Một năm thực hiện Nghị quyết 42: Nhận diện những thách thức
Nghị quyết 42: Tiền đề cho xử lý nợ xấu và tái cơ cấu ngân hàng | |
Chuyện chưa kể về làm luật | |
Xử lý nợ xấu tiếp tục khởi sắc |
Quốc hội thông qua Nghị quyết số 42/2017/QH14 (Nghị quyết 42), công tác xử lý nợ xấu đã được hỗ trợ tích cực về mặt pháp lý, nhờ đó xử lý nợ xấu đã thuận lợi và có nhiều tiến triển. Nghị quyết này đã thông qua việc hỗ trợ pháp lý cho quá trình xử lý khối tài sản bảo đảm đằng sau những khoản nợ xấu; tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động mua bán nợ của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC)... Tuy nhiên, sau hơn một năm thực hiện Nghị quyết cũng bắt đầu bộc lộ những khó khăn, thách thức cần phải tháo gỡ.
Ảnh minh họa |
Theo ông Nguyễn Tiến Đông – Chủ tịch HĐTV VAMC, khi Nghị quyết 42 được ban hành và có hiệu lực đã tạo động lực quan trọng cho VAMC và các tổ chức tín dụng chủ động trong xử lý nợ xấu, khẳng định được quyền của chủ nợ trong giao dịch dân sự vay trả. Cùng với đó, từ nhận thức nợ xấu là của nền kinh tế, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương các cấp đã vào cuộc quyết liệt, hỗ trợ ngành Ngân hàng xử lý nợ xấu để giải phóng nguồn lực, tái tạo nguồn lực, từ nguồn lực đang nằm tại chỗ để tái đầu tư, hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế giai đoạn sau.
Thời gian qua, việc xử lý nợ xấu của VAMC đã được các ngành, các cấp, địa phương hỗ trợ tích cực. Kết quả từ ngày 15/8/2017 khi Nghị quyết 42 có hiệu lực đến nay, hiệu quả xử lý nợ xấu đã tăng gấp rưỡi so với các thời kỳ trước. Đặc biệt, Nghị quyết 42 có hiệu lực chỉ hơn 1 quý trong năm 2017 nhưng kết quả thu hồi nợ xấu về thực chất của 2017 đã tăng hơn rất nhiều so với năm 2016 và những năm trước đây.
Cũng theo ông Đông, từ Nghị quyết 42, những vướng mắc trong xử lý nợ xấu với ngành Ngân hàng nói chung được tháo gỡ nhiều. Đầu tiên là vướng mắc về trách nhiệm pháp lý của người cho vay. Lâu nay, khi quan hệ dân sự vay trả tới hồi thu không đủ nợ gốc và cả lãi thì dễ phát sinh chuyển thành quan hệ hình sự. Theo ngành pháp luật nói cái này là thất thoát tài sản. Nghị quyết 42 cho phép bán dưới giá trị và cũng tạo động lực lớn cho các ngân hàng cũng như VAMC tự tin trong xử lý.
Bên cạnh những kết quả có được khi thực hiện Nghị quyết 42, ông Phạm Huyền Anh, Phó chánh thanh tra Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng (NHNN) cho rằng, công tác cơ cấu lại và xử lý nợ xấu vẫn còn gặp phải một số khó khăn, vướng mắc như: Thu giữ tài sản do khách hàng không hợp tác trong việc bàn giao tài sản; một số cơ quan chức năng (UBND, cơ quan công an,…) chưa phối hợp, tham gia hỗ trợ một cách tích cực để giải quyết khó khăn cho TCTD; điều kiện tài sản đảm bảo được xử lý phải không là tài sản tranh chấp, trong khi hiện nay chưa có hướng dẫn thế nào là tài sản đang tranh chấp, dẫn đến cách hiểu về tài sản tranh chấp giữa các cơ quan tố tụng tại nhiều nơi, nhiều cấp là khác nhau, gây khó khăn khi xử lý tài sản theo Nghị quyết 42.
Ngoài ra, mặc dù về cơ bản, quá trình triển khai Nghị quyết 42 đã nhận được sự hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền địa phương, tuy nhiên tại một số nơi, cơ quan công an, UBND tỉnh, thành phố chưa có hướng dẫn cụ thể (tới UBND, cơ quan công an cấp huyện, xã) nên còn vướng trong công tác phối hợp xử lý.
TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cũng cho rằng: “Hiện nay xử lý nợ xấu và tài sản đảm bảo của chúng ta vướng ở khâu thuế, cụ thể là thuế chuyển nhượng tài sản. Chúng tôi đã kiến nghị Bộ Tài Chính phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn cụ thể. Chứ nếu không sẽ xảy ra tình trạng người bán tài sản đảm bảo, bán xong rồi nhưng người mua được tài sản đó không lấy được tài sản về do thuế chưa đóng. Bên cạnh đó, sự phối kết hợp với các cơ quan, bộ ngành là cực kỳ quan trọng và cần sớm có hướng dẫn để triển khai thực hiện đồng bộ, đồng cấp giữa Trung ương và địa phương”.
Cũng theo ông Lực thì cần sớm phát triển thị trường mua bán nợ. Chúng ta muốn phát triển thị trường nợ xấu hay nợ bình thường sau này theo giá thị trường thì phải có thị trường. Trong khi hiện chúng ta chưa có một thị trường mua bán nợ thực sự.