Định danh điện tử - chìa khóa xây dựng niềm tin trong thương mại trực tuyến

VNeID đang mở ra hướng đi mới cho một môi trường thương mại điện tử minh bạch, an toàn và phát triển bền vững.

VNeID mở đường cho giao dịch trực tuyến an toàn, minh bạch

Phát biểu tại sự kiện “Ứng dụng định danh và xác thực để nâng cao an toàn trong hoạt động thương mại điện tử”, ông Nguyễn Hữu Tuấn - Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương) cho biết, việc áp dụng định danh và xác thực điện tử, điển hình là nền tảng VNeID của Bộ Công an, là yêu cầu cấp thiết giúp xác thực chính xác danh tính người dùng, ngăn chặn hành vi gian lận và củng cố niềm tin trong các hoạt động mua sắm, thanh toán trực tuyến.

“Theo Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05 - Bộ Công an), trong 8 tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận hơn 1.500 vụ lừa đảo trực tuyến, với thiệt hại ước tính 1.660 tỷ đồng. Điều này cho thấy sự cần thiết phải triển khai đồng bộ các giải pháp đảm bảo an toàn, tin cậy cho giao dịch điện tử”, ông Nguyễn Hữu Tuấn nhấn mạnh.

Thương mại điện tử Việt Nam đang duy trì đà tăng trưởng ấn tượng, thuộc nhóm 5 thị trường phát triển nhanh nhất thế giới, với tốc độ dự báo tăng từ 20% lên 25,5%/năm, chi tiêu bình quân đạt 600 USD/người/năm. Cùng với đó, thanh toán số cũng bùng nổ, đặc biệt là QR Code với tốc độ tăng trưởng kép khoảng 40%, trong khi các hình thức thanh toán trực tuyến tăng hơn 100% mỗi năm.

Theo ông Tuấn, khi hoạt động thanh toán số và giao dịch trực tuyến trở nên phổ biến, việc xác thực điện tử là điều kiện tiên quyết để bảo vệ người tiêu dùng và doanh nghiệp, đồng thời duy trì sự phát triển bền vững của thương mại điện tử.

Ở góc độ công nghệ cơ sở dữ liệu dân cư, bà Phạm Tuyết Trang, đại diện Trung tâm Nghiên cứu, ứng dụng dữ liệu dân cư và Căn cước công dân (RAR) cho biết hệ thống đã thực hiện hơn 42,6 triệu lượt xác thực, trong đó có 17,8 triệu lượt xác thực khuôn mặt, đồng thời triển khai thành công giải pháp VN AI Verify tích hợp với 8 nhà cung cấp dịch vụ chính thức.

“Những kết quả bước đầu này chứng minh hiệu quả rõ rệt của việc ứng dụng định danh và xác thực điện tử trong tiến trình chuyển đổi số, đồng thời mở ra tiềm năng lớn cho việc ứng dụng trong TMĐT. Giải pháp định danh điện tử không chỉ giúp nâng cao chất lượng xác thực người dùng, giảm gian lận giao dịch mà còn tạo nền tảng cho các dịch vụ số an toàn, minh bạch và cá nhân hóa hơn”, bà Trang nhấn mạnh.

Cũng theo bà Trang, RAR đang phối hợp cùng Cục TMĐT và Kinh tế số mở rộng kết nối dữ liệu, hoàn thiện hành lang pháp lý và tăng cường truyền thông, hướng dẫn người dân sử dụng VNeID trong mua sắm trực tuyến. Bà Trang cũng cho rằng, với sự chung tay của các bộ, ngành và doanh nghiệp, hệ sinh thái định danh, xác thực điện tử quốc gia sẽ ngày càng hoàn thiện, góp phần xây dựng môi trường giao dịch số minh bạch, tin cậy và lấy người dân làm trung tâm.

Doanh nghiệp đồng hành cùng cơ quan quản lý hoàn thiện hệ sinh thái định danh số

Bà Vũ Xuân Linh, Giám đốc Quan hệ đối tác chiến lược Công ty TNHH Shopee cho biết, từ tháng 6/2025, Shopee đã phối hợp với Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an triển khai định danh toàn bộ người bán trên sàn thông qua căn cước công dân gắn chip. Tính đến ngày 30/10/2025, nền tảng đã hoàn tất định danh 81% nhà bán hàng, và đặt mục tiêu đạt 100% trong thời gian tới. Đặc biệt, 100% người bán mới hiện nay buộc phải hoàn tất quy trình định danh trước khi được phép kinh doanh.

“Định danh người bán không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà là cam kết của Shopee trong việc bảo vệ người tiêu dùng và nâng cao niềm tin vào giao dịch trực tuyến. Đây cũng là giải pháp quan trọng góp phần xây dựng môi trường thương mại điện tử minh bạch, an toàn và bền vững tại Việt Nam”, bà Linh khẳng định.

Cho rằng việc này rất cần thiết, ông Nguyễn Hoàng Tùng, Giám đốc VVN AI và Trusting Solution cho biết, các hình thức gian lận phổ biến hiện nay bao gồm: Bán hàng giả, lập tài khoản ảo, chiếm đoạt thẻ tín dụng hoặc đánh cắp mã OTP, và lợi dụng dữ liệu định danh cũ để vay tiền online.

"Dù đã áp dụng EKYC, vẫn còn những rủi ro như việc sử dụng lại kết quả xác thực trước đó hoặc không có bằng chứng thời gian giao dịch. Vì vậy, việc bổ sung chữ ký số và giám sát liên tục là rất cần thiết”, ông Tùng nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, ông Vũ Văn Luật, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc điều hành Công ty CP Đầu tư Công nghệ và Thương mại Softdream cũng cho rằng, chữ ký số từ xa giúp mọi giao dịch được xác thực, chống chối bỏ và đảm bảo toàn vẹn dữ liệu, từ hợp đồng điện tử, giao dịch chứng khoán, đến các thủ tục bảo hiểm y tế hay thương mại điện tử. Đây là bước đi quan trọng để Việt Nam nâng cao năng lực thương mại điện tử, tăng tính minh bạch và tin cậy, đồng thời giúp doanh nghiệp và người tiêu dùng tiết kiệm chi phí, thời gian.

Theo các chuyên gia, việc triển khai định danh và xác thực điện tử đang tạo ra bước chuyển quan trọng trong hành trình chuyển đổi số quốc gia. Khi các doanh nghiệp, cơ quan quản lý và người dân cùng chung tay áp dụng giải pháp này, Việt Nam không chỉ củng cố niềm tin trong thương mại điện tử mà còn kiến tạo một hệ sinh thái giao dịch số an toàn, minh bạch, bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế số phát triển vững mạnh trong thời gian tới.