Nghị quyết số 30/2022/UBTVQH15 ngày 30/12/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội).

Trên cơ sở nội dung báo cáo nêu trên, Bộ Tài chính đề nghị trong bối cảnh hiện nay chưa đặt vấn đề tiếp tục thực hiện chính sách ưu đãi lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.