Kiểm soát vay vốn quốc tế: Bước đi phù hợp để ngăn ngừa rủi ro
Đón đầu các xu hướng mới
Trên thực tế thời gian qua, các TCTD và doanh nghiệp không phải TCTD có xu hướng gia tăng vay nước ngoài để tận dụng mặt bằng lãi suất thấp trên thị trường quốc tế. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp vay vốn từ công ty mẹ, công ty thành viên để hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh. Việc vay vốn để phục vụ cho các mục đích này là nhu cầu chính đáng của doanh nghiệp, song NHNN lưu ý sự gia tăng ồ ạt mà không đặt trong bối cảnh tổng thể của nền kinh tế có thể dẫn tới các bất ổn vĩ mô. Bên cạnh đó, việc giám sát chặt chẽ hoạt động vay vốn nước ngoài của doanh nghiệp cũng nhằm đảm bảo hạn mức nợ nước ngoài tự vay tự trả của doanh nghiệp, qua đó đảm bảo chỉ tiêu an toàn nợ quốc gia.
Cụ thể, dự thảo bổ sung quy định về điều kiện chung đối với khoản vay nước ngoài (như trần chi phí vay, giao dịch phái sinh ngoại tệ, bảo đảm khoản vay) và điều kiện bổ sung đối với bên đi vay.
![]() |
Doanh nghiệp có thể huy động vốn trên thị trường quốc tế, trên tinh thần xác định tự vay tự trả, tự chịu trách nhiệm với khoản vay của mình |
Một trong các điều kiện bổ sung đối với bên đi vay đang nhận được nhiều sự quan tâm là quy định doanh nghiệp vay nước ngoài ngắn hạn để thanh toán các khoản nợ phát sinh trong 12 tháng (nhưng không được vay phục vụ mua bán chứng khoán kinh doanh, mua phần vốn góp, cổ phần của đơn vị khác, mua bất động sản đầu tư và nhận chuyển nhượng dự án...).
Lý giải về việc siết chặt hơn các quy định vay vốn đối với một số nhóm lĩnh vực cụ thể, NHNN cho biết, việc tăng trưởng "nóng", “ồ ạt” của thị trường chứng khoán và kinh doanh bất động sản tiềm ẩn rủi ro lớn vì có thể tạo ra tình trạng vốn ảo, bong bóng tài sản, là mầm mống của những bất ổn tài chính vĩ mô. Bên cạnh đó, trường hợp bên đi vay nhận chuyển nhượng dự án hoặc mua cổ phần, mua phần vốn góp của doanh nghiệp khác nhưng không nhằm mục tiêu phát triển dự án hoặc quản lý doanh nghiệp mà tiếp tục chuyển nhượng, mua đi bán lại, thì hoạt động này cũng có thể tạo bong bóng giá, không tạo ra giá trị thực cho nền kinh tế và cần bị hạn chế.
Theo các chuyên gia tài chính - ngân hàng, sự phát triển vượt bậc của ngành tài chính trên thế giới đã kèm theo sự xuất hiện của ngày càng nhiều các nhân tố mới, mô hình mới, từ đó làm gia tăng khả năng gây bất ổn tài chính. Bên cạnh đó, diễn biến trên thị trường tài chính toàn cầu cho thấy, kể cả các quốc gia phát triển hay đang phát triển, bất ổn tài chính vi mô ngày càng có khả năng lây lan và tạo thành bất ổn tài chính vĩ mô.
Ông Jean Francois Bouchard, Chuyên gia tư vấn của Ngân hàng Thế giới (WB) giải thích, khi nền kinh tế đang phát triển năng động, mọi hoạt động đang trôi chảy thì các bên cho vay và đi vay thường sẵn sàng hạ thấp tiêu chuẩn an toàn của các khoản vay vì quá tin tưởng vào khả năng tăng trưởng trong tương lai. Trong bối cảnh các bên có xu hướng xem nhẹ rủi ro, thì cơ quan quản lý cần tính tới rủi ro, từ đó đề xuất các biện pháp, dự báo các xu hướng kinh tế. “Khi khủng hoảng xảy ra chúng ta sẽ đối mặt các vấn đề còn lớn hơn. Do đó cần tính trước các tình huống và đề xuất các giải pháp phòng ngừa ngay khi nó chưa xảy ra”, Chuyên gia của WB cảnh báo.
Cũng theo WB, trong 5 mục tiêu trung gian để giám sát ổn định tài chính trong một quốc gia, thì việc kiểm soát các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao như bất động sản luôn được chú trọng ở nhiều quốc gia. Ví dụ điển hình là cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 của Mỹ liên quan tới việc cho vay dưới chuẩn trên thị trường bất động sản, dẫn tới tỷ lệ nợ xấu gia tăng đáng kể. Thực tế đó cho thấy, đối với nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam, các lĩnh vực rủi ro cao như bất động sản, chứng khoán… cần được giám sát chặt chẽ trong các hoạt động huy động vốn trên thị trường tài chính cả quốc tế và trong nước.
Hướng dòng vốn vào lĩnh vực tạo ra giá trị thực
Bên cạnh việc kiểm soát vay nợ cho các mục đích tiềm ẩn rủi ro cao, các chuyên gia cũng cho rằng dự thảo thông tư thay thế Thông tư 12 đã có quy định để ưu tiên tập trung nguồn vốn vay nước ngoài cho các lĩnh vực, ngành nghề sản xuất trực tiếp tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế.
Một chuyên gia ngân hàng nhận định, NHNN đã tạo dư địa tối đa cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh có thể tự huy động vốn trên thị trường quốc tế, trên tinh thần đáp ứng các điều kiện chung và doanh nghiệp xác định tự vay tự trả, tự chịu trách nhiệm với khoản vay của mình. Theo dự thảo Thông tư, NHTM chỉ được vay trung, dài hạn nước ngoài không quá 10% trên tổng vốn tự có; tỷ lệ này đối với bên đi vay là TCTD phi ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, ngân hàng chính sách xã hội, ngân hàng hợp tác xã là 50%.
Theo cơ quan soạn thảo, việc giới hạn mức vay của TCTD nhằm cân đối hài hoà nhu cầu vốn vay nước ngoài đối với các loại hình doanh nghiệp khác cần vốn để tập trung cho phát triển sản xuất, đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong từng thời kỳ. Tương tự như vậy, giới hạn vay trung, dài hạn nước ngoài đối với các nhóm không phải TCTD cũng được quy định ở mức tương đối “dễ thở” hơn so với thông lệ quốc tế, đặt trong bối cảnh tiềm lực tài chính của doanh nghiệp trong nước còn hạn chế. “Nói một cách cụ thể hơn là trong định mức vay có giới hạn, NHNN đã hạn chế bớt dư địa đi vay của nhóm các NHTM để nhường cho các nhóm TCTD phi ngân hàng, hay nhóm các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh có thể tự mình huy động vốn quốc tế, mà không nhất thiết phải thông qua ngân hàng”, chuyên gia cho hay.
Tuy nhiên, một vấn đề khác cũng được các chuyên gia đặt ra là cần có giải pháp giám sát việc sử dụng vốn của doanh nghiệp có đúng với các nội dung đăng ký vay ban đầu hay không. Thời gian qua khi hướng dẫn thực hiện các thủ tục đăng ký vay trả nợ nước ngoài, NHNN các địa phương ghi nhận việc doanh nghiệp thường mắc sai phạm phổ biến là đăng ký, đăng ký thay đổi khoản vay không đúng thời hạn; và sử dụng vốn vay sai mục đích. Do đó cần có giải pháp để ngăn chặn việc doanh nghiệp đăng ký vay đầu tư vào các lĩnh vực rủi ro thấp nhưng thực tế lại giải ngân vào các lĩnh vực rủi ro cao. Để làm được điều đó thì vai trò của cơ sở dữ liệu và kết nối, liên thông cơ sở dữ liệu giữa các cơ quan là rất quan trọng.
Các tin khác
![NHNN sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ bám sát diễn biến thực tế](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/24/14/z5663134270065-95bd646ab4799a2de6d168ef1c18f25720240724143106.jpg?rt=20240724143110?240724031318)
NHNN sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ bám sát diễn biến thực tế
![Sáng 24/7: Tỷ giá trung tâm ổn định](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/24/09/sang-247-ty-gia-trung-tam-on-dinh-20240724094055.jpg?rt=20240724094059?240724102637)
Sáng 24/7: Tỷ giá trung tâm ổn định
![Tổng tài sản của PGBank tiệm cận ngưỡng 60.000 tỷ đồng](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/23/17/1-pgbank20240723175103.jpg?rt=20240723175105?240723055550)
Tổng tài sản của PGBank tiệm cận ngưỡng 60.000 tỷ đồng
![Ngành Ngân hàng đã tiên phong triển khai tốt Đề án 06](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/23/15/z5659882807573-7c71c402bfbcc50dec37b8b1773ad06220240723150201.jpg?rt=20240723150210?240723033314)
Ngành Ngân hàng đã tiên phong triển khai tốt Đề án 06
![Sáng 23/7: Tỷ giá trung tâm tiếp tục tăng nhẹ](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/23/09/sang-237-ty-gia-trung-tam-tiep-tuc-tang-nhe-20240723094125.jpg?rt=20240723094127?240723113239)
Sáng 23/7: Tỷ giá trung tâm tiếp tục tăng nhẹ
![Sáng 22/7: Tỷ giá trung tâm tăng phiên đầu tuần](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/22/09/sang-227-ty-gia-trung-tam-tang-phien-dau-tuan-20240722094425.jpg?rt=20240722094428?240722095030)
Sáng 22/7: Tỷ giá trung tâm tăng phiên đầu tuần
![Nam A Bank triển khai dự án quản lý rủi ro môi trường, xã hội và quản trị - ESG](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/19/16/hinh-1-chuong-trinh-esg20240719165118.jpg?240719051633)
Nam A Bank triển khai dự án quản lý rủi ro môi trường, xã hội và quản trị - ESG
![Tỷ lệ tín dụng khu vực tư nhân trên GDP của Việt Nam thuộc top cao nhất ASEAN](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/19/14/2c9a954120240719142844.jpg?rt=20240719142848?240719024648)
Tỷ lệ tín dụng khu vực tư nhân trên GDP của Việt Nam thuộc top cao nhất ASEAN
![Ban Lãnh đạo NHNN làm việc với cán bộ chủ chốt Agribank](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/19/10/kdk-9846-320240719105940.jpg?rt=20240719110044?240719012328)
Ban Lãnh đạo NHNN làm việc với cán bộ chủ chốt Agribank
![Sáng 19/7: Tỷ giá trung tâm tiếp tục giảm 5 đồng](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/19/09/sang-197-ty-gia-trung-tam-tiep-tuc-giam-5-dong-20240719094704.png?rt=20240719094843?240719095821)
Sáng 19/7: Tỷ giá trung tâm tiếp tục giảm 5 đồng
![Hé mở kết quả kinh doanh ngành Ngân hàng 6 tháng đầu năm có nhiều điểm sáng](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/22/1820240718222751.png?rt=20240718222754?240718110344)
Hé mở kết quả kinh doanh ngành Ngân hàng 6 tháng đầu năm có nhiều điểm sáng
![Công bố và trao Quyết định bổ nhiệm 2 Phó vụ trưởng Vụ Truyền thông](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/15/web-420240718151907.jpg?rt=20240718151947?240718032849)
Công bố và trao Quyết định bổ nhiệm 2 Phó vụ trưởng Vụ Truyền thông
![Đẩy mạnh tín dụng tiêu dùng, đẩy lùi “tín dụng đen”](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/11/z5644601091200-92caf7849c60b6781a1cc3ae5a86e32a20240718114150.jpg?rt=20240718114152?240718014010)
Đẩy mạnh tín dụng tiêu dùng, đẩy lùi “tín dụng đen”
![Sáng 18/7: Tỷ giá trung tâm giảm 5 đồng](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/09/sang-187-ty-gia-trung-tam-giam-5-dong-20240718093000.jpg?rt=20240718093006?240718093859)
Sáng 18/7: Tỷ giá trung tâm giảm 5 đồng
![Giá vàng miếng SJC chỉ chênh giá vàng thế giới khoảng 1 triệu đồng](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/20/17/gv120240520171828.jpg?rt=20240717165530?240717045808)
Giá vàng miếng SJC chỉ chênh giá vàng thế giới khoảng 1 triệu đồng
![Đoàn Ngân hàng Nhà nước Việt Nam viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/26/08/medium/vna-potal-doan-ngan-hang-nha-nuoc-viet-nam-vieng-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-stand-120240726082431.jpg?rt=20240726082538?240726110320)
Đoàn Ngân hàng Nhà nước Việt Nam viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
![Hàng vạn người dân xếp hàng trong đêm vào viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/26/06/medium/xep-hang-260724-520240726065234.1807910.jpg?240726065301)
Hàng vạn người dân xếp hàng trong đêm vào viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
![Xúc động những dòng sổ tang của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/10/medium/ghi-so-tang-250724-120240725103248.3729990.jpg?240725033117)
Xúc động những dòng sổ tang của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân
![Ngành Ngân hàng đã tiên phong triển khai tốt Đề án 06](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/23/15/medium/z5659882807573-7c71c402bfbcc50dec37b8b1773ad06220240723150201.jpg?rt=20240723150210?240723033314)
Ngành Ngân hàng đã tiên phong triển khai tốt Đề án 06
Đa phương tiện
Videos Podcast Infographic Longform - Emagazine
![thuc day thuc hanh esg trong nganh ngan hang](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/video_data/2024/072024/26/07/banner-220240726074432.jpg)
Thúc đẩy thực hành ESG trong ngành Ngân hàng
“Kim chỉ nam” cho tín dụng chính sách ở Quảng Ngãi
Nghệ An nâng cao chất lượng quỹ tín dụng nhân dân
Quảng Nam phát huy nguồn lực tín dụng chính sách
![VPBank ký kết hợp tác chiến lược với hãng xe điện BYD](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/22/22/anh-bao-chi-120240722222043.jpg?rt=20240722222045?240722102508)
VPBank ký kết hợp tác chiến lược với hãng xe điện BYD
![Điểm danh loạt quyền lợi miễn chê dành cho chủ xe VF 8 Lux đặt cọc sớm](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/20/17/diem-danh-loat-quyen-loi-mien-che-danh-cho-chu-xe-vf-8-lux-dat-coc-som-20240720172011.jpg?rt=20240720172017?240720055141)
Điểm danh loạt quyền lợi miễn chê dành cho chủ xe VF 8 Lux đặt cọc sớm
![Đích đến an cư lý tưởng cho gia đình đa thế hệ tại trung tâm TP. Đông Hà](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/10/a120240718103510.jpg?rt=20240718103526?240718103746)
Đích đến an cư lý tưởng cho gia đình đa thế hệ tại trung tâm TP. Đông Hà
![Siêu phẩm Hoàng Gia trên đảo Vũ Yên chính thức ra mắt](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/09/image00120240717092537.jpg?rt=20240717092539?240717093857)
Siêu phẩm Hoàng Gia trên đảo Vũ Yên chính thức ra mắt
Dịch vụ ngân hàng hiện đại
Ebanking Vay đâu - gửi đâu Quản lý tài chính thông minh Ngân hàng bán lẻ Tư vấn Nhân sự
![VPBank mở rộng chấp nhận thanh toán thẻ UnionPay trên cổng thanh toán EcomPay](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/26/07/medium/kv-800x60020240726070437.png?rt=20240726070438?240726070921)
VPBank mở rộng chấp nhận thanh toán thẻ UnionPay trên cổng thanh toán EcomPay
![Thận trọng phòng tránh rủi ro lừa đảo khi thanh toán](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/24/13/medium/than-trong-pho-ng-tranh-ru-i-ro-lu-a-da-o-khi-thanh-toan-20240724131324.jpg?240724015414)
Thận trọng phòng tránh rủi ro lừa đảo khi thanh toán
![Gửi tiết kiệm trên Sacombank Pay được tặng lãi suất lên đến 0,7%/năm](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/23/16/medium/stb-tang-lai-suat20240723164505.jpg?240723044937)
Gửi tiết kiệm trên Sacombank Pay được tặng lãi suất lên đến 0,7%/năm
![BAOVIET Bank giữ vững tăng trưởng ổn định, đẩy mạnh hợp lực trong hệ sinh thái Bảo Việt](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/19/17/medium/img-446320240719172438.jpg?rt=20240719172439?240719052859)
BAOVIET Bank giữ vững tăng trưởng ổn định, đẩy mạnh hợp lực trong hệ sinh thái Bảo Việt
![Nhận diện và phòng chống lừa đảo trên không gian mạng](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/19/09/medium/7c8720240719093032.jpg?rt=20240719093036?240719034334)
Nhận diện và phòng chống lừa đảo trên không gian mạng
![Ngân hàng số Cake nhận giải thưởng Ngân hàng AI tốt nhất của The Asian Banker](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/19/14/medium/best-ai-the-asian-banker-final20240719140022.jpg?240719025703)
Ngân hàng số Cake nhận giải thưởng Ngân hàng AI tốt nhất của The Asian Banker
![OCB bổ nhiệm ông Phạm Hồng Hải giữ chức vụ Tổng Giám đốc](https://cdn.thoibaonganhang.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/12/medium/ocb-bo-nhiem-ong-pham-hong-hai-giu-chuc-vu-tong-giam-doc-20240716125002.jpg?240716020217)