Số hóa chi trả an sinh xã hội: Tiền đến người thụ hưởng minh bạch, an toàn

Thanh toán không dùng tiền mặt trong chi trả chính sách an sinh xã hội tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc đối với người dân, xã hội

An toàn, minh bạch và nhanh chóng hơn

Thời gian qua, các bộ, ngành có sự phối hợp hết sức chặt chẽ, hiệu quả, triển khai đồng bộ các giải pháp số hóa trong thanh toán chi trả chính sách an sinh xã hội cho người dân thông qua ứng dụng VneID, qua đó đã mang lại những lợi ích hết sức thiết thực, cụ thể, tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc đối với người dân, xã hội, đặc biệt là những người được thụ hưởng trực tiếp các chính sách về an sinh xã hội.

Nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt, bà Vũ Thị Thanh Hà, Chánh Văn phòng Trung tâm thông tin, thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) cho biết, Bộ đã ban hành các văn bản hướng dẫn, phối hợp với C06, Bộ Công an để triển khai tại các địa phương, bao gồm: Rà soát, làm sạch thông tin cá nhân; tích cực tuyên truyền để các đối tượng chi trả an sinh xã hội chủ động mở tài khoản thanh toán; hỗ trợ các cụ người cao tuổi, già yếu lập tài khoản thanh toán. Trong năm 2024, đơn vị phấn đấu có 30% số đối tượng chi trả an sinh xã hội thuộc ngành quản lý sẽ mở tài khoản thanh toán để hưởng trợ cấp. Các đối tượng này bao gồm người có công với cách mạng, đối tượng bảo trợ xã hội, hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng yếu thế khác, bà Vũ Thị Thanh Hà thông tin.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Thế Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Kiểm soát Chi (Kho bạc Nhà nước) cho biết, đơn vị đã thực hiện việc nâng cấp các dịch vụ công trực tuyến với quy trình kiểm soát thanh toán cho các cá nhân hưởng lương từ ngân sách Nhà nước và qua cổng trao đổi dữ liệu của Kho bạc Nhà nước. Ngày 9/1/2024, Kho bạc Nhà nước thực hiện triển khai thí điểm chi trả lương cho các cá nhân qua tài khoản thông qua hệ thống dữ liệu với Kho bạc Nhà nước tại 2 địa phương là Vĩnh Phúc và Hải Phòng. Sau 3 tháng, cơ bản việc triển khai quy trình này được đánh giá rất tích cực.

Với vai trò là đơn vị triển khai thường trực Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06), Thiếu tá Đào Đình Nam, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu, ứng dụng dữ liệu dân cư và căn cước công dân - Trung Tâm dữ liệu quốc gia về dân cư (C06) cho biết, sau hơn 2 năm triển khai, Bộ Công an cùng với Bộ LĐTB&XH đã tạo lập, đối soát, làm sạch toàn bộ dữ liệu về an sinh xã hội với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Đây chính là điều kiện quan trọng nhất để thực hiện việc chi trả đúng người, đúng đối tượng và không bị gian lận trong quá trình chi trả; phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ LĐTB&XH, Bộ Tài chính, cùng với UBND các địa phương đã hoàn thiện tính năng an sinh xã hội nhằm xây dựng nền tảng thanh toán chi trả an sinh xã hội trên ứng dụng VNeID.

Chia sẻ về những lợi ích của việc số hóa chi trả trợ cấp an sinh, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) nhấn mạnh, giải pháp này giúp tiền trợ cấp đến với người thụ hưởng một cách an toàn, nhanh chóng hơn. Trước đây có những vụ việc rất đáng tiếc là tiền trợ cấp "đi nhầm" vào cán bộ cơ sở. Giờ có dịch vụ này, tiền trợ cấp an sinh sẽ đến tận tay người hưởng, cơ quan chức năng cũng có quy trình số hóa giúp khâu kiểm tra, giám sát thông suốt, minh bạch, an toàn.

Cùng với đó, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán cũng cho biết, việc số hóa hình thức chi trả trợ cấp an sinh giúp cơ quan chức năng phục vụ người dân tốt hơn. Khi thông tin, dữ liệu cá nhân đã được "làm sạch" và liên tục cập nhật, người thụ hưởng sẽ trực tiếp nhận tiền và Nhà nước cũng đảm bảo tiền hỗ trợ đến đúng đối tượng, tránh thất thoát.

Về phía Công ty Cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS) – đơn vị được giao kết nối hạ tầng thanh toán giữa các ngân hàng và các đơn vị liên quan, ông Nguyễn Hoàng Long, Phó Tổng Giám đốc NAPAS cho biết, Công ty đã sẵn sàng hạ tầng kỹ thuật (phần cứng, phần mềm), đảm bảo an ninh, an toàn, hiệu năng, hiệu suất trong việc kết nối giữa các ngân hàng sang hệ thống C06 – Bộ Công an. Đồng thời, NAPAS cũng chuẩn bị toàn bộ hệ thống quy trình, nghiệp vụ, cũng như con người để thực hiện việc vận hành và trung tâm giám sát vận hành dịch vụ 24/7, kịp thời phát hiện lỗi, sự cố xảy ra và phối hợp cùng các bên xử lý nhanh nhất, đảm bảo mọi dịch vụ của NAPAS và hoạt động chi trả an sinh xã hội cho người dân được thực hiện thông suốt. NAPAS cũng hướng đến trở thành đơn vị kết nối triển khai các giải pháp thanh toán điện tử cho người dân không chỉ riêng trong dịch vụ chi trả ASXH mà các dịch vụ khác trên ứng dụng VNeID trong tương lai.

Các vị khách mời tham gia Tọa đàm

Phối hợp xử lý các vướng mắc phát sinh

Dù đã quyết liệt trong công tác chỉ đạo, điều hành trong việc chi trả an sinh không dùng tiền mặt song bà Vũ Thị Thanh Hà cũng thừa nhận quá trình triển khai và phối hợp với lực lượng cấp cơ sở rà soát đối tượng thụ hưởng, các đơn vị gặp một số khó khăn.

Theo đó, nhiều đối tượng thuộc trường hợp đặc biệt như các cán bộ có công với cách mạng, qua nhiều thời kỳ kháng chiến, đã có tuổi và khó thay đổi về quan điểm trong hình thức tiếp nhận trợ cấp. Đối tượng đã nhận trợ cấp, bảo trợ là những người không có nhiều điều kiện về kinh tế, do đó không phải ai cũng đủ điều kiện để có thiết bị công nghệ thông tin như điện thoại thông minh.

Để tạo thuận lợi cho người nhận trợ cấp an sinh xã hội, ông Lê Anh Dũng cho biết, Ngân hàng Nhà nước cam kết sẽ đồng hành với các bộ, ngành liên quan đặc biệt là Bộ LĐTB&XH, Bộ Công an và Kho bạc Nhà nước để triển khai chính sách số hóa chi trả an sinh xã hội một cách hiệu quả, thực sự đi vào cuộc sống để người dân thấy được lợi ích, lan tỏa thông tin và tăng cường sử dụng dịch vụ; sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại miễn, giảm phí mở tài khoản gắn với an sinh xã hội, giúp người dân tiếp cận dịch vụ dễ dàng hơn.

Trong quá trình triển khai, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ phối hợp với các bộ, ngành theo dõi chặt chẽ, xử lý kịp thời những vướng mắc phát sinh liên quan đến quy trình nghiệp vụ và hạ tầng hệ thống cũng như chất lượng dịch vụ; đồng thời quan tâm lắng nghe những phản hồi từ phía những người mở tài khoản nhận trợ cấp an sinh xã hội để có những tham mưu đề xuất, tháo gỡ khó khăn.

“Trong thời gian tới chúng tôi cũng sẽ phối hợp để triển khai khách hàng, người dân có thể chi trả, thanh toán ngay các khoản phí, lệ phí cho các dịch vụ công và thực hiện qua phần mềm VNeID như: Xác minh hồ sơ pháp lý của người dân, việc đăng ký, làm mới, thay đổi căn cước công dân, cũng như một số dịch vụ khác... sẽ tiết kiệm rất nhiều thời gian, công sức đi lại của người dân, cũng như làm cho dịch vụ công được cung cấp qua nền tảng, phần mềm VNeID được thực hiện thông suốt và nhanh chóng", ông Nguyễn Hoàng Long - Phó Tổng Giám đốc NAPAS cho biết.

Tuy nhiên chỉ riêng ngành Ngân hàng nỗ lực là chưa đủ, theo ông Nguyễn Thế Anh, tất cả các cơ quan liên quan phải có sự phối hợp chặt chẽ, thông tin tuyên truyền phải đến được tất cả người dân nói chung cũng như đối tượng an sinh xã hội nói riêng về những lợi ích mà việc số hóa công tác chi trả an sinh xã hội mang lại.

"Việc liên thông được dữ liệu giữa các cơ quan khác nhau đảm bảo sạch, đúng đối tượng, đúng mục đích là yếu tố then chốt. Chính vì vậy, việc sớm triển khai xây dựng hệ sinh thái thanh toán qua ứng dụng VNeID là hết sức cần thiết trong tương lai", ông Nguyễn Thế Anh khẳng định.