Khó khăn bảo hiểm nông nghiệp
Tính đến ngày 30/4/2013, việc triển khai thí điểm bảo hiểm nông nghiệp (BHNN) đã được tiến hành ở tất cả các tỉnh, thành phố theo Quyết định 315/QĐ-TTg ngày 1/3/2011 của Thủ tướng Chính phủ.
BHNN trở thành gánh nặng cho DN bảo hiểm (ảnh minh họa)
Thống kê từ các địa phương và DN cho thấy, với 234.235 hộ dân đã tham gia ký hợp đồng BHNN (trong đó có 80,8% là hộ nghèo), tổng giá trị bảo hiểm cây trồng, vật nuôi, thủy sản đạt hơn 5,4 ngàn tỷ đồng, tổng doanh thu phí bảo hiểm gốc là 303,3 tỷ đồng.
Tuy nhiên, DN bảo hiểm phản ánh, họ đang bị lỗ nặng vì tổng doanh thu phí bảo hiểm gốc chỉ đạt hơn 303 tỷ đồng còn số tiền bồi thường cao hơn nhiều lần số thu (chỉ riêng số tiền bồi thường thiệt hại về thủy sản đã gần 500 tỷ đồng).
Ông Hoàng Xuân Điều - Trưởng ban BHNN của Bảo Việt cho rằng, vẫn còn nhiều kẽ hở trong quy tắc bảo hiểm, đặc biệt là bảo hiểm thủy sản làm cho công tác bồi thường gặp nhiều khó khăn.
“Có những hộ nuôi trồng thủy sản đã và đang mang ý nghĩ trục lợi”, ông nói. Bởi đặc thù của việc nuôi trồng thủy sản là có thể bị thiệt hại đồng loạt và trên diện rộng, trong khi việc kiểm tra, giám định không thể bao quát toàn bộ các diện tích xuống giống, hay mức độ thiệt hại trên thực tế. Vì vậy, đã có tình trạng người nông dân khai báo sai mật độ thả nuôi, ngày thiệt hại, số tiền mua con giống, thức ăn... nhằm làm gia tăng số thiệt hại để hưởng bảo hiểm, gây khó khăn lớn cho DN.
Bên cạnh đó, rủi ro thiên tai, dịch bệnh trong sản xuất nông nghiệp trên thực tế nhiều khi mang tính chất thảm hoạ do phạm vi, mức độ thiệt hại về mặt tài chính rất lớn, vượt quá năng lực tài chính của DN bảo hiểm. Do vậy, các DN bảo hiểm cần thiết phải có sự hỗ trợ, hậu thuẫn của các nhà tái bảo hiểm. Tuy nhiên, với tình hình tổn thất, mức độ yêu cầu bồi thường lớn như hiện nay, các DN bảo hiểm gặp nhiều khó khăn trong công tác tái tục các hợp đồng tái bảo hiểm trong năm nay.
Tính đến thời điểm hiện tại, các nhà nhận tái BHNN theo chương trình thí điểm đã bị lỗ 330 tỷ đồng. Bởi với số phí các nhà tái bảo hiểm nhận được là 204 tỷ đồng trong năm 2012, hoa hồng phải trả cho bảo hiểm gốc đã là 71 tỷ đồng.
Tuy nhiên, tổng số tổn thất lại lên đến 524 tỷ đồng và các nhà nhận tái bảo hiểm phải trả bồi thường 463 tỷ đồng (theo tỷ lệ nhận tái bảo hiểm 88,3%). Như vậy, khoản tiền mà các nhà tái bảo hiểm quốc tế phải bồi thường đã lớn hơn 2 lần số tiền mà họ nhận được.
Chính vì vậy, mặc dù các DN bảo hiểm và tái bảo hiểm Việt Nam đã chủ động thương thảo với các nhà nhận tái bảo hiểm quốc tế để thu xếp chương trình tái bảo hiểm của năm 2013, nhưng đến nay, chương trình này vẫn chưa thu xếp xong và còn tới 20% phí BHNN chưa được tái bảo hiểm.
Trong năm 2013, số tiền bồi thường không được các nhà tái bảo hiểm bảo vệ có thể lên đến 1.035 tỷ đồng. “Nếu các DN bảo hiểm phải gánh chịu số tiền này thì nguy cơ phá sản là có thể nhìn thấy được”, ông Đặng Thế Vinh - Phó Tổng giám đốc CTCP Tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam (Vinare) cho hay.
Theo đánh giá của Bộ Tài chính, BHNN là loại hình mới, rất phức tạp và lần đầu thí điểm tại Việt Nam, nên trong quá trình triển khai cần rà soát thường xuyên về cơ chế, chính sách nhằm đáp ứng tốt yêu cầu bảo hiểm thực tế của nông dân.
Trong khi đó, nhiều kiến nghị từ phía DN bảo hiểm đang đặt vấn đề sửa đổi, bổ sung Quyết định số 3035/QĐ- BTC ban hành quy tắc, biểu phí và mức trách nhiệm trong bảo hiểm nông nghiệp, đặc biệt là với lĩnh vực thủy sản, sao cho biểu phí, mức bồi thường sát với giá trị đầu tư thực tế để hạn chế và phòng tránh được hiện tượng trục lợi bảo hiểm.
Ông Đặng Thế Vinh còn cho rằng, Bộ Tài chính cần trình Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ cho các DN bảo hiểm và tái bảo hiểm. Trong trường hợp “thảm họa” gây tổn thất quá lớn, tỷ lệ tổn thất lên tới 150% trở lên, thì Chính phủ sẽ cộng đồng trách nhiệm. Nếu số tiền tổn thất dưới tỷ lệ này thì các DN phải chịu. Theo ông Vinh, đây là hình thức đang được nhiều nước trên thế giới áp dụng.
Hà Sơn