Cơ cấu tiền phải hợp lý

Phóng viên Thời báo Ngân hàng có cuộc phỏng vấn bà Lê Thị Thanh Hằng – Phó giám đốc NHNN TP. Hồ Chí Minh về vấn đề đổi tiền mới những ngày giáp Tết Nguyên đán 2013.

Xin bà cho biết tình hình đảm bảo an toàn kho quỹ trong những ngày giáp Tết Nguyên đán 2013 của hệ thống ngân hàng tại TP. Hồ Chí Minh như thế nào?

Công tác an toàn kho quỹ không chỉ vào dịp Tết mới được quan tâm, ngay từ đầu năm, NHNN từ Trung ương đến chi nhánh các tỉnh thành phố, đã có những văn bản nhắc nhở hệ thống TCTD phải đảm bảo an toàn kho quỹ. Đây là một nhiệm vụ thường xuyên của cả hệ thống ngân hàng.

Lượng tiền mặt cung ứng qua hệ thống ngân hàng dịp Tết là rất lớn

Bên cạnh đó, trong thời gian gần đây, lưu lượng tiền mặt giao dịch ngày càng tăng, mặc dù việc thanh toán không dùng tiền mặt được đẩy mạnh và chiếm tỷ trọng cao nhưng tổng lượng tiền mặt trong lưu thông không giảm nhiều. Với khối lượng tiền mặt trong lưu thông còn lớn và hệ thống ngân hàng ngày càng phát triển mở rộng, nên NHNN liên tục nhắc nhở các đơn vị tự tiến hành kiểm tra, kiểm soát việc này.

Vào những dịp cuối năm, NHNN TP. Hồ Chí Minh đã có văn bản chỉ đạo các TCTD trên địa bàn những nội dung về đảm bảo an toàn kho quỹ, đảm bảo hệ thống ATM vận hành thông suốt, hạn chế trục trặc về kỹ thuật, tăng cường tiếp quỹ để tránh tình trạng máy hết tiền…

Thông thường lượng tiền mặt tăng lên rất nhiều và tăng nhanh từ thời điểm Nô-en. Nhưng năm nay thì lượng tiền chu chuyển giảm hơn so với mọi năm và đến cận Tết Nguyên đán nhu cầu tiền mặt mới bắt đầu tăng lên, với mức độ tăng chậm. Nguyên nhân có thể do tình hình kinh tế khó khăn, chu chuyển hàng hóa chậm lại, người dân chi tiêu tiết kiệm nên nhu cầu rút tiền mặt cũng không tăng mạnh so với mọi năm.

Năm nay đang “sốt” tiền mới mệnh giá nhỏ 10.000 đồng và 20.000 đồng, NHNN có đáp ứng đủ thưa bà?

Theo cách gọi của giới chuyên môn thì một tờ tiền được tính là một hình. Một tét là 100 hình, một bó tiền là 1.000 hình. Trong những ngày vừa qua, NHNN TP. Hồ Chí Minh đã chi ra trên 10.000 bao tiền mới mệnh giá từ 20.000 đồng trở xuống để cung ứng nhu cầu trên địa bàn, tương đương với hơn 200 triệu hình (1 bao là 20.000 hình). Như vậy, tính ra tổng lượng tiền mới cung ứng ra trên địa bàn không thể thiếu. Vì NHNN Trung ương đã tính toán cung ứng tiền mới cho từng tỉnh, thành phố phù hợp với tình hình kinh tế-xã hội, đặc thù vùng miền từng địa bàn.

Thực ra, NHNN đã chi tiền mới in ra lưu thông cách đây khoảng 2-3 tuần và đã cung ứng được vài đợt. Mục tiêu chính của việc cung ứng tiền mới in là phục vụ cho người dân tại địa bàn. Nhưng nhiều khi nguồn tiền được đổi này phát tán đi đâu thì NHNN thành phố không thể nắm được, chẳng hạn họ đổi cho bà con, người quen để mang về các địa phương khác chi dùng…

Nhu cầu tiền mặt, đặc biệt là tiền mệnh giá nhỏ tăng cao trong dịp Tết

Việc “sốt” đồng tiền nào tùy theo tâm lý người dân, như có năm rất “sốt” tiền mệnh giá 200.000 đồng. Năm nay khác với mọi năm là tiền mệnh giá 10.000 đồng và 20.000 đồng được yêu cầu nhiều. Vì đây là hai mệnh giá nhỏ, phù hợp với túi tiền eo hẹp của đa số người dân trong Tết này để mừng tuổi. Do vậy, mà nhu cầu tìm kiếm hai mệnh giá này cũng tăng cao. Nhưng NHNN Trung ương đã tính toán kỹ trong cơ cấu tiền mới in đưa ra trong lưu thông, trên cơ sở lượng tiền rách đã được thu hồi và để đảm bảo nhu cầu thanh toán, song quá nhiều sẽ gây lãng phí.

Riêng trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, NHNN thành phố đã cung ứng lượng tiền và cơ cấu tiền hợp lý cho người dân chi tiêu. Vì vậy, việc “sốt” một loại hay vài loại mệnh giá tiền chỉ diễn ra nhất thời. Tôi tin rằng sau Tết Nguyễn đán, tiền mệnh giá nhỏ khi đó người dân lại không muốn nhận trong các khoản chi, nên nhu cầu tiền mệnh giá nhỏ khan tùy thời điểm. Điều này cũng rất bất cập, sẽ gây ra tình trạng một lượng tiền mặt mệnh giá nhỏ tồn quỹ rất lớn trong hệ thống ngân hàng.

Có ý kiến cho rằng, việc đổi tiền mới cho người dân vẫn chưa thuận tiện, quan điểm của bà thế nào?

Cũng cần phải nói rõ là các ngân hàng tùy theo lượng khách hàng của mình để phục vụ việc đổi tiền mới in và đây cũng là phù hợp với việc cơ cấu tiền trong lưu thông, chứ không phải là đổi đại trà sẽ gây mất cân đối các loại mệnh giá. Đối với việc đổi tiền mới, NHNN Trung ương đã chỉ đạo trên toàn hệ thống nghiêm cấm việc đổi tiền mới ăn chia theo tỷ lệ, nếu phát hiện sẽ bị xử lý nghiêm. Đến nay, NHNN chưa nhận được phản ánh nào trong hệ thống có tình trạng vi phạm đổi tiền mới ăn chia theo tỷ lệ.

Xin cảm ơn bà!

Linh Lan thực hiện