Chỉ số kinh tế:
Ngày 5/12/2025, tỷ giá trung tâm của VND với USD là 25.151 đồng/USD, tỷ giá USD tại Cục Quản lý ngoại hối là 23.944/26.358 đồng/USD. Kinh tế tháng 10 tiếp tục khởi sắc, khi sản xuất công nghiệp tăng 10,8%, gần 18 nghìn doanh nghiệp mới ra đời, đầu tư công tăng 29,1%, FDI đạt 31,52 tỷ USD. Xuất nhập khẩu đạt 81,49 tỷ USD, xuất siêu 2,6 tỷ USD, CPI tăng nhẹ 0,2%, và khách quốc tế đạt 1,73 triệu lượt, cho thấy đà phục hồi vững của kinh tế Việt Nam.
dai-hoi-cong-doan

Quản trị theo dữ liệu: Khi cảm tính không còn là lựa chọn an toàn

ThS. Trần Gia Thông
ThS. Trần Gia Thông  - 
Trong một thị trường biến động nhanh và đầy cạnh tranh, việc ra quyết định dựa trên cảm tính giống như lái xe giữa sương mù mà không có đèn pha. Cảm giác “tôi nghĩ là đúng” từng có thể chấp nhận được khi doanh nghiệp còn nhỏ và đơn giản, nhưng khi quy mô mở rộng, số lượng quyết định cần đưa ra mỗi ngày tăng lên, sự mơ hồ trong thông tin sẽ dẫn tới rủi ro lớn hơn.
aa


Dữ liệu, nếu được thu thập, phân tích và sử dụng đúng cách không chỉ là công cụ để kiểm chứng, mà là nền tảng để doanh nghiệp vận hành minh bạch, dự báo chính xác và ra quyết định nhanh hơn. Quản trị theo dữ liệu không phải là xu hướng xa vời, mà là yêu cầu sống còn đối với mọi SME muốn tồn tại và tăng trưởng bền vững.

Điểm khởi đầu của quản trị theo dữ liệu là thay đổi tư duy lãnh đạo. Nhiều chủ doanh nghiệp vẫn tin rằng kinh nghiệm cá nhân và “trực giác thị trường” là đủ để ra quyết định. Thực tế, trực giác chỉ thực sự hiệu quả khi được hỗ trợ bởi bằng chứng và số liệu. Việc xây dựng hệ thống thu thập dữ liệu từ doanh số, chi phí, hiệu suất nhân sự đến phản hồi khách hàng giúp lãnh đạo không còn dựa vào những nhận định mơ hồ. Khi một quyết định được đưa ra dựa trên dữ liệu rõ ràng, nó không chỉ giảm rủi ro mà còn giúp thuyết phục đội ngũ tin tưởng và đồng lòng triển khai.

Quản trị theo dữ liệu: Khi cảm tính không còn là lựa chọn an toàn
Điểm khởi đầu của quản trị theo dữ liệu là thay đổi tư duy lãnh đạo.

Tuy nhiên, sở hữu dữ liệu không đồng nghĩa với việc quản trị hiệu quả. Thách thức lớn của SME là biến dữ liệu thành thông tin có ý nghĩa và hành động cụ thể. Một bảng báo cáo dày đặc con số sẽ vô dụng nếu không được phân tích để tìm ra nguyên nhân gốc rễ và xu hướng tiềm ẩn. Việc áp dụng các công cụ phân tích trực quan, kết hợp đào tạo kỹ năng đọc và hiểu dữ liệu cho đội ngũ quản lý, sẽ giúp thông tin trở nên dễ tiếp cận và hữu ích. Điều này đặc biệt quan trọng khi SME không có phòng ban phân tích chuyên biệt do vậy mỗi quản lý phải có khả năng khai thác dữ liệu phục vụ mục tiêu công việc của mình.

Trong thực tế, quản trị theo dữ liệu còn giúp doanh nghiệp nhận diện những vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở thành khủng hoảng. Ví dụ, một công ty phân phối có thể phát hiện sản phẩm đang bán chậm ở một khu vực cụ thể, từ đó điều chỉnh chiến lược marketing và kênh phân phối kịp thời. Hoặc một doanh nghiệp dịch vụ có thể nhận ra tỷ lệ khách hàng quay lại giảm dần qua từng quý, cho thấy cần cải thiện trải nghiệm hoặc chính sách chăm sóc. Việc phát hiện sớm này chỉ khả thi nếu doanh nghiệp có hệ thống theo dõi liên tục và định kỳ phân tích dữ liệu thay vì chờ đến khi doanh số sụt giảm rõ rệt.

Điều quan trọng là dữ liệu phải trở thành một phần trong văn hóa vận hành, chứ không chỉ là công cụ tạm thời. Lãnh đạo cần làm gương bằng cách yêu cầu mọi đề xuất, báo cáo, và kế hoạch đều dựa trên số liệu cụ thể. Khi đội ngũ quen với việc “nói chuyện bằng dữ liệu”, họ sẽ tự động tìm kiếm bằng chứng trước khi đưa ra ý kiến, giúp các cuộc họp bớt tranh luận cảm tính và tập trung vào giải pháp. Đây là bước chuyển đổi mạnh mẽ giúp SME từ chỗ quản lý bằng kinh nghiệm rời rạc sang mô hình quản trị thông minh, linh hoạt và minh bạch.

Cảm tính có thể là ngọn lửa khởi đầu, nhưng dữ liệu mới là nhiên liệu duy trì và tăng tốc cho doanh nghiệp. Trong thời đại mà mỗi quyết định sai lầm đều phải trả giá đắt, lựa chọn dựa vào dữ liệu không chỉ là giải pháp an toàn, mà còn là con đường duy nhất để phát triển bền vững. Nếu bạn chưa bắt đầu hành trình này, hãy khởi động ngay hôm nay, không phải để thay thế kinh nghiệm, mà để khuếch đại sức mạnh của nó bằng những bằng chứng rõ ràng và đáng tin cậy.

ThS. Trần Gia Thông

Tin liên quan

Tin khác

Vì sao 80% vấn đề về nhân sự bắt nguồn từ lãnh đạo doanh nghiệp?

Vì sao 80% vấn đề về nhân sự bắt nguồn từ lãnh đạo doanh nghiệp?

Trong nhiều doanh nghiệp nhỏ vad vừa (SME), mỗi khi nhân viên nghỉ việc, làm sai, thiếu trách nhiệm hay xung đột nội bộ, phản ứng đầu tiên của người chủ thường là… đổ lỗi cho nhân viên. “Người bây giờ khó dạy lắm”, “tôi tuyển hoài mà không có người giỏi”, “làm gì cũng phải giám sát sát sao, chứ lơ là là hỏng hết”.
Doanh nghiệp nhỏ làm gì để cạnh tranh trong tuyển dụng với tập đoàn lớn?

Doanh nghiệp nhỏ làm gì để cạnh tranh trong tuyển dụng với tập đoàn lớn?

Một trong những nỗi lo lớn nhất của các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) hiện nay là “không tuyển được người giỏi”. Thị trường nhân sự ngày càng khốc liệt, trong khi các tập đoàn lớn có thương hiệu mạnh, chế độ tốt và con đường thăng tiến rõ ràng, thì doanh nghiệp nhỏ lại phải chật vật với ngân sách hạn chế và tên tuổi ít được biết đến.
Động lực nội tại: Bí quyết giữ chân người giỏi dài lâu

Động lực nội tại: Bí quyết giữ chân người giỏi dài lâu

Một trong những nghịch lý lớn nhất mà nhiều chủ doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) đang đối mặt là: họ nỗ lực tăng lương, thưởng cao, đãi ngộ tốt… nhưng người giỏi vẫn rời đi. Vấn đề không nằm ở tiền, mà nằm ở động lực. Con người không rời bỏ doanh nghiệp chỉ vì họ không được trả đủ, mà vì họ không còn cảm thấy ý nghĩa, giá trị và sự phát triển trong công việc.
4 cách giúp nhân viên cảm thấy công việc có ý nghĩa hơn

4 cách giúp nhân viên cảm thấy công việc có ý nghĩa hơn

Trong nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), nhân viên thường làm việc chăm chỉ nhưng lại thiếu cảm giác “ý nghĩa” trong công việc. Họ hoàn thành nhiệm vụ, đạt chỉ tiêu, nhưng bên trong lại trống rỗng. Khi được hỏi “bạn có thấy công việc của mình thật sự quan trọng không?”, nhiều người chỉ mỉm cười gượng gạo. Vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần làm việc, mà còn trực tiếp tác động đến năng suất, sự gắn bó và chất lượng dịch vụ
Doanh nghiệp Việt Nam tăng cường thực thi ESG bằng sức mạnh công nghệ

Doanh nghiệp Việt Nam tăng cường thực thi ESG bằng sức mạnh công nghệ

Chiều 26/11/2025, tại Hà Nội, Báo Dân trí tổ chức Hội thảo: "Thực thi ESG bằng khoa học công nghệ - từ dữ liệu đến hành động". Hội thảo nằm trong chuỗi sự kiện của Diễn đàn ESG Việt Nam năm 2025 với chủ đề "Khoa học công nghệ và động lực cho phát triển bền vững".
Chuẩn hóa để vận hành hay linh hoạt để thích ứng?

Chuẩn hóa để vận hành hay linh hoạt để thích ứng?

Trong hành trình phát triển của một doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), luôn có một câu hỏi khiến nhiều lãnh đạo trăn trở: “Chúng ta nên chuẩn hóa để vận hành ổn định, hay giữ linh hoạt để thích ứng nhanh?”. Cả hai hướng đi đều đúng nhưng chỉ khi được áp dụng vào đúng thời điểm và đúng bối cảnh.
Vận hành doanh nghiệp dịch vụ khác gì so với doanh nghiệp sản xuất?

Vận hành doanh nghiệp dịch vụ khác gì so với doanh nghiệp sản xuất?

Trong hành trình huấn luyện doanh nghiệp, tôi thường nhận được một câu hỏi thú vị: “Tôi từng quản lý nhà máy rất tốt, nhưng khi chuyển sang kinh doanh dịch vụ, mọi thứ trở nên phức tạp hơn nhiều. Tại sao vậy?”. Câu trả lời nằm ở bản chất hoàn toàn khác nhau giữa hai mô hình.
3 chỉ số giúp đo lường hiệu quả vận hành doanh nghiệp nhỏ

3 chỉ số giúp đo lường hiệu quả vận hành doanh nghiệp nhỏ

Trong thế giới doanh nghiệp, đặc biệt là với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), mọi quyết định đều cần dựa trên dữ liệu thay vì cảm tính. Tuy nhiên, thực tế cho thấy phần lớn chủ doanh nghiệp vẫn quản lý bằng “cảm giác”, cảm giác rằng doanh thu đang ổn, đội ngũ đang làm việc chăm chỉ, và khách hàng có vẻ hài lòng.
Xây dựng “doanh nghiệp tự vận hành”: Giấc mơ hay mục tiêu khả thi?

Xây dựng “doanh nghiệp tự vận hành”: Giấc mơ hay mục tiêu khả thi?

“Doanh nghiệp tự vận hành”, cụm từ nghe như giấc mơ của hầu hết các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ. Một mô hình mà ở đó, công việc trôi chảy dù người lãnh đạo vắng mặt; đội ngũ chủ động giải quyết vấn đề; khách hàng được phục vụ ổn định; và lợi nhuận vẫn tăng trưởng đều đặn. Nhưng giữa giấc mơ và thực tế là một khoảng cách không nhỏ.
Làm sao để SOP không nằm chết trong ngăn kéo?

Làm sao để SOP không nằm chết trong ngăn kéo?

Trong nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc xây dựng quy trình chuẩn (SOP) được xem là “bước tiến lớn” để chuyên nghiệp hóa vận hành. Nhưng nghịch lý là sau khi hoàn thiện, các bộ SOP lại nằm im lìm trong ngăn kéo hoặc trong thư mục nội bộ, hiếm khi được nhân viên sử dụng.