Chứng khoán tuần: Giai đoạn quyết định

Ngưỡng kháng cự quan trọng

Thật ra 630 điểm không phải là ngưỡng kháng cự cuối cùng, mà vùng điểm số quan trọng nhất cả ngắn hạn lẫn dài hạn đối với VN-Index là 640-645 điểm. Đây là vùng kháng cự dài hạn trong phạm vi của một thị trường con gấu kéo dài nhiều năm.

Nếu nhìn thị trường trong một xu thế dài hạn, không phải trên đồ thị diễn biến hàng ngày, mà là hàng tháng, thì sau khi đạt được một thị trường giá lên kéo dài từ năm 2004 đến 2007, thị trường con gấu (giá xuống) nối tiếp trong 2 năm 2008-2009 và chạm đáy tháng 2/2009. Sau đó thị trường phục hồi lên cao nhất 633 điểm tháng 10/2009 rồi giảm trở lại.

Trong hơn 5 năm tiếp theo cho tới tận ngày hôm nay, VN-Index không tạo thêm đáy thấp hơn nào nữa, mà tạo được nhiều đáy cao dần. Theo ngôn ngữ kỹ thuật thì đó là biểu hiện của một xu thế tăng dài hạn mới đang khởi động.

Tuy nhiên theo phân tích kỹ thuật chính thống, một thị trường giá lên mới (bull market) chỉ thực sự được xác nhận khi chỉ số vượt lên trên đỉnh cao nhất của đợt phục hồi kể từ đáy thấp nhất trong chiều giảm, tức là đỉnh cao tháng 10/2009.

Điều này là không hề dễ dàng. Tháng 9/2014 VN-Index đã một lần cố gắng vượt đỉnh nói trên, đạt 644,56 điểm, nhưng không thành công và giảm trở lại. Diễn biến này lặp lại tháng 7/2015 ở 641,06 điểm và cũng thất bại. Không giống như các ngưỡng kháng cự ngắn hạn, vùng kháng cự dài hạn khiến thị trường mất cả năm trời, thậm chí là nhiều năm để có thể vượt qua được.

Như đã nói ở trên, nếu vượt được đỉnh cao 640-650 điểm, tương đương với vùng đỉnh mà nhiều lần đã thất bại, thị trường có thể kết thúc giai đoạn phục hồi trong thị trường giá xuống và chuyển sang giai đoạn giá lên dài hạn thật sự. Thị trường khi đó chuyển biến về chất và thường chỉ đạt được khi có những thay đổi chắc chắn trong yếu tố cơ bản, ví dụ như kinh tế vĩ mô.

Rào cản ngay trước mắt

Nhìn lại thị trường từ 2009 đến nay là quá xa, nhưng thực ra ngưỡng 640 điểm đã ở ngay trước mắt. Lần tăng cao nhất trong tuần vừa rồi, VN-Index đã đạt đến 633,47 điểm. Tuy thế thị trường vẫn chỉ là đang đi vào trong một vùng kháng cự dài hạn như đã nói ở trên, và diễn biến thường rất khó khăn.

VN-Index có thể sẽ vẫn tăng trong những tuần tới, nhưng việc vượt 630 điểm hay 640 điểm – đỉnh cũ tháng 7/2015 – là chưa đủ để thị trường thay đổi về chất. Thị trường đang trong thời điểm quan trọng khi đối diện với cả rào cản trước mắt, lẫn ngưỡng kháng cự dài hạn.

Đồ thị dài hạn theo đơn vị tháng của VN-Index cho thấy sau khi tạo đáy thấp nhất tháng 1/2009, từ tháng 1/2012 đến nay, chỉ số không tạo thêm đáy mới sâu hơn mà hình thành xu thế tích lũy đi lên. Tuy nhiên ngưỡng kháng cự dài hạn phân chia ranh giới của một xu thế giảm dài hạn và xu thế tăng dài hạn vẫn chưa bị phá vỡ.

Trong ngắn hạn, khả năng đi cao hơn của VN-Index phụ thuộc vào yếu tố hiện tại có nhiều dấu hiệu không chắc chắn. Thứ nhất là rủi ro Cục Dự trữ liên bang Mỹ quyết định lãi suất USD có tăng hay không vào ngày thứ Năm tuần tới (giờ Việt Nam). Xác suất tăng lãi suất hiện đang rất thấp vì mối đe dọa mới, đó là nguy cơ nước Anh sẽ rời khỏi EU trong cuộc chưng cầu dân ý ngày 23/6, tức là 1 tuần sau đó. Việc nước Anh rời khỏi EU được các tổ chức đầu tư lẫn các nhà đầu tư hàng đầu thế giới đánh giá là rủi ro rất lớn cho thị trường tài chính toàn cầu.

Càng đến gần thời điểm FED họp, đồng USD càng phục hồi mạnh và đi liền với đó là giá dầu sụt giảm. Việc giá dầu tăng vượt ngưỡng 50 USD hồi đầu tuần rồi có yếu tố hỗ trợ chính từ giá USD sụt giảm. Dầu Brent lên cao nhất 52,86 USD/thùng, dầu WTI cao nhất 51,69 USD/thùng. Tuy nhiên 2 ngày cuối tuần USD phục hồi đã khiến giá dầu giảm liên tục, dầu Brent chốt tuần chỉ còn 50,48 USD/thùng, dầu WTI còn 48,88 USD/thùng.

Giá dầu giảm mạnh là yếu tố tác động trực tiếp trong ngắn hạn. Các cổ phiếu dầu khí đóng vai trò quan trọng trên các thị trường chứng khoán, không chỉ ở Việt Nam. Cổ phiếu GAS – mã vốn hóa lớn nhất trong nhóm dầu khí và lớn thứ 3 thị trường đang ở ngưỡng cao nhất kể từ tháng 7/2015 và tăng 119% trong vòng 6 tháng qua. Nếu giá dầu chịu ảnh hưởng từ các sự kiện chính trị vĩ mô nói trên, chắc chắn GAS sẽ sụt giảm mạnh.

VN-Index cũng đang chịu những thiệt thòi lớn khi các cổ phiếu blue-chips nói chung không mạnh tương đồng. VN-Index hiện đang hướng tới đỉnh cao ngày 15/7/2015 ở 641,06 điểm. Chỉ còn 1,75% điểm tăng nữa là chỉ số này chạm đỉnh cao cũ. Tuy nhiên, chỉ số HSX30, chỉ số đại diện cho 30 blue-chips hàng đầu tư HSX, thậm chí còn chưa thật sự vượt được đỉnh cao tháng 11/2015 và còn cách đỉnh tháng 7/2015 (tương ứng đỉnh của VN-Index) tới 5,91% điểm tăng nữa.

Vì thế trong ngắn hạn 2 tuần tới, thị trường sẽ gặp những rào cản trước mắt là yếu tố thời sự chính trị, tác động của giá dầu cũng như sự lỗi nhịp của các blue-chips. Ngay cả những sự kiện đó thuận lợi (ví dụ Anh không rời khỏi EU) thì thị trường vẫn cần những động lực thật sự cơ bản để có thể đột phá thoát khỏi thị trường con gấu kéo dài nhiều năm nay.