Đột phá phát triển nhà ở xã hội phù hợp từng địa phương, đầy đủ hạ tầng và cân đối cung-cầu

Thủ tướng phát biểu kết luận phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Nâng mức trần thu nhập để được xét mua, thuê mua nhà ở xã hội

Theo các báo cáo, ý kiến tại phiên họp, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quyết liệt triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ khó khăn, kịp thời thúc đẩy các dự án đầu tư, tăng nguồn cung sản phẩm nhà ở, bất động sản ở các phân khúc, nhất là phân khúc nhà ở có giá hợp lý, nhà ở xã hội; tăng cường kiểm soát, chấn chỉnh công tác quản lý, sử dụng đất, định giá và đấu giá đất đai, xử lý kịp thời các vụ việc thao túng, đẩy giá và đầu cơ, nhằm ổn định thị trường bất động sản với thể chế đồng bộ hơn, cơ chế chính sách ưu đãi hơn, thủ tục hành chính thuận tiện hơn, tạo nguồn cung nhà ở lớn hơn, với phân khúc hợp lý hơn và giá cả thấp hơn, qua đó đảm bảo quyền có chỗ ở của người dân.

Thủ tướng lưu ý việc phát triển nhà ở phải nhiều phân khúc, bảo đảm phát triển hài hòa, không quá chênh lệch về hạ tầng thiết yếu, hạ tầng xã hội - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Gần nhất, về cơ chế, chính sách, ngày 10/10, Chính phủ đã ban hành Nghị định 261 sửa đổi, bổ sung các nghị định về nhà ở xã hội, trong đó nâng mức trần thu nhập để được xét mua, thuê mua nhà ở xã hội, lên 20 triệu đồng/tháng đối với cá nhân, 40 triệu đồng/tháng đối với vợ chồng và 30 triệu đồng/tháng với trường hợp cá nhân độc thân nhưng đang nuôi con dưới tuổi thành niên.

Kết quả đạt được, nhiều bộ, ngành, địa phương thực hiện tốt việc phát triển nhà ở xã hội theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Trong 9 tháng đầu năm 2025, cả nước đang đầu tư xây dựng 132.616 căn, khởi công mới 73 dự án với quy mô 57.815 căn. Đã hoàn thành 50.687/100.275 căn (đạt 50,5%), dự kiến đến hết năm 2025 sẽ hoàn thành thêm 38.600 căn (tổng là 89.007/100.275 căn, đạt 89%). Có 16 địa phương dự kiến đạt và vượt chỉ tiêu được giao; 7 địa phương có khả năng hoàn thành chỉ tiêu.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bên cạnh đó, các đại biểu cho rằng việc quản lý, phát triển thị trường bất động sản nói chung, phát triển nhà ở xã hội nói riêng còn nhiều khó khăn, vướng mắc, hạn chế. Nổi bật là một số quy định pháp luật, cơ chế, chính sách về phát triển thị trường bất động sản, nhà ở xã hội vẫn chưa được sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình thực tế; nguồn cung nhà ở xã hội còn thiếu, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế; quỹ đất các địa phương dành cho phát triển nhà ở xã hội nhìn chung còn có những hạn chế; nhiều dự án nhà ở xã hội triển khai chậm; giá nhà ở tại đô thị lớn vẫn vượt quá khả năng chi trả của đa số người dân, còn tình trạng đẩy giá, giá ảo, gây nhiễu loạn thông tin thị trường nhằm trục lợi.

Mục tiêu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2025 là thách thức lớn. Bên cạnh các địa phương dự kiến đạt và vượt chỉ tiêu nhà ở xã hội được giao thì cũng có 8/34 địa phương khó hoàn thành chỉ tiêu.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Vừa phát triển nhà ở thương mại, vừa đột phá thúc đẩy nhà ở xã hội

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ tiếp thu đầy đủ các ý kiến xác đáng, hoàn thiện, trình ban hành văn bản phù hợp để thống nhất triển khai thực hiện nhanh, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thực tế và phù hợp quy định của Đảng và Nhà nước.

Khái quát các nhiệm vụ thời gian qua đã được triển khai tích cực, có hiệu quả, đồng thời vẫn còn những tồn tại, hạn chế, Thủ tướng nhấn mạnh đây là chính sách nhân văn nhưng phải phù hợp quy định, nếu thiếu cơ chế, chính sách thì đề xuất cấp có thẩm quyền; cùng với đó, phải tuân thủ quy luật thị trường, góp phần thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững, phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát triển đất nước nhanh, bền vững, nâng cao đời sống tinh thần, vật chất của nhân dân.

Đồng thời, việc phát triển thị trường bất động sản và thực hiện chính sách nhà ở xã hội có quan hệ mật thiết với nhau, thúc đẩy lẫn nhau, vừa phải phát triển nhà ở thương mại phù hợp, đúng quy luật, đúng quy định, đồng thời cũng có những chính sách đột phá để phát triển nhà ở xã hội.

Các đại biểu tham dự cuộc họp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Các ý kiến tại phiên họp cho thấy, tất cả các địa phương đều có nhu cầu nhà ở xã hội, kể cả các tỉnh miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa, với các lực lượng bộ đội, công an, giáo viên mà nhiều người còn thiếu chỗ ở.

Theo Thủ tướng, cần xác định rằng nhà ở xã hội không chỉ là nhà cao tầng mà còn có thể là nhà thấp tầng; nhà ở xã hội cũng không phải nằm ở nơi "khỉ ho cò gáy", đất "đầu thừa đuôi thẹo" mà phải đầy đủ hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục. Thủ tướng nhấn mạnh, "không có tỉnh nào không có nhu cầu", vấn đề là phải có cách làm, nhà ở phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh từng địa phương, từng vùng và cân đối cung – cầu.

Về các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chính thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan để tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế theo định hướng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nếu vướng mắc ở luật thì trình Quốc hội ban hành văn bản phù hợp ngay tại Kỳ họp sắp tới; nếu ở nghị định thì Chính phủ giải quyết; các bộ, ngành ban hành thông tư hướng dẫn phù hợp.

Nhóm nhiệm vụ, giải pháp thứ hai là quy hoạch phải ổn định, lâu dài, không phá vỡ các quy hoạch đã làm; các địa phương phải chủ động trong giao đất, thực hiện thủ tục về đất đai, tháo gỡ các vướng mắc theo thẩm quyền, nếu vượt thẩm quyền, thiếu chính sách thì tiếp tục đề xuất.

Thủ tướng lưu ý việc phát triển nhà ở phải nhiều phân khúc gồm cao cấp, trung bình, thu nhập thấp, bảo đảm phát triển hài hòa, không quá chênh lệch về hạ tầng thiết yếu và hạ tầng xã hội.

Nhóm giải pháp thứ ba, Thủ tướng nhấn mạnh phải đa dạng hóa nguồn lực, gồm hỗ trợ của Nhà nước; nguồn vốn tín dụng; phát hành trái phiếu; nguồn lực tư nhân…

Thủ tướng cũng yêu cầu cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát, cắt giảm thủ tục, giảm chi phí đầu vào; đồng thời luật đã quy định, các địa phương phải tích cực, chủ động đưa ra chính sách phù hợp điều kiện địa phương trên cơ sở chính sách chung của Trung ương và chịu trách nhiệm vấn đề này.

Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp tiết giảm chi phí, giảm chi tiêu không cần thiết để giá thành nhà ở xã hội phù hợp hơn, chấp nhận được; hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhân dân và doanh nghiệp, nếu có rủi ro thì cùng nhau chia sẻ.

Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục hoàn thiện về công nghệ, hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu, quy định liên quan quản lý, giám sát hoạt động môi giới, vận hành sàn giao dịch bất động sản, thành lập trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý theo hướng công khai, minh bạch, phù hợp, hiệu quả, đúng thẩm quyền, kế thừa, phát huy những việc đã làm tốt và tiếp tục bổ sung để hiệu quả hơn.

Các địa phương tham dự trực tuyến Phiên họp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Lưu ý một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng nêu rõ, đến nay các cơ chế, chính sách đã tương đối tốt, các địa phương phải tiếp tục chủ động, thực hiện hiệu quả hơn.

Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng tiếp tục có thông tư quy định chi tiết sau khi Chính phủ đã có Nghị định 261/2025/NĐ-CP để hướng dẫn cụ thể hơn, như về thời hạn thực hiện các thủ tục với dự án nhà ở xã hội.

Cùng với đó, Chính phủ sẽ ban hành văn bản phù hợp, xây dựng tiêu chí, nguyên tắc, tinh thần là không giới hạn tỉnh nào và không giới hạn doanh nghiệp nào; đề nghị các doanh nghiệp chủ động, xung phong nhận nhiệm vụ, phát huy trách nhiệm trước nhân dân, nhất là những người có thu nhập thấp, những đối tượng yếu thế; có cơ chế giám sát, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, chống trục lợi chính sách.

Giao Bộ Xây dựng khẩn trương trình ban hành Nghị định quy định chi tiết về Quỹ nhà ở quốc gia, Thủ tướng cho rằng cần nghiên cứu chính sách toàn diện, bao trùm hơn; mở rộng đối tượng và linh hoạt hơn, trong đó có đối tượng cán bộ bị tác động bởi sắp xếp bộ máy; có chính sách ưu tiên thuê và thuê mua thuận lợi, linh hoạt.

Liên quan đề xuất hỗ trợ đồng bào vùng sâu vùng xa, Thủ tướng cho rằng cần nghiên cứu tích hợp các chính sách liên quan trong triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia để tránh trùng chéo.

Thủ tướng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước đôn đốc thúc đẩy giải ngân Chương trình tín dụng 145 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, theo hướng thuận lợi hơn, dễ tiếp cận hơn nhưng quản lý được, đồng thời kiểm soát tín dụng vào bất động sản mang tính đầu cơ, gây ra bong bóng bất động sản. Các ngân hàng tiếp tục tiết giảm chi phí, ứng dụng công nghệ để giảm lãi suất cho cả nhà đầu tư và người mua nhà.