Cần định danh người kinh doanh online

Ngăn chặn hàng giả, tránh thất thu thuế

Bộ Công Thương cho biết, hiện có nhiều mô hình TMĐT mới hoạt động trên mạng xã hội, xuyên biên giới, của nhà đầu tư nước ngoài và việc kiểm soát người bán trên các nền tảng TMĐT vẫn là thách thức đối với cơ quan quản lý nhà nước. Bên cạnh đó, vì không có cơ chế định danh điện tử cũng như kiểm tra, giám sát toàn diện, các nền tảng TMĐT có thể bị lạm dụng để thực hiện các hoạt động gian lận hoặc trốn thuế. Các cơ quan quản lý, đặc biệt là cơ quan thuế, không thể theo dõi đầy đủ giao dịch và hoạt động của người bán. Đồng thời, người tiêu dùng khó có thể xác minh độ tin cậy của người bán trên các sàn TMĐT nếu thông tin về người bán không được rõ ràng, minh bạch. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người tiêu dùng và làm giảm độ tin cậy của nền tảng TMĐT.

Thị trường TMĐT tại Việt Nam được dự báo tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ với 55% người dân tham gia mua sắm trực tuyến, giá trị mua hàng hóa và dịch vụ trực tuyến trung bình đạt 600 USD/người/năm và doanh số TMĐT bán lẻ B2C (các giao dịch thương mại giữa doanh nghiệp với đối tượng khách hàng là những cá nhân qua nền tảng internet) tăng trưởng khoảng 25% mỗi năm và ước đạt 35 tỷ USD vào cuối năm 2025, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của cả nước.

Trước thực tế này, tại Dự thảo Luật TMĐT, Bộ Công Thương đã đưa ra một số quy định về trách nhiệm của người bán trên nền tảng TMĐT. Trong đó, có thực hiện định danh và xác thực điện tử trước khi cung cấp hàng hóa, dịch vụ; cung cấp thông tin cho nền tảng số trung gian TMĐT về tên thương nhân, địa chỉ, mã số định danh của thương nhân, tổ chức hoặc mã số thuế thu nhập cá nhân; công bố công khai điều kiện giao dịch chung, giá cả, vận chuyển và giao nhận, phương thức thanh toán (nếu có). Bên cạnh đó cần tuân thủ các quy định về minh bạch thông tin hàng hóa, dịch vụ, các quy định về bảo vệ thông tin cá nhân, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Việc định danh người bán hàng online là điều cần thiết để phòng ngừa, ngăn chặn các rủi ro và tránh thất thu thuế

Cần liên thông, tránh lộ lọt thông tin

Các quy định hiện hành mới chỉ yêu cầu các sàn phải cung cấp thông tin về người bán cho cơ quan thuế, chứ chưa có quy định định danh người bán.

Vì thế, việc sớm định danh người bán hàng kinh doanh online trong việc quản lý hàng hóa trên sàn TMĐT đã nhận được sự quan tâm của nhiều chuyên gia cũng như người dân.

PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh cho biết, hiện các sàn TMĐT nước ngoài đều yêu cầu người bán (doanh nghiệp, cá nhân) phải định danh. Bởi một khi không xác định được người bán, cơ quan chức năng sẽ không thể quản lý được về thuế, thất thu ngân sách. Cùng với đó, ông cũng đặt ra vấn đề bảo mật thông tin người bán hàng trên sàn TMĐT khi định danh.

Về định danh người bán hàng online, ông Nguyễn Bình Minh, Trưởng Ban phát triển nguồn lực, Hiệp hội TMĐT Việt Nam lưu ý, việc triển khai cần phải có lộ trình. Với những người bán có doanh số lớn cần thiết phải thực hiện định danh trước, sau đó có thể thực hiện từng bước đối với các cá nhân, tổ chức có doanh thu ít hơn để tránh tình trạng “ùn ứ”. Theo ông Minh, điều quan tâm nhất hiện nay là nhiều nền tảng, sàn TMĐT, mạng xã hội ở Việt Nam được điều hành bởi doanh nghiệp nước ngoài. Điều này khiến việc triển khai gặp khó khăn hơn, do đó cần siết chặt việc tuân thủ pháp luật của các sàn TMĐT khi hoạt động tại Việt Nam.

Đề cập hạ tầng kỹ thuật hiện nay để triển khai định danh người bán hàng TMĐT, ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng Ban Nghiên cứu, tư vấn, phát triển công nghệ và Hợp tác quốc tế, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia cho rằng, lựa chọn VNeID là hợp lý bởi VNeID đang trở thành công cụ định danh cho rất nhiều dịch vụ khác. Theo ông Sơn, sau khi hoàn thiện khung pháp lý, việc triển khai định danh người bán hàng có thể thực hiện theo 3 giai đoạn: thử nghiệm và hoàn thiện quy trình, mở rộng áp dụng, cuối cùng là thực hiện giám sát và xử lý vi phạm.

Đặc biệt, khi thực hiện định danh, việc chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan quản lý như Bộ Công an, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính cần phải đồng bộ.