Nâng cao niềm tin của người gửi tiền

	Nâng mức chi trả bảo hiểm tiền gửi
	Hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi được nâng lên 75 triệu đồng

Sau 4 năm triển khai thực hiện Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2011 - 2015” ban hành kèm Quyết định số 254/QĐ-TTg ngày 1/3/2012, đến nay, về cơ bản, việc cơ cấu lại hệ thống TCTD đã đạt được một số kết quả nhất định như: Các TCTD yếu kém được nhận diện và được cơ cấu lại, không để xảy ra đổ vỡ ngoài tầm kiểm soát, đảm bảo giữ vững sự ổn định, an toàn của hệ thống các TCTD, tài sản của Nhà nước, nhân dân được bảo đảm an toàn; Hoạt động sáp nhập, hợp nhất diễn ra trên cơ sở tự nguyện, chủ yếu sử dụng các nguồn lực xã hội mà không sử dụng trực tiếp tiền của ngân sách nhà nước.

BHTGVN còn được giao nhiệm vụ tham gia đánh giá phương án phục hồi các TCTD yếu kém và tiến hành cho vay đặc biệt

Số lượng TCTD đã giảm được khoảng 22 tổ chức; Sở hữu chéo, đầu tư chéo được xử lý một bước; Tình trạng cổ đông, nhóm cổ đông lớn thao túng ngân hàng được xử lý một bước cơ bản; Các TCTD đã tích cực nâng cao chất lượng tài sản, kiểm soát chất lượng tín dụng và xử lý nợ xấu, đặc biệt là nỗ lực tự xử lý nợ xấu.

Tuy nhiên, quá trình triển khai cơ cấu lại hệ thống các TCTD cho thấy còn nhiều tồn tại, hạn chế, chủ yếu là một số vấn đề chính như: Hiệu quả kinh doanh chưa cao; Tỷ lệ nợ xấu nội bảng đã kiểm soát ở mức dưới 3% nhưng nợ xấu có xu hướng tăng trở lại. NHNN đã đặt một số TCTD vào diện kiểm soát đặc biệt, mua lại bắt buộc (không đồng) một số NHTM yếu kém để bảo đảm an toàn của hệ thống TCTD.

Tuy nhiên, do khuôn khổ pháp lý của việc xử lý TCTD yếu kém và xử lý nợ xấu còn chưa hoàn thiện và còn nhiều bất cập nên việc phục hồi và củng cố hoạt động của các TCTD này còn gặp rất nhiều khó khăn và tiềm ẩn rủi ro, tổn thất. Tình trạng cho vay nặng lãi, cho vay cầm đồ, các công ty bán hàng đa cấp trá hình để huy động vốn, vỡ hụi tràn lan chưa kiểm soát được, mà còn có xu hướng gia tăng.

Những bất cập trên đây, nếu không được xử lý kịp thời sẽ dẫn tới các khó khăn và làm chậm tiến độ trong công tác xử lý nợ xấu, tái cơ cấu các TCTD yếu kém; làm ảnh hưởng tới niềm tin của công chúng đối với công tác tái cơ cấu và không thể khơi thông được nguồn vốn của hệ thống ngân hàng, qua đó ảnh hưởng đến mức độ an toàn, lành mạnh của hệ thống ngân hàng và tăng trưởng GDP của nền kinh tế.

Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 01/11/2016, Hội nghị lần thứ tư BCHTW Đảng Khóa XII xác định chủ trương lớn trong cơ cấu lại thị trường tài chính là: “tiếp tục lành mạnh hóa tình hình tài chính, nâng cao năng lực quản trị của các TCTD theo quy định pháp luật và phù hợp với thông lệ quốc tế. Từng bước xử lý và xóa bỏ tình trạng đầu tư chéo, sở hữu chéo trong các TCTD có liên quan; đẩy mạnh thoái vốn ngoài ngành của các NHTM.

Ban hành các quy định hỗ trợ xử lý nợ xấu và cơ cấu lại các TCTD; giao thẩm quyền và nâng cao năng lực của Công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC) trong mua bán nợ theo giá thị trường gắn với xử lý tài sản thế chấp, bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của chủ nợ; đồng thời, bố trí nguồn lực phù hợp để xử lý nhanh và dứt điểm nợ xấu trong nền kinh tế.

Tăng cường công tác thanh tra, giám sát, quản trị rủi ro các TCTD. Tiếp tục cơ cấu lại các TCTD; xử lý căn bản và triệt để nợ xấu và các TCTD yếu kém bằng các hình thức phù hợp với cơ chế thị trường trên nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống”.

Tại Nghị quyết số 23/2016/QH14 ngày 7/11/2016 của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017 đã xác định, việc “tiếp tục cơ cấu lại các TCTD, phát triển thị trường mua bán nợ, kiểm soát chặt chẽ, xử lý hiệu qua nợ xấu và TCTD yếu kém” là giải pháp, nhiệm vụ chủ yếu cần tập trung thực hiện trong năm 2017. Tại Nghị quyết số 24/2016/QH14 ngày 8/11/2016 về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016-2020 cũng đã xác định cơ cấu lại hệ thống TCTD là một trong ba trọng tâm cơ cấu lại của nền kinh tế.

Như vậy, việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về xử lý nợ xấu và tái cơ cấu TCTD theo hình thức ban hành Nghị quyết và Luật sửa đổi, bổ sung Luật Các TCTD là rất cần thiết, nhằm thể chế hóa chủ trương chính sách của Đảng và các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, cũng như đáp ứng yêu cầu cấp bách của thực tiễn.

Ngày 21/6/2017, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 42 về thí điểm xử lý nợ xấu với phương châm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của chủ nợ (các TCTD cho vay) cũng là bảo vệ người gửi tiền (bởi có đến 90% tiền cho vay của các TCTD là tiền huy động của dân).

Nghị quyết quy định về việc xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mà Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ do Chính phủ thành lập để xử lý nợ xấu của TCTD; quyền, nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân liên quan trong việc xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu.

Đối tượng được mua bán nợ xấu được mở rộng. Quy định mới sẽ tạo điều kiện cho thị trường mua bán nợ phát triển. Việc xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu phải bảo đảm công khai, minh bạch, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của chủ nợ; phù hợp với cơ chế thị trường trên nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống.

Nghị quyết cũng quy định trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ban, ngành, Ủy ban Nhân dân các cấp trong việc chỉ đạo, thực hiện nghiêm nghị quyết này.

Các Dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật Các TCTD được đưa ra để tạo cơ sở pháp lý xử lý căn bản và triệt để nợ xấu và các TCTD yếu kém bằng các hình thức phù hợp với cơ chế thị trường trên nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống; tạo cơ sở pháp lý để thực hiện tốt việc phát hiện, phục hồi, củng cố năng lực để các TCTD yếu kém có khả năng trở thành TCTD lành mạnh; bổ sung các biện pháp ngăn ngừa có hiệu quả việc phát sinh mới các TCTD yếu kém, xử lý triệt để tình trạng sở hữu chéo, vốn ảo trong hoạt động của TCTD.

BHTGVN ngoài việc tham gia kiểm soát đặc biệt, còn được giao nhiệm vụ tham gia đánh giá phương án phục hồi các TCTD yếu kém và tiến hành cho vay đặc biệt. Dự thảo Luật quy định cụ thể hơn về khoản vay đặc biệt. Dự Luật cũng quy định biện pháp hỗ trợ xử lý pháp nhân dưới hình thức phá sản là NHNN cho vay đặc biệt để chi trả số tiền gửi cá nhân còn lại sau khi đã được BHTG chi trả.

Đồng thời với việc xây dựng Nghị quyết về Xử lý nợ xấu, Dự Luật sửa đổi, bổ sung Luật Các TCTD; Ngày 15/6/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 21 về việc thay đổi hạn mức chi trả BHTG từ 50 triệu đồng lên 75 triệu đồng cho tổng số tiền gửi (cả gốc và lãi) của một người tại một ngân hàng.

Cả ba văn bản pháp lý quan trọng nêu trên đã và sẽ được ban hành trong thời gian tới, sẽ tạo điều kiện cho BHTGVN có cơ sở pháp lý và năng lực tham gia vào quá trình phục hồi, xử lý đổ vỡ các TCTD và bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần quan trọng duy trì sự ổn định của hệ thống các TCTD, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh, hiệu quả của hoạt động ngân hàng. Điều đó chắc chắn nâng cao niềm tin của người gửi tiền đối với BHTGVN và hệ thống các TCTD trong thời gian tới.