Giải trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung các luật có quy định liên quan đến quy hoạch

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển điều hành nội dung thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung các Luật có quy định liên quan đến quy hoạch

Liên quan đến Phương án quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh trong quy hoạch tỉnh, một số ý kiến phát biểu tại Tổ và Hội trường đề nghị bỏ “Phương án quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh trong quy hoạch tỉnh” trong hệ thống quy hoạch sử dụng đất vì trái với Luật Quy hoạch và nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đã được tích hợp trong nội dung Quy hoạch tỉnh. Có ý kiến đề nghị cần xem xét giữ lại quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành để đảm bảo yêu cầu quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng: nội dung của Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đã được tích hợp trong Quy hoạch tỉnh, thể hiện ở nội dung Phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện để bảo đảm sự phát triển đồng bộ, cân đối nhu cầu sử dụng đất ở cấp tỉnh và đã giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết. Để đảm bảo việc triển khai nội dung trên, Luật Quy hoạch cũng đã quy định việc lập Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện. Như vậy, với quy định như hiện tại của Luật Quy hoạch về Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã đảm bảo đáp ứng yêu cầu quản lý phân bổ đất đai trên địa bàn tỉnh. Do đó, việc lập thêm Phương án quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh trong quy hoạch tỉnh hoặc quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là không cần thiết.

Ngoài ra, Luật Quy hoạch cũng không có quy định về phương án quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh trong quy hoạch tỉnh. Việc lập thêm Phương án quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh trong quy hoạch tỉnh tại dự thảo Luật hay quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh sẽ dẫn đến tình trạng trên địa bàn tỉnh có nhiều văn bản quản lý đất đai có cùng một nội dung và mức độ chi tiết gây khó khăn cho quá trình áp dụng và lãng phí, nhất là trường hợp cần có sự điều chỉnh việc phân bổ và khoanh vùng sử dụng đất thì phải điều chỉnh đồng thời cả quy hoạch tỉnh lẫn Phương án quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh trong quy hoạch tỉnh hay Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.

Với những lý do nêu trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin tiếp thu theo hướng không quy định Phương án quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh trong quy hoạch tỉnh tại dự thảo Luật và như vậy sẽ không tiếp tục lập riêng quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.

Về Quy hoạch xây dựng tỉnh, có 24/37 ý kiến đại biểu Quốc hội phát biểu tại Tổ và Hội trường tán thành với Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và đề nghị không lập Quy hoạch xây dựng tỉnh vì nội dung và mức độ chi tiết của Quy hoạch xây dựng tỉnh trùng với Quy hoạch tỉnh tại Luật Quy hoạch vì nội dung quy hoạch này đã được tích hợp trong Quy hoạch tỉnh.

Việc lập riêng Quy hoạch xây dựng tỉnh sẽ dẫn đến cùng một cấp, cùng một nội dung của ngành xây dựng được lập, thẩm định đến 02 lần, tạo thêm thủ tục hành chính, gây lãng phí, trùng lặp, chồng chéo và khó khăn, phức tạp trong quá trình triển khai thực hiện. Quy hoạch tỉnh đã được cụ thể hóa bằng quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, quy hoạch xây dựng vùng huyện, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn và quy hoạch xây dựng khu chức năng;

Có 6/37 ý kiến đề nghị cần có Quy hoạch xây dựng tỉnh như là một quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành riêng trong Luật Xây dựng (sửa đổi) để chi tiết hóa những nội dung phát triển không gian của Quy hoạch tỉnh; Có 7/37 ý kiến đề nghị nếu có Quy hoạch xây dựng tỉnh phải quy định ngay trong luật nội dung cụ thể quy hoạch và không được trùng lặp với Quy hoạch tỉnh.

Giải trình về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, việc đổi mới hoạt động quy hoạch là cần thiết tạo ra một sự thống nhất cao trong công tác quy hoạch tránh sự trùng chéo, lãng phí, song cũng cần phải đảm bảo tính kế thừa, sự tích hợp khoa học giữa quy hoạch mang tính phi vật thể trước đây (như quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội) với quy hoạch mang tính vật thể (như quy hoạch xây dựng và quy hoạch kỹ thuật mang tính chuyên ngành khác), do vậy tại khoản 9 Điều 3 Luật Quy hoạch 2017 có quy định: “Quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành là cụ thể hóa quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, được quy định tại Phụ lục II của luật này”.

Tại mục 11 Phụ lục II, quy hoạch xây dựng được xác định là quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành và được điều chỉnh bởi Luật Xây dựng số 50/2014/QH13. Tại khoản 7 Điều 25, khoản 3 Điều 26, khoản 3 Điều 27 của Luật Quy hoạch 2017 quy định “việc lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành để triển khai các nội dung quy định tại khoản 2 Điều này được thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan”. Tại điểm b, khoản 1 Điều 59 Luật Quy hoạch 2017 quy định: "Các quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành quy định tại Phụ lục II của Luật này được tiếp tục thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan".

Như vậy, dự thảo Luật quy định việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng, bao gồm quy hoạch xây dựng tỉnh theo pháp luật về xây dựng là hoàn toàn phù hợp với Luật Quy hoạch 2017. Quy hoạch xây dựng tỉnh là sự cụ thể hóa của quy hoạch tỉnh về mặt kỹ thuật chuyên ngành, nó không ngang cấp với quy hoạch tỉnh và hiện là cơ sở pháp lý quan trọng về mặt kinh tế, kỹ thuật đối với các quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch vùng liên huyện…Sau khi quy hoạch tỉnh được lập theo quy định của Luật Quy hoạch 2017 nếu quy hoạch xây dựng tỉnh có nội dung không phù hợp với quy hoạch tỉnh thì thực hiện theo quy định tại điểm b, khoản 1 Điều 59 của Luật Quy hoạch 2017 “Trường hợp nội dung của quy hoạch đó không phù hợp với quy hoạch cao hơn đã được quyết định hoặc phê duyệt theo quy định của Luật này thì phải điều chỉnh cho phù hợp với quy hoạch cao hơn”.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Quy hoạch xây dựng vùng tỉnh (nay là quy hoạch xây dựng tỉnh theo dự thảo Luật sửa đổi) đã được triển khai thực hiện rộng rãi. Cụ thể: đã có 58 quy hoạch xây dựng vùng tỉnh, 05 quy hoạch chung thành phố trực thuộc Trung ương được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Hiện nay, có 15 địa phương đang tổ chức lập điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng tỉnh, trong đó có 6 nhiệm vụ quy hoạch đã được phê duyệt và có 02 đồ án quy hoạch đã được phê duyệt. Như vậy việc bãi bỏ ngay quy hoạch vùng tỉnh, hiện chưa có thời gian và căn cứ để tích hợp vào quy hoạch tỉnh sẽ có thể gây ra các tác động phức tạp về kinh tế, xã hội mà chưa thể lường hết được. Ngoài ra, với điều kiện hiện tại của nước ta, việc lập quy hoạch theo phương pháp tích hợp như một số nước tiên tiến có điều kiện kinh tế phát triển thì cần có thời gian.

Việc bỏ quy hoạch xây dựng tỉnh (quy hoạch xây dựng vùng tỉnh) để thay thế bằng quy hoạch tỉnh chưa nhận được sự đồng tình của các chuyên gia, các hiệp hội chuyên ngành vì cho rằng nội dung của quy hoạch tỉnh theo Điều 27 của Luật Quy hoạch là các phương án phát triển ngành quan trọng trên địa bàn tỉnh; lựa chọn phương án tổ chức hoạt động kinh tế; các phương án phát triển ngành của các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành tại Phụ lục II của Luật Quy hoạch. Các nội dung này chỉ thể hiện những quan điểm, phương hướng, định hướng khung, không mang tính cụ thể và chi tiết.

Trong khi đó, đồ án quy hoạch xây dựng tỉnh thể hiện nhiều nội dung, bao gồm thuyết minh, bản vẽ, chỉ dẫn áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về quy hoạch xây dựng, làm cơ sở triển khai lập các quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch các khu chức năng và các dự án hạ tầng kỹ thuật đô thị như cấp nước, thoát nước, chuẩn bị kỹ thuật, xử lý nước thải, nghĩa trang trên địa bàn tỉnh. Như vậy, nội dung quy hoạch xây dựng tỉnh không trùng lắp với nội dung quy hoạch tỉnh; quy hoạch xây dựng tỉnh chỉ cụ thể hóa nội dung quy hoạch tỉnh với mức độ cụ thể, chi tiết hơn để đáp ứng yêu cầu quản lý và đầu tư xây dựng.

Với chức năng quản trị quốc gia Chính phủ cũng cho rằng quy hoạch xây dựng là quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành, để cụ thể hoá quy hoạch tỉnh, tuân thủ tính thứ bậc theo quy định của Luật Quy hoạch 2017, trong dự thảo Luật cũng quy định thẩm quyền phê duyệt đảm bảo thứ bậc này.

Với các lý do như vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho giữ như quy định tại dự thảo Luật.