Chính sách tiền tệ không thể “một mình một ngựa”

Trong câu chuyện bên lề Hội nghị ngành Ngân hàng hôm 7/7, một lãnh đạo Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại tỉnh địa đầu phía Nam cho biết như vậy.

Muốn tiếp vốn cũng khó

“Tăng trưởng tín dụng trong 10 năm nay chưa bao giờ thấp như thế và cũng chỉ mới tăng được vài tháng gần đây, trước đó là giảm” - Giám đốc chi nhánh NHNN Hà Nội Nguyễn Thị Mai Sương cho biết.

Với nhiều NHTM, việc có được chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng ở mức cao trong năm nay, hồi đầu năm vẫn được nhìn nhận là thuận lợi cho hoạt động nghiệp vụ thì đến giờ này trở nên “thừa thãi”.

“Chúng tôi được nhận chỉ tiêu hạng một cho năm nay ở mức 17%, nhưng để tăng được 10% phải rất tích cực”, bà Nguyễn Thị Nga, Chủ tịch NHTM CP Đông Nam Á SeABank thừa nhận.

Theo thống kê của NHNN, tính đến ngày 30/6, dư nợ tín dụng mới tăng 0,76% so với cuối năm 2011; nếu tính cả số dư đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp và ủy thác thì tăng khoảng 1,4%.

“Với 90-95% nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh của nền kinh tế phải dựa vào tín dụng ngân hàng nên việc tín dụng tăng trưởng thấp cũng cho thấy sản xuất đang gặp khó khăn”, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh bình luận.

Chia sẻ quan điểm này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình nhìn nhận, thách thức lớn nhất hiện nay là tốc độ tăng trưởng kinh tế thấp, doanh nghiệp khó khăn về tài chính và ngày càng yếu đi, dẫn tới tăng trưởng tín dụng thấp.

Cho nên, sự chuyển hướng ưu tiên cho tăng trưởng hợp lý phát đi tại cuộc họp Chính phủ mới đây sẽ khó có thể phủ nhận khi nhìn vào tốc độ tăng trưởng hiện nay, hay lượng doanh nghiệp phá sản, ngừng hoạt động đang gia tăng.

Nhưng kích cầu hay kích cung còn là vấn đề khác biệt trong quan điểm mà câu chuyện chỉ đạo của tỉnh ở trên đã đề cập.

Ở thời điểm này, sẽ chẳng còn dễ dàng nếu tiền tiếp tục được đẩy vào nền kinh tế mà không kiểm soát chặt chẽ. Bởi vì, bài học bất ổn vĩ mô còn đang treo lại từ quá khứ.

Vấn đề nằm ở “kích cầu” bằng tài khóa

Tín dụng tăng thấp nhưng khả năng mở rộng tín dụng trong thời gian tới vẫn rất khó khăn. Đó là “vấn đề nổi lên cần khắc phục và xử lý trong 6 tháng cuối năm 2012”, trong quan điểm của NHNN.

Tổng giám đốc Vietcombank Nguyễn Phước Thanh phân tích, tồn kho ở mức 20-30% sản lượng thì không doanh nghiệp nào sản xuất được; thiếu vốn khiến lỗ cũng bán, nhưng bán được hàng lại không dám sản xuất tiếp, làm cho chất lượng tín dụng giảm và khó vay vốn.

“Đầu năm nay, ai cũng cho tăng trưởng tín dụng 15% là thấp, nay thực hiện quá thấp trong hệ thống”, ông Thanh nói. “Hấp thu vốn của nền kinh tế kém là nguyên nhân căn bản nhất, phải tập trung giải quyết về cầu nền kinh tế, nếu không cung tiền cũng không để làm gì”.

Quan điểm này của ông Thanh được nhiều ý kiến đồng tình. “Tôi đề nghị Chính phủ tháo gỡ hơn nữa khó khăn của các doanh nghiệp, thông qua đẩy mạnh chi tiêu ngân sách, giải ngân đầu tư công để kích cầu tăng lên”, ông Phạm Huy Hùng, Chủ tịch VietinBank nói.

Số liệu thống kê cho thấy, tổng đầu tư toàn xã hội trong 6 tháng đầu năm chỉ bằng khoảng 34,5% GDP, thấp hơn nhiều các năm trước. Trong đó, chi đầu tư phát triển từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trong 6 tháng đầu năm mới đạt khoảng 41% và giải ngân vốn trái phiếu Chính phủ mới đạt 24% kế hoạch năm.

Trong khi đó, dù được coi là năm của giải ngân ODA nhưng nhiều dự án hiện nay đang mắc tiến độ vì thiếu vốn đối ứng; bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp cũng chưa thực hiện được nhiều. Đây đều là những nguồn vốn còn nhiều dư địa để tăng trưởng trong 6 tháng cuối năm.

Đồng tình quan điểm của ngành Ngân hàng, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo ngành Tài chính đến hết quý 3/2012 giải ngân tối thiểu 70-75% kế hoạch cả năm; tìm vốn đối ứng để giải ngân vốn ODA.

Ngoài ra, sẽ điều hành chính sách tài khóa linh hoạt để tăng tổng cầu nền kinh tế qua việc giải quyết vốn cho các công trình trong kế hoạch và có khả năng hoàn thành năm 2012-2013; đẩy mạnh bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp; hỗ trợ giãn hoãn, miễn giảm thuế…

Vũ Anh Quân