Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC lần thứ 31: Phát triển chuỗi cung ứng bền vững, kết nối bao trùm

Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC 2025 thu hút sự chú ý vì có sự tham dự của các Bộ trưởng Thương mại từ 21 nền kinh tế lớn trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm những nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản... và các tổ chức quốc tế

Trong khuôn khổ APEC, Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC lần thứ 31 được tổ chức từ ngày 15 - 16/5/2025 dưới sự chủ trì của ông Inkyo Cheong, Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc - Chủ tịch MRT 31.

Hội nghị có sự tham gia của 21 nền kinh tế thành viên APEC, Hội đồng Tư vấn Kinh doanh APEC (ABAC) và Lãnh đạo nhiều tổ chức quốc tế gồm Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Ban Thư ký ASEAN, Hội đồng Hợp tác kinh tế Thái Bình Dương (PECC). Đoàn Việt Nam do Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên làm Trưởng đoàn tham dự Hội nghị.

Hội nghị MRT 31 diễn ra trong bối cảnh kinh tế thế giới đang đối diện với nhiều thách thức như căng thẳng địa chính trị, các thách thức liên quan đến biến đổi khí hậu và chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ.

Chủ đề của Năm APEC 2025: “Xây dựng một tương lai bền vững” phù hợp với Tầm nhìn APEC Putrajaya 2040, hướng đến một Châu Á - Thái Bình Dương cởi mở, kiên cường và hòa bình. Năm nay, nước chủ nhà Hàn Quốc tập trung vào việc giải quyết các thách thức chung, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đặc biệt là xây dựng khuôn khổ chính sách để phát triển và ứng dụng AI hiệu quả, an toàn, tăng cường hợp tác, kết nối chuỗi cung ứng, thúc đẩy tăng trưởng toàn diện.

Để hiện thực hóa chủ đề này, Hàn Quốc đã xác định 3 ưu tiên: Kết nối, Đổi mới, Thịnh vượng. Theo đó, tại Hội nghị năm nay, các Bộ trưởng thương mại APEC tập trung thảo luận 3 nội dung chính: Đổi mới trí tuệ nhân tạo (AI) tạo thuận lợi cho thương mại; Kết nối thông qua hệ thống thương mại đa phương (MTS); và Thịnh vượng thông qua thương mại bền vững.

Tại Phiên 1 về Đổi mới AI tạo thuận lợi cho thương mại, các Bộ trưởng APEC ghi nhận vai trò ngày càng quan trọng của AI trong việc nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, hiệu quả chuỗi cung ứng toàn cầu, góp phần tạo thuận lợi cho thương mại. Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, việc ứng dụng AI cũng tồn tại nhiều rủi ro như tính an toàn, tin cậy của dữ liệu, vi phạm quyền cá nhân, quyền sở hữu trí tuệ...

Đoàn Việt Nam do Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên làm Trưởng đoàn tham dự Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC lần thứ 31 (MRT 31)

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh APEC cần cân nhắc và giải quyết những rủi ro, thách thức để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau và tất cả các thành viên APEC đều được hưởng lợi đầy đủ từ việc ứng dụng AI trong thương mại.

Tại Phiên 2 về kết nối thông qua hệ thống thương mại đa phương, hội nghị đã lắng nghe trình bày của Tổng giám đốc WTO, bà Ngozi Okonjo-Iweala về những diễn biến gần đây. Các Bộ trưởng APEC tái khẳng định hệ thống thương mại đa phương với WTO là cốt lõi, vẫn giữ vai trò quan trọng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, căng thẳng địa chính trị và xung đột thương mại giữa các nền kinh tế lớn đang đe dọa nghiêm trọng các giá trị nền tảng của WTO.

Điều này đòi hỏi WTO phải cải tổ cấp bách và có những điều chỉnh kịp thời để phù hợp với tình hình mới. Về phần mình, Bộ trưởng Công Thương Việt Nam Nguyền Hồng Diên nhấn mạnh APEC cần tiếp tục là ngọn cờ tiên phong trong hợp tác, là vườn ươm ý tưởng, sáng kiến mới về ủng hộ hệ thống thương mại đa phương, từ đó góp phần củng cố và hiện đại hoá WTO, bao gồm việc khôi phục cơ chế giải quyết tranh chấp hoàn chỉnh và thúc đẩy các cuộc đàm phán quan trọng hướng tới thương mại công bằng và bền vững.

Tại Phiên 3 về thịnh vượng thông qua thương mại bền vững, các Bộ trưởng thương mại APEC bày tỏ quan ngại chuỗi cung ứng toàn cầu đang có xu hướng bị đứt gãy ở nhiều khâu quan trọng do chịu tác động của cạnh tranh thương mại, xung đột địa chính trị, tình trạng biến đổi khí hậu...

Tại Hội nghị, các Bộ trưởng nhất trí duy trì và cải thiện chuỗi cung ứng bền vững là nhiệm vụ quan trọng, thúc đẩy thương mại bền vững, ổn định và thịnh vượng chung cho khu vực.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chia sẻ chính sách và hành động của Việt Nam nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia hiệu quả vào chuỗi cung ứng bền vững, đồng thời cam kết tiếp tục đồng hành cùng khu vực tư nhân và các thành viên APEC trong việc thiết lập một môi trường thuận lợi cho phát triển chuỗi cung ứng bền vững, cùng nhau xây dựng một khu vực APEC năng động, kết nối sâu rộng và phát triển bao trùm.

Bên lề Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC, ngày 15/5, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc tiếp xúc và họp song phương với bà Ngozi Okonjo - Iweala, Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) để thảo luận về các vấn đề mà các bên cùng quan tâm.

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã khẳng định Việt Nam luôn tôn trọng, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương và đề nghị WTO phát huy mạnh mẽ hơn vai trò trung tâm trong việc duy trì trật tự thương mại toàn cầu, nhấn mạnh sự cần thiết của việc tuân thủ nghiêm túc các cam kết quốc tế. Theo đó, Bộ trưởng cho rằng WTO cần được cải cách toàn diện để củng cố, phát huy vai trò của mình và thích ứng với những thay đổi của tình hình kinh tế thế giới hiện nay.

Bộ trưởng cũng khẳng định Việt Nam sẵn sàng tiếp tục hợp tác chặt chẽ cùng các các thành viên WTO khác trong việc thúc đẩy thảo luận về các sáng kiến, giải pháp cải cách WTO để trình lên các Bộ trưởng thông qua tại Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 14 dự kiến sẽ diễn vào tháng 3 năm 2026 tại Cameroon.

Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo – Iweala đánh giá cao và ủng hộ những quan điểm, đề xuất của Việt Nam, và thể hiện tin tưởng, với sự nỗ lực, hợp tác chặt chẽ của các nước thành viên, trong đó vó Việt Nam, Hội nghị MC14 sẽ đạt được những kết quả tích cực, thực chất, góp phần vào việc củng cố và phát huy vai trò của WTO trong thương mại toàn cầu, đồng thời đem lại lợi ích cho tất cả các nước thành viên.

Hội nghị MRT 31 đã kết thúc vào ngày 16/5/2025 và thông qua Tuyên bố chung của các Bộ trưởng Thương mại APEC.