3 kịch bản kinh tế hậu COVID-19 và 8 gợi ý chiến lược cho doanh nghiệp

	Kinh tế toàn cầu sẽ mất trên 5 nghìn tỷ USD vì Covid-19
	Dịch Covid-19 tác động mạnh tới kinh tế toàn cầu

Ảnh minh họa

Nhiều phân tích cho rằng nguy cơ một cuộc khủng hoảng toàn cầu có quy mô tương đương đại suy thoái năm 1930 là có thể xảy ra. Kinh tế Việt Nam cũng đã bị tác động tiêu cực nặng nề bởi đại dịch: Tăng trưởng sụt giảm rất mạnh, sản xuất đình đốn, và đã có tới 18.600 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn tăng 26% so với cùng kỳ năm trước.

Vậy, nền kinh tế - xã hội thời hậu dịch COVID-19 sẽ thế nào? Vietnam Report vừa đưa ra 3 kịch bản kinh tế của Việt Nam.

Xác suất cao là kinh tế toàn cầu hồi phục chậm, Việt Nam nhanh

Kịch bản 1: Kinh tế toàn cầu và kinh tế Việt Nam phục hồi nhanh

Khi đại dịch được kiểm soát trên phạm vi toàn cầu trong khoảng quý II/2020, tăng trưởng kinh tế thế giới phục hồi nhanh chóng theo hình chữ V, thì nền kinh tế Việt Nam sẽ bắt đầu có dấu hiệu phục hồi nhanh chóng từ đầu quý III/2020 với các hoạt động sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu được khôi phục.

Việt Nam có thể nhắm đến việc hoàn thành chỉ tiêu tăng trưởng đã đặt ra khi các cơ quan chức năng tung ra các gói giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, cũng như Chính phủ tăng cường giải ngân vào các dự án hạ tầng lớn.

Xác suất để kịch bản này xảy ra là khoảng 20%.

Kịch bản 2: Kinh tế toàn cầu phục hồi chậm và kinh tế Việt Nam phục hồi nhanh

Khi đại dịch được kiểm soát trên phạm vi toàn cầu trong khoảng quý III/2020, tăng trưởng kinh tế toàn cầu phục hồi chậm theo hình chữ U.

Nền kinh tế Việt Nam trong điều kiện đó sẽ bắt đầu có dấu hiệu phục hồi ít nhất từ đầu quý III/2020, với tốc độ giữa hình chữ U và chữ V. Hoạt động sản xuất kinh doanh của toàn nền kinh tế khởi sắc trở lại. Phần lớn các doanh nghiệp khôi phục năng lực sản xuất và lực cầu trong công chúng có dấu hiệu phục hồi nhanh.

Trong kịch bản này, vẫn cần nhanh chóng tung ra các gói cứu trợ và Chính phủ vẫn cần tăng cường chi tiêu công để kích cầu và hỗ trợ sản xuất.

Xác suất kịch bản này xảy ra là khoảng 60-70%.

Kịch bản 3: Nền kinh tế toàn cầu rơi vào chu kỳ suy thoái mới, kinh tế Việt Nam trì trệ

Khả năng sự lây lan virus trên toàn cầu tái diễn, sự phục hồi tăng trưởng của các nền kinh tế lớn (Mỹ, EU) chậm theo đồ hình giữa chữ L và chữ U.

Hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhiều doanh nghiệp sẽ phải tạm dừng hoạt động hoặc phá sản. Tình trạng trì trệ của nền kinh tế sẽ kéo dài đến hết năm 2020.

Xác suất kịch bản này xảy ra dự báo khoảng 10-20%.

Chiến lược cho doanh nghiệp trong đại dịch COVID-19

“Chuẩn bị sẵn sàng nhất cho tình huống xấu nhất và chuẩn bị tốt nhất để phục hồi nhanh chóng trong kịch bản khả thi nhất”, là lưu ý của Vietnam Report với các doanh nghiệp.

Theo Vietnam Report, trong bất kỳ một cuộc khủng hoảng nào do các yếu tố bên ngoài tạo ra, thông thường các doanh nghiệp sẽ trải qua 4 giai đoạn "chữ D" để thích ứng và vượt qua khủng hoảng, đó là: Phát hiện vấn đề (Discover); Ra quyết định (Decide); Lập kế hoạch đối phó (Design); và Triển khai thực hiện trong thực tế (Deliver).

Và đề tồn tại trong đại dịch, rút ngắn thời gian hồi phục sau khi đại dịch đi qua, các doanh nghiệp có lẽ nên bắt đầu xây dựng quy trình hành động dựa trên mô hình 5 giai đoạn thể hiện bằng 5 chữ R sau: Giải quyết vấn đề (Resolve), Gia tăng sức chịu đựng (Resilience), Phục hồi (Return), Tái định hình (Reimagination), và Cải tổ và đổi mới (Reform).

Quy trình hành động trên mô hình 5R. Nguồn: Lược dịch từ bài viết “COVID-19: Implications for business” trên McKinsey

8 gợi ý chiến lược cho doanh nghiệp Việt

Thứ nhất là cắt giảm chi phí tối đa. Đây luôn là chiến lược cơ bản và quan trọng bậc nhất trong thời kỳ khủng hoảng kéo dài với những khó khăn về chuỗi cung cấp và thị trường

Thứ hai là phát triển chuỗi cung ứng trong nước.

Chỉ hơn hai tháng bùng phát của đại dịch, nhiều doanh nghiệp lớn phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nguồn cung trầm trọng do các thị trường đầu vào đóng băng, giao thương giữa các quốc gia hạn chế. Tìm nguồn trong nước, tránh phụ thuộc vào một số ít nhà cung cấp là điều doanh nghiệp rút ra từ đại dịch này.

Thứ ba là phổ biến hóa việc ứng dụng công nghệ trong hoạt động của doanh nghiệp.

Trong đại dịch cho thấy vai trò của chuyển đổi số. Các mô hình kinh doanh online, thương mại điện tử, làm việc trực tuyến, kể cả sử dụng robot trong công xưởng cũng đã thể hiện được vai trò nổi bật trong thời gian này.

Thứ tư là chuyển đổi mô hình kinh doanh, đổi mới cách thức marketing.

Chỉ trong hai tháng dịch, phương thức mua hàng và thói quen tiêu dùng của người tiêu dùng đã thay đổi rõ ràng, phần lớn người tiêu dùng mua hàng qua mạng, đặt hàng trực tuyến giao hàng nhanh với sự hỗ trợ của các ứng dụng công nghệ. Doanh nghiệp nên nghiên cứu các cách tiếp cận mới với thị trường, đầu tư đáng kể vào hoạt động R&D để tìm ra mô hình kinh doanh hiệu quả nhất.

Thứ năm là hỗ trợ và bảo vệ nhân sự của mình trong bối cảnh mới.

Rất nhiều tổ chức đã áp dụng các hình thức bảo hộ linh hoạt và cẩn trọng cho nhân sự và khách hàng của mình. Nhiều doanh nghiệp đã chuyển sang chế độ làm việc tại nhà Lãnh đạo doanh nghiệp cũng nên thay đổi các chuẩn mực làm việc, ban hành các chuẩn mực mới thích nghi với môi trường làm việc từ xa.

Thứ sáu là lập kế hoạch ứng phó.

Việc heo dõi các chỉ số và tình hình tiến triển của đại dịch rất quan trọng để nắm được tiến trình phát triển của đại dịch, đồng thời tham khảo các kịch bản vĩ mô từ các cơ quan nghiên cứu, từ đó đưa ra được các kịch bản ứng phó linh hoạt.

Thứ bảy là tính đến các khả năng sau đại dịch COVID-19.

Cần lập kế hoạch cho tổ chức sau khi đại dịch đi qua để đảm bảo sự phản ứng và thích nghi của doanh nghiệp trước các thay đổi và hồi phục sức mạnh giai đoạn hậu dịch.

Cuối cùng là phát triển mô hình Trung tâm điều hành để lập kế hoạch cho các giai đoạn kế sau.

Thói quen tiêu dùng và chi tiêu của người tiêu dùng đã thay đổi trong đại dịch với nhiều hình thức mua sắm mới. Vậy cần có kế hoạch đểdoanh nghiệp sớm định vị được vị trí của mình trên thị trường thời kỳ hậu dịch là một phần nhiệm vụ quan trọng của trung tâm điều hành.

Theo Vietnam Report, dù đi kèm nhiều tổn thất nhưng đại dịch COVID-19 cũng mang lại kinh nghiệm cho các doanh nghiệp về quản trị rủi ro, quản trị tài chính và quản trị chuỗi cung ứng. Đây là những kinh nghiệm quý để tăng cường đề kháng cho doanh nghiệp trước những nạn dịch khác có thể còn nguy hiểm hơn trong tương lai.