Chống đô-la hóa trên đường về đích
Ảnh minh họa |
Ngày 6/10, NHNN Chi nhánh TP.HCM cho biết, một tuần sau khi có quy định mới trần lãi suất huy động ngoại tệ, doanh số mua USD của các NHTM tiếp tục ở mức cao, trong khi doanh số bán ngoại tệ cho cá nhân và DN giảm khá mạnh. Báo cáo nhanh của các TCTD trên địa bàn cho thấy, bắt đầu có sự dịch chuyển tiền gửi USD sang VND, người dân đã bán ngoại tệ lấy VND gửi tiết kiệm hưởng lãi suất cao hơn.
Như vậy, chỉ sau một tuần Quyết định hạ trần lãi suất huy động USD của NHNN có hiệu lực, thị trường ngoại tệ biến chuyển rất ổn định. Các DN đã bắt đầu bán ngoại tệ cho NHTM, điều này sẽ làm cho thanh khoản ngoại tệ của các NH tốt hơn trong các tháng cuối năm.
Nó cũng chứng minh rằng, động thái hạ lãi suất USD nhằm nâng cao vị thế của đồng nội tệ và chống đô-la hóa của NHNN đang là chủ trương đúng đắn, và nối tiếp được những thành tựu mà trong thời gian gần đây ngành NH đã nỗ lực thực hiện và đạt được.
Thực tế cho thấy rằng, với mục tiêu giảm tỷ trọng tiền gửi ngoại tệ xuống 15% vào năm 2015 và chấm dứt tình trạng đô-la hóa trước năm 2020, nhiều năm qua NHNN đã lên kế hoạch và thi hành hàng loạt chính sách mạnh mẽ và đồng bộ. Trong Pháp lệnh quản lý ngoại hối ban hành năm 2013, tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ được NHNN điều chỉnh tăng mạnh, trạng thái ngoại hối của các TCTD cũng được giảm từ mức ±30% xuống mức ±20% vốn điều lệ.
Ngoài ra, lãi suất tiền gửi ngoại tệ cũng được áp trần ở mức thấp, các DN Nhà nước sau khi có nguồn ngoại tệ cũng buộc phải bán toàn bộ cho các NHTM để tránh tình trạng nắm giữ làm căng thẳng tình hình tỷ giá. Các giao dịch, niêm yết giá trong nước bằng ngoại tệ đều bị nghiêm cấm để chuyển sang niêm yết bằng VND…
Với chủ trương và các biện pháp quyết liệt như vậy, trong vòng vài năm trở lại đây tính hấp dẫn của ngoại tệ, đặc biệt là đồng USD giảm xuống. Tín dụng bằng ngoại tệ cũng giảm mạnh, kéo theo hiện tượng găm giữ, đầu cơ ngoại tệ cũng giảm đáng kể, đồng thời góp phần quan trọng giúp cho vị thế của tiền đồng, niềm tin vào tiền đồng được nâng lên.
Đến thời điểm này có thể thấy, thành công lớn nhất của các biện pháp chống đô-la hóa thể hiện khá rõ khi mà tỷ trọng tiền gửi bằng ngoại tệ đã giảm gần một nửa so với thời điểm 15 năm trước. Thống kê của NHNN cho thấy, giai đoạn 2000-2003, tỷ trọng tiền gửi bằng ngoại tệ ở mức rất cao chiếm khoảng 28-30% và lúc cao nhất là gần 32% trong tổng phương tiện thanh toán. Tuy nhiên đến giai đoạn 2007-2011, con số này giảm dần về mức 20% và trong vòng hai năm trở lại đây thì chỉ xoay quanh mức 14%.
Với mức tiền gửi ngoại tệ thấp hơn 15% như hiện nay, có thể nói mục tiêu chống đô-la hóa của Chính phủ và NHNN đang thu được những kết quả khả quan. Việc NHNN đưa ra quyết định mới hạ trần lãi suất huy động ngoại tệ trong thời gian một tuần trở lại đây, lại là một “cú bồi” phù hợp để vừa giúp ngăn chặn tình trạng găm giữ ngoại tệ của người dân và DN, vừa tạo điều kiện ổn định tỷ giá đến hết năm 2015 nhằm bảo vệ giá trị và tăng niềm tin của người dân vào đồng nội tệ trong các năm tới.