“Quy hoạch” vàng
Lãi suất vàng tăng cao
Năm 2011, lãi suất huy động vàng trồi lên sụt xuống, có lúc về sát mức 0%/năm. Nhưng từ đầu 2012 đến nay, một số ngân hàng đưa lãi suất huy động vàng lên rất cao. Hiện lãi suất huy độngvàng cao nhất là 4,5%/năm mà NHTMCP Sài Gòn mới đưa ra dành cho khách hàng gửi 100 lượng vàng trở lên. Tiếp đó là lãi suất chứng chỉ vàng ngắn hạn của NHTMCP Nam Á (NamABank) tới 4%/năm cho kỳ hạn 1, 2, 3 tháng, còn các kỳ hạn khác chỉ còn 1,6-1,8%/năm. Tại NHTMCP Việt Á (VietABank) lãi suất huy động vàng cao nhất là 3,60%/năm cộng cả thưởng. Tuy nhiên lãi suất bình quân huy động vàng trên thị trường chỉ vào khoảng 2-3%/năm. Động thái mới đây nhất là NHTMCP Sài Gòn - Hà Nội mới tung ra chương trình giữ hộ vàng với thời hạn dưới 1 năm, không thu phí giữ hộ vàng, tuy nhiên khi hỏi nhân viên ngân hàng này thì khách hàng sẽ vẫn nhận được lãi suất với các kỳ hạn tương ứng với mức cao nhất là 2,1%/năm.
Quy hoạch vàng về một mối sẽ giúp bình ổn thị trường vàng. (Ảnh: St)
Tính từ tháng 5/2011 trở đi vàng được huy động dưới dạng chứng chỉ tiền gửi bằng vàng ngắn hạn, do vậy khách hàng không được rút trước hạn, không được tái ký gửi ở nhiều ngân hàng. Một số ngân hàng cho rút trước hạn nhưng không hưởng lãi suất. Nhân viên của SCB cho biết, ngân hàng không tái ký gửi cho khách hàng vì đây là chứng chỉ tiền gửi ngắn hạn theo từng đợt. Chẳng hạn hết đợt huy động chứng chỉ vàng này có thể ngân hàng không tiếp tục triển khai nữa nên mới không thể tái ký gửi cho khách hàng. Khi hỏi các nhân viên ngân hàng về việc ngân hàng có tiếp tục huy động vàng trong thời gian tới không khi thời hạn chấm dứt huy động chứng chỉ vàng bắt đầu từ 1/5/2012, họ đều cho biết là chưa nhận được thông tin gì từ lãnh đạo về chủ trương này. Hiện nay khách hàng đến gửi vàng dưới 11 tháng vẫn được chấp nhận.
Theo một chuyên gia ngân hàng, hiện các ngân hàng vẫn tích cực huy động vàng có thể để đảm bảo thanh khoản cho ngân hàng đó, hoặc chuyển thành tiền để cho vay, nếu ngân hàng nào không thuộc diện được chuyển vàng thành tiền sẽ bán lại vàng cho NHNN. Việc chuyển động của thị trường vàng để thích ứng với các quy định mới hiện nay chưa rõ nét nhưng xu hướng cho thấy các ngân hàng vẫn tích cực huy động vàng vào. Theo NHTMCP Nam Việt (Navibank) năm 2011 đã huy động được 130.000 lượng vàng, còn ACB hết năm 2011, chứng chỉ huy động tiền gửi bằng vàng quy VND đạt 43.418.499 triệu đồng…
NHNN sẽ làm tổng đại lý thu mua vàng
Sau khi Thông tư 11/TT- NHNN được ban hành vào tháng 4/2011 quy định về việc chấm dứt cho vay và huy động vốn bằng vàng đã khiến các sản phẩm huy động vàng của các ngân hàng bị thu hẹp, chỉ còn hình thức huy động chứng chỉ tiền gửi bằng vàng. Đây chỉ là hình thức tạm thời trong giai đoạn chuyển giao khi chờ Nghị định về quy hoạch vàng và để đáp ứng nhu cầu về vàng để chi trả khi số vàng thu nợ và tồn quỹ không đủ để chi trả. Bởi vậy, cũng theo Thông tư 11 này thì hình thức huy động vàng ngắn hạn sẽ chấm dứt bắt đầu từ ngày 1/5/2012.
Vậy, số phận của vàng sẽ được tính thế nào khi Nghị định về quản lý hoạt động kinh doanh vàng chưa chính thức được công bố? Trong khi chỉ còn hơn một tháng nữa là đến thời điểm các TCTD không được huy động vàng dưới bất kỳ hình thức nào. Trước đó, Thống đốc NHNN đã cho hay, sẽ lấy vàng của SJC làm thương hiệu vàng quốc gia và có thể NHNN sẽ đứng ra làm đầu mối thu mua vàng thông qua một số ngân hàng lớn có hoạt động kinh doanh vàng và Nghị định về quản lý và kinh doanh vàng sẽ được ban hành trong tháng 3/2012. Như vậy, trước mắt sẽ thông qua một số ngân hàng làm đại lý huy động vàng trong dân. Số vàng gửi của người dân sẽ vẫn được trả lãi nhưng lãi suất sẽ thấp hơn hiện nay. Thời gian qua, NHNN đã cho phép 5 NHTMCP: Eximbank, ACB, Sacombank, DongA Bank, Techcombank được phép chuyển đổi 40% vàng tồn quỹ thành tiền và được phép kinh doanh vàng tài khoản nước ngoài. Đây là những ngân hàng có thế mạnh về kinh doanh vàng. Bởi vậy, nhiều ý kiến cho rằng, rất có thể 5 ngân hàng này sẽ được NHNN chọn làm đại lý để huy động vàng trong dân. Theo tính toán hiện, lượng vàng còn trong hệ thống ngân hàng khoảng 60-70 tấn vàng. Ước 5 ngân hàng này chiếm khoảng 50% lượng vàng huy động trong hệ thống, với 40% số vàng được chuyển đổi thành tiền của 5 ngân hàng này là khoảng 12 tấn vàng, tương đương 320.000 lượng vàng (khoảng 14.400 tỷ đồng, quy đổi theo giá vàng 45 triệu đồng/lượng). Vậy với số vàng được phép quy đổi thành tiền này và 5 ngân hàng này được phép bán vàng bình ổn can thiệp thị trường đã giúp thị trường vàng thời gian qua lắng dịu, không có những cơn sốt bất thường.
Bình ổn thị trường vàng là một trong những mục tiêu chính của Nghị định quản lý vàng, trong đó huy động vàng trong dân và quy vàng về một mối để vàng là tài sản tích trữ, không gây hiện tượng đầu cơ giá vàng khiến thị trường bị thao túng giá bởi những đầu nậu.
Linh Lan