Đột phá Nghị quyết 57: Lộ trình chuyển mình của ngành xây dựng

Quang cảnh hội nghị

Những chuyển biến đột phá

Ngày 8/9/2025, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị quan trọng để triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 71/NQ-CP của Chính phủ và lộ trình thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hai động lực cốt lõi đưa ngành xây dựng và giao thông vận tải bước vào một kỷ nguyên mới.

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 71 của Chính phủ được ban hành trong bối cảnh đặc biệt, khi khoa học công nghệ và chuyển đổi số đã trở thành yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia.

Đối với Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh khẳng định, công nghiệp hóa là con đường ngắn nhất để đạt được tăng trưởng kinh tế bền vững, và lĩnh vực xây dựng, giao thông vận tải chính là những mũi nhọn có thể đi trước, tạo đột phá.

"Muốn nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hội nhập sâu rộng, chúng ta phải lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm nền tảng", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ông Lê Trung Thành, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng cho biết, sau khi triển khai 7 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, toàn ngành đã có những chuyển biến thực chất. Trọng tâm là việc nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy, và xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ. Nhờ đó, các hoạt động đã tạo ra một xung lực mới trong xã hội, không chỉ trong nội bộ ngành mà còn lan tỏa đến các doanh nghiệp và người dân.

Những kết quả cụ thể đã được ghi nhận một cách ấn tượng. Sàn giao dịch bất động sản đã đi vào hoạt động, mang lại sự minh bạch cho thị trường. Trong lĩnh vực giao thông, việc định danh tàu thuyền, áp dụng thu phí không dừng (ETC) đã giúp cải thiện quản lý và thúc đẩy văn minh đô thị. Trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh quốc gia đang được nghiên cứu đề án đầu tư, hứa hẹn sẽ giải quyết những vấn đề nhức nhối về ùn tắc và an toàn giao thông, đặc biệt là trên các tuyến đường bộ.

Điểm nhấn chuyển đổi số

Cả hai ngành xây dựng và giao thông vận tải đều được xác định là 1 trong 8 lĩnh vực ưu tiên trong Chương trình Chuyển đổi số quốc gia. Theo ông Lê Thanh Tùng, Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin (Bộ Xây dựng), giai đoạn 2021-2025, ngành tập trung vào hai nhiệm vụ then chốt: cung cấp dịch vụ công trực tuyến và xây dựng cơ sở dữ liệu nền tảng.

Sự bứt phá của Bộ Xây dựng trong lĩnh vực dịch vụ công trực tuyến là một câu chuyện đáng chú ý. Bộ liên tục nằm trong nhóm ba bộ, ngành dẫn đầu và thậm chí vươn lên vị trí số một trong hai năm liên tiếp 2023 - 2024. Thành tích này không chỉ thể hiện nỗ lực của các cơ quan quản lý mà còn cho thấy sự thay đổi tích cực trong việc tiếp cận và sử dụng dịch vụ công của người dân và doanh nghiệp.

Song song đó, việc xây dựng bốn bộ cơ sở dữ liệu nền tảng dùng chung về hạ tầng giao thông, phương tiện, người điều khiển và doanh nghiệp vận tải cũng được đẩy mạnh. Đến nay, 12 trong số 18 cơ sở dữ liệu đã hoàn thành, và dự kiến sẽ hoàn tất toàn bộ vào năm 2025. Sự ra đời của các hệ thống này là bước đệm quan trọng để tích hợp, liên thông dữ liệu, tạo ra một bức tranh toàn cảnh về hoạt động của ngành.

Ông Lê Thanh Tùng cho biết, ứng dụng công nghệ thông tin đã len lỏi vào từng ngóc ngách của công tác quản lý chuyên ngành, từ đăng kiểm, hàng hải, đường bộ, quy hoạch đến quản lý nhà ở. Những hệ thống như bán vé điện tử đường sắt, giao thông thông minh, hay hệ thống giám sát tàu thuyền trong hàng hải đã giúp nâng cao hiệu quả và tính minh bạch.

Đặc biệt, trong khuôn khổ Đề án 06, ngành đang tiếp tục ứng dụng công nghệ sinh trắc học cho hành khách đi tàu bay và đường sắt. Dữ liệu đăng kiểm, giấy phép, nhà ở và thị trường bất động sản đang được tích hợp trực tiếp lên ứng dụng VNeID, biến chiếc điện thoại thông minh trở thành một "trung tâm" quản lý thông tin cá nhân tiện lợi và an toàn.

Tăng tốc để bứt phá

Dù đã đạt được nhiều thành tựu, cuộc cách mạng số trong ngành vẫn còn nhiều thách thức. Để tiếp tục tăng tốc, Bộ trưởng Trần Hồng Minh đã chỉ đạo một loạt giải pháp trọng tâm.

Trước hết, cần hoàn thiện khung pháp lý. Bộ trưởng giao Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng, Vụ Pháp chế cùng các đơn vị liên quan tham gia sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật, xây dựng cơ chế vượt trội, đặc thù cho các lĩnh vực mũi nhọn. Việc đơn giản hóa thủ tục đấu thầu, mở rộng cơ chế khoán chi đến sản phẩm cuối cùng cũng là những bước đi thiết thực để tháo gỡ vướng mắc cho các đề tài nghiên cứu.

Thứ hai, đẩy mạnh liên kết "Nhà nước - Viện, Trường - Doanh nghiệp". Đây là mô hình hiệu quả để gắn nghiên cứu khoa học với nhu cầu thực tiễn của thị trường. Bộ trưởng yêu cầu các tổ chức khoa học công nghệ, đơn vị chuyên môn và doanh nghiệp tập trung nguồn lực vào các đề tài "giải mã công nghệ" và "Việt Nam hóa" các công nghệ tiên tiến trên thế giới.

Cuối cùng, cụ thể hóa các dự án trọng điểm. Cục Đường bộ Việt Nam, Trung tâm Công nghệ thông tin phối hợp với các tập đoàn công nghệ lớn như Viettel, VNPT để xây dựng Kiến trúc tổng thể hệ thống quản lý giao thông thông minh trên toàn quốc, với mục tiêu hoàn thành trong quý I/2026.

Đồng thời, Trung tâm Công nghệ thông tin cũng được giao nhiệm vụ xây dựng Kế hoạch tổng thể chuyển đổi số trong hoạt động quản lý xây dựng, báo cáo Bộ xem xét, quyết định vào tháng 12/2025.

Những chỉ đạo quyết liệt này cho thấy quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Bộ Xây dựng. Đây không chỉ là câu chuyện về việc ứng dụng công nghệ, mà còn là hành trình chuyển mình từ tư duy đến hành động, để ngành xây dựng và giao thông vận tải thực sự trở thành những "đầu tàu" dẫn dắt công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, tạo nên một tương lai phát triển bền vững và thông minh hơn.