Khai thác tiềm năng du lịch tâm linh

Chia sẻ với phóng viên, anh Minh Khang (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, năm nào gia đình anh cũng đi lễ vào đầu năm để cầu bình an, sức khỏe và may mắn. Đây cũng là dịp để gia đình sum vầy, cùng nhau tận hưởng không khí thanh tịnh, an lành. Năm nay gia đình anh đi chùa Hương để tìm hiểu và trải nghiệm.

Con số du khách tại các điểm đến trong dịp Tết Nguyên đán vừa qua đã minh chứng cho sức hút của du lịch tâm linh. Tính từ thời điểm Tết Nguyên đán cho đến giữa tháng 2, chùa Yên Tử (tỉnh Quảng Ninh) đã đón khoảng gần 200.000 lượt khách du xuân, lễ Phật. Hay tại chùa Hương (Hà Nội) đã đón hơn 390.000 lượt khách trong dịp đầu năm. Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen (tỉnh Tây Ninh) vào thời điểm khai hội xuân 2025 cũng đón hơn 180.000 lượt khách tham quan, chiêm bái, tận hưởng không khí lễ hội. Khu du lịch tâm linh núi chùa Bái Đính cũng là một trong những điểm luôn thu hút đông du khách trong dịp đầu năm mới, trung bình mỗi ngày nơi đây đón trên 30.000 lượt khách, cao điểm có ngày đón gần 70.000 lượt khách…

Du lịch tâm linh ngày càng hút khách

Nắm bắt được nhu cầu, các công ty lữ hành cũng nhanh chóng đưa ra nhiều tour du lịch tâm linh kết hợp tham quan, trải nghiệm văn hóa vùng miền. Đại diện công ty VietSense Travel cho biết, đơn vị đã thiết kế hàng chục tour kết hợp hành hương, trải nghiệm lễ hội và nghỉ dưỡng để phục vụ tốt hơn cho du khách.

Theo các doanh nghiệp, du khách thường chọn các tour có lịch trình đi về trong ngày. Với đặc điểm dễ tổ chức nhờ lịch trình ngắn, ít điểm đến nên doanh nghiệp lữ hành mở tour liên tục. Tiêu chí được nhiều doanh nghiệp lữ hành xây dựng các sản phẩm là các điểm đến được du khách yêu thích, lựa chọn trong các năm trước và có những hoạt động lễ hội đặc sắc để trải nghiệm, tìm hiểu thêm về văn hóa, phong tục tập quán từng địa phương. Theo khảo sát, nhiều doanh nghiệp lữ hành đang bán tour lễ chùa với mức giá từ vài trăm nghìn cho đến cả triệu đồng. Đơn cử như tour du lịch chùa Hương đi về trong ngày hoặc 2 ngày 1 đêm với chỉ từ 850.000/người (đã kèm theo vé thắng cảnh, thuê đò, bảo hiểm, ăn nghỉ...); tour Hà Nội - Tràng An (Ninh Bình) dao động từ 750.000 - 800.000/người; tour Hà Nội - Yên Tử được nhiều doanh nghiệp niêm yết với mức giá 850.000 đồng/người…

Cần phải nhìn nhận rằng, du lịch tâm linh đang ngày càng phổ biến và đem lại nhiều lợi ích kinh tế - xã hội. Để khai thác loại hình du lịch này một cách hiệu quả và bền vững, theo các chuyên gia, các địa phương nên lựa chọn một vài lễ hội tiêu biểu, đặc sắc, giàu giá trị để đầu tư về nội dung, quy mô, thời gian tổ chức. Bên cạnh đó, cần kết nối giữa lễ hội và các điểm đến trên địa bàn, qua đó hình thành các tour hoàn chỉnh. Đồng thời, địa phương cần phối hợp hiệu quả với doanh nghiệp trong việc khai thác yếu tố lễ hội này. Theo ông Lê Công Năng, CEO Wondertour, lễ hội phục vụ nhu cầu của khách, thỏa mãn mong muốn trải nghiệm của họ. Khi địa phương công bố sớm thời gian, địa điểm, quy mô, các dịch vụ… về lễ hội sẽ giúp du khách lên kế hoạch sớm để đặt vé máy bay, phòng lưu trú; đồng thời cũng giúp các doanh nghiệp lữ hành cũng chủ động kết nối, xây dựng tour tuyến.

Bên cạnh đó, một vấn đề khác đối với du lịch tâm linh là tính “mùa vụ”. Không ít địa phương ghi nhận các địa chỉ du lịch tâm linh chỉ đông khách trong khoảng 3 tháng đầu năm, thời gian còn lại rất vắng vẻ. Có thể thấy, điều này gây ra sự lãng phí rất lớn về tài nguyên du lịch khi nhiều địa điểm có cảnh quan đẹp.

Lý do bắt nguồn quan niệm lâu đời của người Việt, mùa xuân là mùa đi lễ để cầu nguyện cho cả năm. Nhiều người đến các cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng chỉ với mục đích cầu may. Cùng với đó, nhận thức về đối tượng phụng thờ, vốn hiểu biết về văn hóa tín ngưỡng, tôn giáo còn hạn chế nên không có nhu cầu trải nghiệm sâu. Dù vậy, thực tế cũng cho thấy, bản thân nhiều khu du lịch tâm linh cũng thụ động, chỉ khai thác tài nguyên sẵn có mà không nghiên cứu, xây dựng những hoạt động, những trải nghiệm mới cho du khách. Ðiều này dẫn đến các hoạt động ở những cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng nghèo nàn, dù có cảnh quan đẹp nhưng vẫn không đủ sức “kéo” khách đến chiêm bái, trải nghiệm vào các mùa khác trong năm.

Do đó, các địa phương bên cạnh việc tăng cường đầu tư, cần sớm có giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, đáp ứng yêu cầu của du khách, đặc biệt cần khai thác được giá trị chiều sâu của văn hóa tâm linh, tín ngưỡng, tránh phụ thuộc vào mùa lễ hội. Một số ý kiến cho rằng, các địa phương và doanh nghiệp có thể sáng tạo hơn, kết hợp du lịch văn hóa tâm linh với các loại hình khác như du lịch sinh thái, homestay, ẩm thực… để chuyến tham quan, trải nghiệm của du khách thêm hấp dẫn, qua đó tạo được sức hút.