"Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long"

Có mặt trong những ngày này trên đất nước Lào, chúng tôi thực sự ấn tượng về thiên nhiên tươi đẹp, cuộc sống yên bình và con người nơi đây. Và còn đặc biệt hơn, khi thấy những người con dân Việt qua nhiều thế hệ sinh sống trên mảnh đất này đã tô thắm thêm mối tình thủy chung, sắt son của hai nước Việt - Lào.

Ấn tượng...

Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi khi đặt chân đến xứ sở này là cảnh sắc thiên nhiên núi rừng ngút ngàn, cùng với đó là cái nắng, cái gió nóng và nóng...

Thế nhưng, đến Thủ đô Vientiane - thành phố có diện tích gần 4.000km2, với hơn 600 ngàn dân, cái nóng như được dịu hẳn đi bởi sự thân thiện và những cái bắt tay nồng nhiệt của những người bạn Lào. Một Việt kiều đã sống lâu năm ở đây xúc động nói: "Người dân Lào vốn thân thiện, luôn xem tình cảm Việt - Lào là mối tình thủy chung, son sắt. Ở Lào có nhiều người dân Lào nói tiếng Việt rất tốt nên việc giao tiếp rất thuận tiện, công tác tại Lào lúc nào cũng khó quên".

Thủ đô Vientiane có một cuộc sống thật yên bình, ngay cả việc buôn bán cũng thế, không xô bồ, mời mọc thái quá. Các ngôi nhà cao tầng rất ít, cây xanh nhiều, đâu đâu cũng thấp thoáng bóng chùa chiền nghiêm cẩn. Trên các con phố chủ yếu có ba loại phương tiện lưu thông: ô tô, xe tuk-tuk và xe gắn máy, nhưng tuyệt đối không có tiếng còi xe ầm ĩ. Nhiều nhất vẫn là ô tô. Do xe ô tô nhập khẩu về Lào không đánh thuế nên rất nhiều người dân có điều kiện mua sắm xe.

Người Lào hiền lành, không bon chen, ganh đua, dường như văn hóa Phật giáo đã ăn sâu vào tiềm thức của họ. Hiện cả nước Lào có tới 1.400 ngôi chùa. Chúng tôi tới thăm chùa Lào, một ngôi chùa nổi tiếng, có ý nghĩa quan trọng trong đời sống văn hóa và tín ngưỡng của người Lào. Ngôi chùa có kiến trúc cầu kỳ, hoa văn tinh xảo, màu sắc rực rỡ... Tại đây, sau khi làm lễ cung kính, đoàn chúng tôi được sư thầy làm lễ, "buộc chỉ cổ tay", một phong tục truyền thống, đậm nét văn hóa Lào với hàm ý chúc phúc, mang lại nhiều may mắn.

Điểm dừng chân tiếp theo là tháp Thạt Luông được xây dựng năm 1566, một kiến trúc lớn, biểu tượng cho trí tuệ và sự sáng tạo của nhân dân Lào. Truyền thuyết kể rằng, trong tháp có lưu giữ xá lợi của Đức Phật là một sợi tóc cùng nhiều châu báu. Tận mắt mới thấy, Thạt Luông (chân rộng 90mx90m và cao 45m) là một khối lớn đầy uy nghi mà trang nhã, vươn lên phía trước như một mũi tên khổng lồ. Đế của khối trung tâm là một đài sen hình vuông đang nở tung những cánh vàng ra bốn phía. Bên trên là bệ cao hình vuông, kiến trúc cầu kỳ, tinh xảo. Ở dưới là những nấc vuông, càng lên cao càng nhỏ lại để rồi phình ra trên thành một gờ nổi lớn, hơi ngả ra ngoài làm chỗ đứng vững chãi cho hình quả bầu.

Tới Lào, không thể bỏ qua Patuxay (cổng Chiến thắng) được xây dựng từ năm 1962-1968, vinh danh những người chiến đấu trong cuộc chiến chống thực dân Pháp giành độc lập. Trong ánh nắng chói vàng, quảng trường Patuxay ánh lên thật kỳ vĩ.

Patuxay biểu tượng chiến thắng của nhân dân Lào. (Ảnh: Hoàng Cường)

Thế nhưng điểm nhấn đặc biệt nhất trong chuyến công du, là tham dự "Triển lãm sách báo mùa xuân hữu nghị Việt - Lào" tại Cung văn hóa quốc gia Lào. Đây là một trong những hoạt động kỷ niệm 50 năm (1962 - 2012) quan hệ hữu nghị Việt - Lào. Chúng tôi đã được các bạn Lào tiếp đón nồng nhiệt, nghe các ca sĩ Lào hát những bài hát Việt thiết tha, xem các điệu múa và hát các bài ca truyền thống Lào, được thưởng thức những món ăn mang đậm hương vị Lào. Nhìn những trang báo Việt - Lào đặt trang trọng "bên nhau", một nữ phóng viên tờ Vientiane Times thổ lộ: "Đây là sự kiện văn hóa lớn, chào mừng Năm Đoàn kết hữu nghị Lào - Việt; là dịp để phóng viên hai bên trao đổi kinh nghiệm, hợp tác trên mặt trận thông tin phục vụ nhu cầu ngày một lớn của bạn đọc. Qua đó chúng tôi càng gắn bó hơn với các đồng nghiệp Việt Nam".

"Hồn Việt" trên đất "Triệu Voi"

Những ngày ở Lào, đất nước vẫn thường được biết đến với tên gọi "Triệu Voi", dù không biết tiếng Lào, nhưng không bao giờ chúng tôi lo bị… lạc đường, bởi ở đâu cũng có thể gặp đồng hương nói tiếng Việt. Qua câu chuyện với những người Việt trên đất "Triệu Voi", mới cảm nhận được hơi thở lẫn nhịp sống của người Việt nơi đây thật đậm sâu.

Ở Thủ đô Vientiane, chúng tôi gặp anh Nguyễn Thái Bình, người đã có 7 năm sinh sống và làm việc tại Lào, hiện là cán bộ Ngân hàng liên doanh Lào - Việt (Lao-Viet Bank). Anh đã đưa chúng tôi "mục sở thị" "đại bản doanh" của mình. Đó là tòa nhà hoành tráng, hiện đại nằm ngay giữa thủ đô, trụ sở của một ngân hàng mang thương hiệu tầm cỡ quốc gia, được nhiều người biết đến bởi sự phục vụ chuyên nghiệp và dịch vụ hiện đại. Lao-Viet Bank đã góp phần tích cực vào việc phát triển quan hệ hợp tác đầu tư, phát triển kinh tế, trao đổi thương mại giữa hai nước trong suốt thời gian qua, được coi là hình mẫu về hợp tác kinh tế trong lĩnh vực tài chính ngân hàng giữa hai nước. Ngoài ra, những chi nhánh của các ngân hàng Việt Nam như BIDV, VietinBank, Sacombank… cũng xuất hiện nhiều trên các đường phố, đã và đang trở thành các thương hiệu quen thuộc với người dân Lào.

…Rời những văn phòng hiện đại, chúng tôi đến chợ Sáng, một khu chợ chuyên bán đủ loại hàng hóa từ quần áo may sẵn, vải vóc cho đến các loại hàng điện, điện tử, điện thoại, vàng, bạc... Số lượng người Việt buôn bán tại chợ này rất đông. Chị Nguyễn Thị Yến, người đã nhiều năm kinh doanh các loại đồ bạc và trang sức kể: Bố mẹ chị là người Việt, có gốc ở xứ Nghệ, còn chị sinh ra ở Lào. Dù sống ở Lào từ nhỏ nhưng gia đình chị vẫn luôn giữ nét văn hóa Việt Nam. Những ngày Lễ, Tết truyền thống Việt Nam, trên ban thờ nhà chị luôn đủ đầy: bánh chưng, gà, giò, chả, chè...

Ở chợ Sáng, cũng như hầu hết các chợ trên đất nước này, không có sự hối hả, ồn ã, luôn tạo cảm giác thật thanh bình. Cộng đồng người Việt ở chợ, cứ có việc như cưới, hỏi, ma chay… là luôn gọi nhau có mặt để chung tay lo liệu. Chị Yến bảo cuộc sống của người Việt ở Lào là khá dư giả. Hầu như khắp Vientiane hay ở bất cứ tỉnh nào trên đất nước Lào, du khách cũng dễ dàng bắt gặp những bảng hiệu bằng hai thứ tiếng Lào - Việt, những quán cơm Việt, phở Việt, phục vụ các món ăn thuần Việt pha một chút hương vị Lào luôn được nhiều người Việt và người Lào tìm tới.

Rời nước Lào trong những ngày Tết Bunpimay cổ truyền, cả đất nước “Triệu Voi” hân hoan trong lễ hội đầy màu sắc và... sũng ướt với phong tục té nước, chúng tôi mang về sự lưu luyến khó nói thành lời. Bài hát Việt được cô gái Lào thể hiện trong đêm chia tay đất nước Lào với những con người chân chất, trong sáng như tình cảm giữa đất nước và nhân dân hai nước Việt - Lào.

Hoàng Cường