Liên kết ngân hàng - bảo hiểm: Vẫn đang tìm giải pháp tối ưu

Gần đây, hoạt động hợp tác giữa NH và công ty bảo hiểm (bancassurrance) diễn ra khá rầm rộ. Về lý thuyết, việc liên kết NH-bảo hiểm đem lại lợi ích cho cả 2 bên. Đối với NH, bảo hiểm có nhiều tiềm năng, lợi thế và những cơ chế, chính sách để tăng phí dịch vụ cho NH. Trong số đó, có các tiềm lực từ bảo hiểm được các lãnh đạo NH quan tâm, hoan nghênh như: tăng số lượng khách hàng để bán chéo sản phẩm, sử dụng bảo hiểm làm dịch vụ gia tăng cho khách hàng…

Ngoài ra, các công ty bảo hiểm còn cam kết áp dụng một số chính sách hỗ trợ đầu tư khác như: tăng dòng tiền gửi tiết kiệm, thông qua NH để mua trái phiếu, hỗ trợ về hạ tầng kỹ thuật.

Hợp tác nhiều nhưng doanh số chưa có bao nhiêu

Ở mảng bảo hiểm cũng vậy, trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều chuyển biến, bản thân các công ty bảo hiểm, nhất là trong lĩnh vực nhân thọ đang hoạt động tại thị trường Việt Nam cũng đang nỗ lực làm mới và vượt qua chính “cái bóng” của mình.

Theo đó, bên cạnh hình thức kinh doanh truyền thống là phát triển mô hình văn phòng đại lý mới như AIA Việt Nam, hay những quyết định mở rộng thị trường bằng việc phát triển kênh đại lý như VietinAviva, Prevoir Việt Nam… thì các công ty bảo hiểm còn chú trọng đến những thương vụ hợp tác khác với NH, tạo ra bước chuyển biến mới.

Thực tế, với cả NH và bảo hiểm, việc liên kết suốt thời gian qua là bước đi đúng đắn và phù hợp với xu thế của các nước phát triển. Đó là tận dụng mạng lưới chi nhánh, phòng giao dịch rộng khắp của NH cùng với danh mục sản phẩm đa dạng của bảo hiểm. Ngoài ra, về lâu dài, hợp tác bảo hiểm NH theo các chuyên gia đánh giá là có triển vọng phát triển tốt, bởi các dịch vụ của hệ thống NH Việt Nam đang ngày càng hoàn thiện, tỷ lệ người giao dịch qua NH nhờ lợi ích cộng thêm cũng tăng qua từng năm.

Thế nhưng, điều đáng suy nghĩ là suốt nhiều năm qua, khi nhìn lại kết quả của hoạt động bancassurance ở Việt Nam, thấy vẫn còn chưa tương xứng so với tiềm năng, cũng như kỳ vọng của cả NH và các công ty bảo hiểm. Cụ thể, ở nhiều nước trong khu vực, có đến 20-50% doanh thu về phí của NH đến từ hoạt động phân phối sản phẩm cho các công ty bảo hiểm (cả nhân thọ và phi nhân thọ). Tại Việt Nam, trong 5 năm qua, các NH cũng ồ ạt liên kết với các công ty bảo hiểm, nhưng hiệu quả còn khá mờ nhạt.

Trong khi đó, đối với các DN bảo hiểm, doanh thu từ bancassurance cũng chưa tới 10% trên tổng doanh thu phí bảo hiểm, và cũng không phải dễ dàng.

Vậy, câu hỏi được đặt ra lúc này là các NH trong nước đã thực sự làm đúng cách và phù hợp vơi tâm lý của người tiêu dùng Việt Nam hay chưa?

Tổng giám đốc SCB, ông Võ Tấn Hoàng Văn nói rằng, NH là một kênh bán bảo hiểm quan trọng ở nhiều quốc gia, phù hợp với nhu cầu mua nhiều sản phẩm, dịch vụ từ cùng một nơi của khách hàng.

Ở Việt Nam cũng vậy, xu hướng người tiêu dùng cần tiết kiệm thời gian và thích các tiện ích được tích hợp đang dần phổ biến. Tuy nhiên, cho đến giờ thói quen tiêu dùng của người Việt Nam thực sự chưa thay đổi nhiều. Cùng với đó, nhân viên tín dụng của NH cũng chưa quen chào bán dịch vụ bảo hiểm kèm theo tín dụng. Qua đó, doanh thu từ kênh này tại NH chưa cao như kỳ vọng.

Ngược lại, ở các công ty bảo hiểm, mức độ cạnh tranh trong kênh phân phối này rất khốc liệt. Mặc dù liên kết với NH sẽ có lợi, nhưng thời gian qua, DN bảo hiểm không dễ làm điều này. “Chi phí bỏ ra cho một quy trình liên kết có khi còn cao hơn số tiền thực tế thu về trong vài năm. Điều đó lý giải vì sao thời gian qua, các công ty bảo hiểm liên kết với NH không tăng được doanh thu...”, một lãnh đạo công ty bảo hiểm chia sẻ.

Rõ ràng, việc liên kết bảo hiểm - NH về cách làm là đúng, song giải pháp tối ưu chưa có. Nói như chuyên gia tài chính Đinh Thế Hiển, khó khăn đối với kênh bancassurance của Việt Nam là còn non trẻ. Ngoài những rào cản thấy rõ về tư duy, về cách bán sản phẩm của NH… thì còn có các yếu tố như chưa có sản phẩm đa đạng, chưa đảm bảo được lợi ích bảo hiểm, chưa giải quyết được vấn đề chiếm dụng vốn khi mua bảo hiểm… Thế nên hiện nay, việc ký kết hợp tác của 2 bên mới chỉ là động thái khởi đầu cho một mối quan hệ, và còn rất nhiều việc phải làm.

Một điểm quan trọng nữa mà ông Hiển nhấn mạnh, đó là trong các công ty bảo hiểm đang có những đợt sóng ngầm mua lại sáp nhập. Thế nên, nếu xác định bancassuarance là chiến lược lâu dài, thì các NH cũng cần phải hết sức thận trọng.