Thị trường lao động: Cung – cầu vẫn vênh
Theo số liệu mới cập nhật của Tổng cục Thống kê, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên của cả nước đến thời điểm 1/10/2015 ước tính là 54,32 triệu người, tăng 11,7 nghìn người so với cùng thời điểm năm 2014. Tuy nhiên trong 9 tháng vừa qua, tỷ lệ thất nghiệp của lao động chưa có nhiều cải thiện đáng kể.
Ảnh minh họa |
Cụ thể tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi 9 tháng ước tính là 2,36% (quý I là 2,43%; quý II là 2,42%; quý III là 2,24%). Riêng lao động trong độ tuổi thanh niên (từ 15 - 24 tuổi) ước tính là 6,74%. Tỷ lệ thiếu việc làm của lao động trong độ tuổi 9 tháng ước tính là 1,93%.
Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp của lực lượng lao động trong độ tuổi thanh niên hiện khá cao, song lại có một thực tế khác là nhu cầu lao động tại các DN cũng đang rất lớn, đặc biệt trong quý cuối năm 2015. Đơn cử như tại thị trường TP. Hồ Chí Minh, theo khảo sát của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động, quý IV/2015 các DN trên địa bàn thành phố cần tuyển dụng khoảng 100.000 lao động, trong đó 70.000 lao động làm việc ổn định và 30.000 lao động thời vụ.
Nhu cầu nhân lực tập trung nhiều ở các nhóm ngành nghề như: kinh doanh – bán hàng (25,27%); dịch vụ phục vụ (17,35%); vận tải – kho bãi – xuất nhập khẩu (9,57%); công nghệ thông tin (7,28%); dịch vụ du lịch – nhà hàng – khách sạn (5,39%), kinh doanh tài sản bất động sản (3,7%)…
Mặc dù vậy, khi xem xét ở chiều ngược lại là các nhóm ngành nghề có nhu cầu tìm việc nhiều, có thể thấy cung - cầu trên thị trường lao động hiện đang khá vênh nhau.
Theo đó nhóm ngành có nhu cầu tìm việc cao nhất là kế toán – kiểm toán (26,30%); hành chính văn phòng (10,81%). Trong khi nhóm kinh doanh – bán hàng có nhu cầu tuyển dụng cao nhất thì chỉ có 8,17% số người đăng ký tuyển dụng. Các nhóm có nhu cầu tuyển dụng cao song số nhân lực đăng ký thấp còn có cơ khí tự động hóa (5,88%); kiến trúc – kỹ thuật công trình – xây dựng (5,86%)…
Sự vênh nhau giữa cung -cầu trên thị trường còn được thể hiện ở trình độ nhân lực giữa 2 phía là không đồng nhất.Theo đó, nhu cầu tuyển dụng lao động trong quý III/2015 có trình độ đại học – trên đại học chỉ chiếm khoảng 16,5%, trong khi nhu cầu tìm việc có trình độ tương đương lại chiếm tới 65,13%.
Nhu cầu tuyển dụng lao động phổ thông trong quý III/2015 dù đã giảm nhiều so với quý II song vẫn chiếm tỷ lệ cao nhất 24,56%, công nhân kỹ thuật 11,9%. Ngoài ra nhu cầu lao động có trình độ sơ cấp chiếm 8,06%, thường xuyên tuyển dụng ở các vị trí như lễ tân phục vụ nhà hàng khách sạn, nhân viên giao nhận, bảo vệ... Tuy nhiên, nhu cầu tìm việc có trình độ lao động phổ thông, sơ cấp nghề, công nhân kỹ thuật, tổng cộng mới chiếm 3,15%.
Nhu cầu tìm việc quý III/2015 tập trung nhiều ở lao động có kinh nghiệm, cao nhất ở nhóm người lao động có kinh nghiệm từ 2 – 5 năm. Điều này cho thấy trong quý III/2015 tiếp tục có sự dịch chuyển lao động có kinh nghiệm giữa các DN, bên cạnh đó việc tái cấu trúc DN khiến một bộ phận người lao động không đáp ứng yêu cầu của DN phải tìm công việc khác.
Một chuyên gia trong ngành dự báo, nhu cầu tuyển dụng trong dài hạn sẽ tiếp tục xu hướng dịch chuyển dần vào nguồn lao động có trình độ, tay nghề cao.
Tuy nhiên, những tháng cuối năm sẽ có sự tăng cao về nhu cầu lao động phổ thông để phục vụ sản xuất và các hoạt động dịch vụ cuối năm, tập trung vào những ngành như kinh doanh, dịch vụ - phục vụ, công nghệ thông tin, dệt may – da giày, du lịch, bảo hiểm, cơ khí, điện tử, điện - điện công nghiệp - điện lạnh, kinh doanh bất động sản, xây dựng – kiến trúc…
Nhu cầu lao động thời vụ tập trung ở các nhóm ngành như: kinh doanh – bán hàng, dệt may, dịch vụ du lịch – nhà hàng khách sạn, dịch vụ phục vụ (bảo vệ, giúp việc gia đình…).