Xe điện có thể lội nước, nhưng đâu là giới hạn an toàn?

Khả năng chống nước không đồng nghĩa với an toàn tuyệt đối

Thời điểm mùa mưa bắt đầu, nhiều tuyến đường tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM thường xuyên rơi vào tình trạng ngập úng sau các trận mưa lớn. Trong bối cảnh đó, không khó để bắt gặp hình ảnh ô tô điện tiếp tục di chuyển qua những đoạn đường ngập nước – điều vốn khiến nhiều người tin rằng loại xe này có khả năng "lội nước" tốt hơn xe sử dụng động cơ đốt trong. Tuy nhiên, khả năng này có giới hạn rõ ràng, và nếu lạm dụng, người dùng có thể đối mặt với những hậu quả không nhỏ.

Về mặt thiết kế, ô tô điện không có ống hút khí hay ống xả nên loại trừ được nguy cơ thủy kích – hiện tượng nước lọt vào buồng đốt gây hư hại nghiêm trọng cho động cơ. Ngoài ra, các bộ phận như pin và mô-tơ thường được bảo vệ bằng các lớp vỏ đạt chuẩn kháng bụi, kháng nước IP67, cho phép ngâm nước ở độ sâu một mét trong thời gian tối đa 30 phút.

Nhờ đặc điểm này, nhiều mẫu xe điện có thể vượt qua đoạn đường ngập mà xe động cơ đốt trong buộc phải dừng lại. Tuy vậy, đây chỉ là tính năng phòng vệ trong những tình huống bất khả kháng chứ không phải một lợi thế để khai thác thường xuyên. Các nhà sản xuất luôn khuyến cáo không nên đưa xe điện vào vùng ngập nếu không thật sự cần thiết.

Thực tế, nước vẫn có thể xâm nhập vào nhiều bộ phận khác như hệ thống lái, vòng bi bánh xe, các giắc nối điện hoặc hệ thống phanh. Bùn đất và nước bẩn khi lọt vào sẽ gây ăn mòn, gỉ sét, làm hỏng linh kiện theo thời gian. Việc sửa chữa những hư hỏng dạng này có thể tiêu tốn hàng chục đến hàng trăm triệu đồng và phần lớn không thuộc phạm vi bảo hành.

Nguy cơ còn nghiêm trọng hơn nếu xe di chuyển qua vùng nước mặn hoặc nước lợ. Với đặc tính dẫn điện và ăn mòn cao, nước muối có thể phá hủy lớp cách điện của pin cao áp, gây chập mạch và tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ. Bên cạnh đó, lực đẩy của nước khi ngập sâu làm giảm độ bám đường của lốp xe, khiến xe trôi hoặc mất kiểm soát. Nếu nước lọt vào hệ thống phanh, hiệu quả hãm sẽ giảm rõ rệt, làm tăng nguy cơ tai nạn.

Theo khuyến cáo của các hãng xe, trong đó có VinFast, người dùng nên tránh lái xe qua vùng ngập nước. Trong trường hợp bắt buộc, cần đảm bảo mực nước không vượt quá khoảng sáng gầm xe. Xe nên di chuyển với tốc độ dưới 10 km/h để hạn chế tạo sóng, không dừng hoặc lùi xe giữa vùng ngập. Sau khi vượt qua, tài xế cần đạp phanh nhẹ nhiều lần để làm khô má phanh và đĩa phanh.

Trường hợp mực nước ngập chạm hoặc vượt qua bậc cửa, rất có thể nước đã xâm nhập vào hệ thống điện áp cao – khu vực đặc biệt nguy hiểm. Khi đó, chủ xe cần liên hệ đại lý chính hãng để kiểm tra, tuyệt đối không tự khởi động lại xe hoặc sửa tại các cơ sở không đủ điều kiện kỹ thuật.

Trên thực tế, kể cả khi xe không có dấu hiệu hư hỏng ngay lập tức sau khi đi qua vùng ngập, vẫn cần tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng các bộ phận quan trọng để phát hiện sớm các ảnh hưởng tiềm ẩn, tránh hỏng hóc âm thầm phát sinh về sau.

Các hạng mục cần kiểm tra khi ô tô điện bị ngập nước

Dù ô tô điện có khả năng chống nước tốt hơn so với xe xăng, việc phương tiện bị ngập nước vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ hư hỏng. Các chuyên gia kỹ thuật khuyến cáo, sau khi xe điện di chuyển qua vùng ngập, đặc biệt nếu nước đã chạm đến sàn hoặc cao hơn, chủ xe nên đưa phương tiện đi kiểm tra toàn diện để đảm bảo an toàn vận hành.

Các hạng mục cần lưu ý bao gồm động cơ – nơi cần tháo bugi và quay trục khuỷu để thoát nước; nếu phát hiện bó máy, xe phải được đưa đến xưởng dịch vụ chính hãng để kiểm tra. Nội thất cần được làm sạch và sấy khô để tránh ẩm mốc, trong khi hệ thống phanh phải được kiểm tra các đường ống, piston và bôi trơn đúng kỹ thuật. Với xe từng ngập trong nước biển, cáp phanh tay có thể bị ăn mòn và cần thay thế.

Hệ thống lái cũng là một điểm dễ bị ảnh hưởng nếu nước lọt vào, gây hư hại cho thước lái. Đèn pha, đèn hậu và các thiết bị chiếu sáng cần kiểm tra dấu hiệu đọng nước, đặc biệt là ECU của đèn HID. Các bộ phận an toàn như dây đai và cảm biến túi khí trung tâm cũng không nên bỏ qua; nếu có dấu hiệu bị nước ảnh hưởng hoặc gỉ sét, cần thay thế ngay để đảm bảo an toàn.

Ngoài ra, gầm xe, quạt làm mát, điều hòa, hệ thống âm thanh – giải trí và lọc gió đều cần được kiểm tra kỹ. Nếu phát hiện dấu hiệu ẩm ướt, gỉ sét hoặc bám bụi bẩn, chủ xe nên làm sạch và sấy khô để tránh hư hỏng lan rộng.

Việc kiểm tra đầy đủ các hạng mục này sau khi xe bị ngập sẽ giúp hạn chế rủi ro, ngăn ngừa những hỏng hóc âm thầm có thể phát sinh sau đó.

Khả năng chống nước là một đặc điểm hữu ích giúp ô tô điện ứng phó với những tình huống bất ngờ trong mùa mưa. Tuy nhiên, hiểu đúng giới hạn và vận hành cẩn trọng vẫn là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn và tránh những thiệt hại không đáng có.