Nhà đầu tư vẫn đặt kỳ vọng vào thị trường chứng khoán

Ông Trần Minh Hoàng

Dưới góc nhìn của mình, theo ông, thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2021 có những điểm nhấn gì đáng chú ý?

Ông Trần Minh Hoàng: VN-Index đã duy trì đà tăng tích cực trong năm 2021 và chính thức vượt mốc 1.500 điểm vào ngày 25/11/2021, mặc dù trải qua hai làn sóng dịch Covid-19 nghiêm trọng tại thời điềm cuối tháng 1/2021 và tháng 5/2021.

Theo xu hướng tăng của chỉ số VN-Index, hầu hết các cổ phiếu cũng đều ghi nhận mức tăng giá khá đáng kể so với thời điểm đầu năm 2021. Mặt khác, hệ thống giao dịch mới của HSX chính thức được đưa vào vận hành kể từ đầu tháng 7/2021 đã giúp giải tỏa nút thắt về thanh khoản trong giai đoạn trước đó và khiến cho thanh khoản trung bình mỗi phiên trên HSX gia tăng đều đặn cả về giá trị và khối lượng giao dịch.

Tính đến cuối năm 2021, khối lượng giao dịch trung bình mỗi phiên đạt 991 triệu cổ phiếu/phiên, tăng trưởng 130% so với bình quân năm 2020. Giá trị giao dịch bình quân mỗi phiên cũng tăng gấp 3,6 lần so với năm 2020 và đạt 26.568 tỷ VND.

Phiên giao dịch cuối cùng năm 2021, VN-Index tăng 12,31 điểm (+0,83%), lên 1.498,28 điểm. Tính chung cả năm 2021, VN-Index đã tăng gần 36% so với thời điểm cuối năm 2020 và lọt Top 10 thị trường tăng mạnh nhất trên thế giới.

Vì sao trong bối cảnh kinh tế khó khăn nhưng thị trường chứng khoán lại có sự phát triển sôi động như vậy. Phải chăng đã xuất hiện dấu hiệu “bong bóng”?

Ông Trần Minh Hoàng: Cũng gần giống như trong năm 2020, dòng tiền của các nhà đầu tư trong nước, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân, đã liên tục đổ vào thị trường trong năm 2021 và là động lực rất quan trọng tạo nên diễn biến sôi động trên thị trường chứng khoán. Điều này có thể dễ dàng quan sát được qua số lượng tài khoản mở mới tiếp tục giữ vững xu hướng tăng trưởng đều đặn và tích cực qua từng tháng và tổng dư nợ cho vay ký quỹ của các công ty chứng khoán cũng liên tục gia tăng qua từng quý trong năm 2021.

Có thể thấy, nhà đầu tư vẫn có niềm tin nhất định vào triển vọng thị trường chứng khoán Việt Nam với kỳ vọng dịch bệnh sẽ được khống chế và kinh tế dần hồi phục sau đó. Cùng với đó, mặt bằng lãi suất thấp cũng là một nguyên nhân khác khuyến khích các cá nhân có xu hướng đa dạng hóa danh mục tài sản của mình hơn bên cạnh lựa chọn gửi tiền tiết kiệm ở hệ thống ngân hàng thương mại.

Mặt khác, dù VN-Index đã ghi nhận mức tăng khá mạnh lên đến khoảng 35% so với thời điểm đầu năm nhưng nếu xét về khía cạnh mức định giá của thị trường chứng khoán Việt Nam, mức P/E của VN-Index tại thời điểm hiện tại vẫn đang tương đương với thời điểm cuối năm 2020 và ở mức trên 17 lần, đó là do lợi nhuận trên mỗi cổ phần (EPS) của các công ty niêm yết cũng đã ghi nhận mức tăng tương ứng trong năm 2021.

Vì vậy, đặt trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam năm 2022 được kỳ vọng dần hồi phục và lấy lại đà tăng trưởng, thị trường chứng khoán vẫn sẽ là một kênh đầu tư khá hấp dẫn và dấu hiệu “bong bóng” (nếu có) cũng chỉ là ở một số các cổ phiếu riêng lẻ chứ không phải trên bình diện toàn thị trường.

Năm 2021, nhà đầu tư nước ngoài bán ròng mạnh trên thị trường chứng khoán Việt Nam, phải chăng chứng khoán không còn hấp dẫn với các nhà đầu tư này. Giải pháp nào để tiếp tục thu hút và giữ chân dòng vốn ngoại vào và ở lại thị trường.

Ông Trần Minh Hoàng: Trong năm 2021, khối ngoại duy trì xu hướng bán ròng chủ đạo với tổng giá bán ròng trên cả 3 sàn đạt 54.928 tỷ đồng, tăng gấp 3,6 lần so với tổng khối lượng bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài trong năm 2020. Như vậy, tính trung bình mỗi tuần khối ngoại bán ròng 1.144 tỷ đồng. Khối này chỉ mua ròng trong tháng 4 và tháng 7, tương ứng với thời điểm VN-Index vượt các mốc 1.200 và 1.400 điểm.

Tuy nhiên nhìn tổng thể, đà bán ròng của khối ngoại tại thị trường Việt Nam, vốn đã diễn ra kể từ năm 2020, cũng đồng pha với xu thế rút vốn ròng của khối ngoại trong giai đoạn 2020-2021 từ cả các thị trường cận biên lẫn mới nổi khác trong khu vực châu Á, như tại Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Philippines, Malaysia.

Trong bối cảnh triển vọng tăng trưởng kinh tế thế giới tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức và rủi ro vì các biến thể mới của dịch Covid-19 cũng như việc đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, tôi cho rằng dòng vốn của các nhà đầu tư nước ngoài có lẽ sẽ ưa thích các thị trường phát triển, đặc biệt là Mỹ, hoặc tạm thời trú ẩn vào các tài sản có mức độ rủi ro thấp hơn so với việc nắm giữ cổ phiếu ở các thị trường cận biên.

Do vậy, nếu muốn “đi ngược dòng” xu thế chung trong giai đoạn hiện tại thì chúng ta vẫn cần hướng tới các giải pháp để thúc đẩy việc nâng bậc xếp hạng của thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi.

Những hạn chế của thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay là gì? Năm 2022, chúng ta cần làm gì để thị trường chứng khoán thực sự là kênh huy động vốn hữu hiệu của doanh nghiệp và kênh đầu tư hiệu quả của nhà đầu tư?

Ông Trần Minh Hoàng: Dịch bệnh Covid-19 đã và vẫn đang bùng phát mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu đã đặt ra nhiều thách thức cho mọi chủ thể trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Một mặt, các thành viên thị trường, từ cơ quan quản lý cho đến các công ty niêm yết, công ty quản lý quỹ, công ty chứng khoán và thậm chí là cả nhà đầu tư, cần có phương án dự phòng và sự chuẩn bị nhất định để đảm bảo các hoạt động giao dịch của mình cũng như việc vận hành thị trường chứng khoán diễn ra ổn định, thông suốt trong trường hợp dịch bệnh xuất hiện những đợt bùng phát mới.

Song song với đó, lộ trình phát triển thị trường chứng khoán hướng tới mục tiêu dài hạn hơn là nâng hạng thị trường Việt Nam lên thị trường mới nổi vẫn cần được tích cực triển khai. Điều này liên quan đến nhiều mặt như tiếp tục cải tiến và hoàn thiện khung pháp lý, đưa vào giao dịch các sản phẩm phái sinh mới, hoàn thiện và đưa vào vận hành chính thức hệ thống giao dịch và cơ sở hạ tầng công nghệ mới đáp ứng được quy mô giao dịch gấp nhiều lần hiện tại…

Dù những thách thức trước mắt là rất cấp thiết và cần được ưu tiên tối đa nguồn lực trong giai đoạn này, tôi cho rằng song song với đó, cơ quản quản lý nhà nước với vai trò tạo lập cơ sở hạ tầng và khung pháp lý cũng cần thúc đẩy việc đáp ứng các điều kiện của tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi, bởi “trồng cây” càng sớm thì “hái quả” càng sớm.

Mặt khác, sức hấp dẫn trong dài hạn của thị trường chứng khoán còn nằm ở tính minh bạch, đặc biệt là trong hoạt động công bố thông tin, để đảm bảo các thông tin được phản ánh vào biến động giá trên thị trường với độ trễ ít nhất có thể. Vấn đề này cần sự vào cuộc thông qua hoạt động thanh tra giám sát cũng như các chế tài xử phạt nghiêm khắc của các cơ quan quản lý, nhưng đồng thời cũng là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi tổ chức niêm yết để đảm bảo tạo ra một văn hóa kinh doanh cũng như môi trường đầu tư chuyên nghiệp hơn, hướng tới việc hội nhập sâu hơn vào thị trường vốn quốc tế.

Có thể nói, tất cả các thành viên thị trường đều nhận được lợi ích lâu dài và có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự minh bạch trên thị trường chứng khoán, từ đó khiến thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp tục thực hiện hiệu quả hơn chức năng huy động vốn dài hạn cho nền kinh tế.

Cảm ơn ông!