Hợp tác kinh tế Việt Nam – Đài Loan: Kỳ vọng về một quỹ đạo tăng trưởng mới

Từ lợi thế “con rồng”

Ngày 23/11/2015 đối với NH Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) có thể nói là một ngày đặc biệt với một sự kiện cũng vô cùng đặc biệt. Lần đầu tiên, có một định chế tài chính Việt Nam mang tên BIDV “đặt chân thâm nhập” vào thị trường Đài Loan, nơi được coi là “con rồng” của châu Á, để khai trương văn phòng đại diện của mình.

Chọn Đài Bắc – khu vực kinh tế sầm uất của Đài Loan làm điểm đến ở nước ngoài để mở văn phòng đại diện, được xem là bước đi tiếp theo trong chiến lược hội nhập của BIDV, mở ra cách tiếp cận mới với thị trường tiền tệ quốc tế, dựa trên kỳ vọng về một tiềm năng phát triển mạnh mẽ giữa hai bên trong tương lai không xa.

Sự kiện này càng có ý nghĩa hơn khi nó diễn ra cùng với “Diễn đàn đẩy mạnh hợp tác kinh tế Việt Nam – Đài Loan” do Văn phòng Kinh tế - Văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc phối hợp với BIDV tổ chức.

Một diễn đàn mà, theo dự kiến ban đầu, chỉ có khoảng 400 khách tham dự, là đại biểu đại diện cho các bộ, ngành, cơ quan quản lý như: Văn phòng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, NHNN, Bộ KH&ĐT, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng… cùng các chuyên gia kinh tế, DN Việt Nam, các nhà đầu tư Đài Loan đã, đang và dự kiến đầu tư vào Việt Nam. Nhưng thực tế, con số đã lên đến 562 đại biểu, vượt trên 160 khách so với dự kiến ban đầu.

Điều này chứng tỏ Diễn đàn đã thu hút được sự quan tâm rất lớn của các nhà đầu tư, các DN, đặc biệt là các DN nhỏ và vừa của Đài Loan. Thông qua BIDV, Chính phủ Việt Nam muốn gửi đến một thông điệp, rằng Việt Nam luôn đổi mới, cởi mở và luôn luôn đón nhận dòng vốn từ các bạn Đài Loan tiếp tục đầu tư vào Việt Nam.

Thực ra không chỉ với Đài Loan mà từ nhiều năm nay Chính phủ Việt Nam đã luôn “trải thảm đỏ” với nhiều chính sách ưu đãi như: thuế, mặt bằng, cơ sở hạ tầng… để đón dòng vốn FDI. Kiên định với chính sách hội nhập đổi mới, đa dạng các quốc gia, vùng lãnh thổ và các nền kinh tế trên thế giới, Việt Nam luôn chú trọng mối quan hệ hợp tác kinh tế thúc đẩy đầu tư và du lịch đến tất cả các đối tác.

Ông Đặng Xuân Quang, Cục phó Cục Đầu tư nước ngoài – Bộ KH&ĐT cho biết, tính đến tháng 9/2015, Việt Nam đã cấp phép cho 19.220 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư 269,5 tỷ USD. Đài Loan là nhà đầu tư đứng thứ 4/105 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam với 2.476 dự án có tổng vốn đầu tư 29,4 tỷ USD.

Bình quân, như năm nay, Việt Nam dự kiến tiếp nhận khoảng 23 tỷ USD và mức tăng trưởng trong 9 tháng đầu năm khá ấn tượng, tăng 53% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó riêng Đài Loan, trong 9 tháng đầu năm, Chính phủ Việt Nam đã cấp phép cho 89 dự án FDI đăng ký mới và 35 lượt dự án tăng vốn, với tổng số FDI đăng ký cấp mới và tăng thêm đạt 972,8 triệu USD, xếp vị trí thứ 6/58 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam.

Đến chính sách hướng Đông

Đài Loan đứng thứ 5 trong hợp tác thương mại, với tổng kim ngạch hai chiều ở mức tăng trưởng bình quân trên 15%/năm, giữ ổn định liên tục trong suốt 10 năm qua, dự kiến năm 2015 sẽ đạt 13 tỷ USD. So với 10 năm trước thì FDI của Đài Loan đã tăng 3,7 lần.

Về Hợp tác thương mại, Đài Loan là đối tác thứ 5 của Việt Nam với tổng kim ngạch 2 chiều có mức tăng trưởng bình quân trên 15%/năm và giữ ổn định liên tục trong nhiều năm qua. Dự kiến năm nay, tổng kim ngạch thương mại 2 chiều cũng sẽ đạt chừng 13 tỷ USD. Đài Loan còn có nhiều NH và công ty bảo hiểm hoạt động trên đất nước Việt Nam.

Bên cạnh đó Đài Loan còn là một thị trường khách du lịch đứng thứ 5 của Việt Nam. Năm ngoái tổng lượng khách du lịch của Đài Loan đến Việt Nam đã đạt con số 380.000 lượt. Năm nay mặc dù kinh tế khủng hoảng nhưng 9 tháng đầu năm, lượng khách quốc tế đến Việt Nam giảm chừng 5,9%, nhưng riêng khách từ Đài Loan vẫn tăng trưởng khoảng 3,8%. Điều đó khẳng định mối quan hệ hợp tác kinh tế và đầu tư về du lịch giữa hai bên có một tiềm năng và phát triển ngày càng to lớn.

Không chỉ thế, Đài Loan đang tiếp nhận xuất khẩu lao động của Việt Nam lớn nhất trong các nước trên thế giới. Hiện có khoảng 300.000 người Việt Nam đang làm ăn sinh sống và học tập tại Đài Loan và Đài Loan cũng đang có khoảng 160.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại các công ty nhà máy của Đài Loan ngay trên đất Việt Nam. Đây chính là một nguồn đóng góp quan trọng về giải quyết lao động, góp phần tăng trưởng GDP cho Đài Loan.

Dự kiến trong năm 2016, 2017, Việt Nam sẽ kết thúc đàm phán 15 Hiệp định FTA thế hệ mới, trong đó có những Hiệp định song phương rất quan trọng như Việt Nam – Nhật Bản, Việt Nam – Korean, Việt Nam – EU và đặc biệt là Hiệp định đối tác xuyên châu Á - Thái Bình Dương (TPP) ngày 4/10 vừa qua.

Với TPP, nó sẽ mở ra cho Việt Nam và các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam những cơ hội rất to lớn về xuất khẩu vào các thị trường như Mỹ, Nhật Bản, Úc, Canada... với thuế suất bằng 0%, đồng thời với những cam kết minh bạch hơn về cải thiện môi trường đầu tư, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ theo Hiệp định.

Mặc dù kinh tế, thương mại và đầu tư Việt Nam – Đài Loan đã có những bước phát triển rất tốt trong 30 năm qua, đặc biệt là trong 10 năm gần đây, tuy nhiên, hoạt động FDI của Đài Loan cũng mới chỉ chiếm khoảng 11% trên tổng giá trị FDI của các nước, bao gồm 109 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Các hoạt động về thương mại, du lịch… cũng mới chỉ ở mức dưới tiềm năng. Vì vậy, làm thế nào để phát huy lợi thế, tận dụng cơ hội, đẩy mạnh hợp tác kinh tế Việt Nam – Đài Loan là vấn đề rất đáng quan tâm.

Mà theo cách nói của Chủ tịch BIDV Trần Bắc Hà thì: quan điểm hướng mạnh về châu Á – Thái Bình Dương, các quốc gia và lãnh thổ trong khu vực Đông Á và ASEAN, trong đó có Đài Loan đã luôn là quan điểm nhất quán và xuyên suốt. Đặc biệt, khi mà mới đây, 10 nhà lãnh đạo hàng đầu của khu vực ASEAN đã ký vào tuyên bố chính thức thành lập Cộng đồng kinh tế ASEAN, có hiệu lực từ 1/1/2016, thì ASEAN sẽ là một thị trường duy nhất, là một cơ sở sản xuất kinh doanh thống nhất, có sức cạnh tranh cao.

Và khi mà Việt Nam đang nổi lên là một quốc gia xuyên suốt trên hành lang đông tây, trong vành đai kinh tế mà Hiệp định ASEAN đã ký kết thì cơ hội mở ra cho sự hợp tác kinh tế của hai bên càng có cơ sở để kỳ vọng vào sự đột phá trên tầm cao mới. Việt Nam hẳn sẽ đón nhận một dòng đầu tư, một dòng giao thương hàng hóa từ thị trường Đài Loan đi vào Việt Nam và thông qua Việt Nam để đến các nước khác: Lào, Campuchia, Myanmar và Thái Lan.