Phải giảm gánh nặng cho ngân hàng

Theo NHNN, tháng 1/2013 dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng đối với nền kinh tế giảm 1,06% so với cuối tháng 12/2012. Một số ý kiến lo ngại, tín dụng giảm chỉ báo sự giảm sút mạnh đầu tư của nền kinh tế. Song, cũng có ý kiến cho rằng, tín dụng tháng 1 giảm không quá bất ngờ. Bởi thông thường mọi năm tín dụng đều giảm trong tháng đầu năm. Lãnh đạo một NHTMCP cho hay, nếu có nhu cầu vốn mở rộng sản xuất kinh doanh hàng hóa các DN thường vay cuối năm.

Chia sẻ với phóng viên, Giám đốc một DN trên địa bàn Cầu Giấy cho biết, thời điểm cận Tết rất ít DN đi vay vốn, mà thường để ngân hàng “giữ hộ” tiền cho hết tháng Giêng - “tháng ăn chơi”. “Tôi cũng vừa gửi 8 tỷ đồng ở ngân hàng, ra Tết mới tính đầu tư vào đâu”, vị này tiết lộ. Trên thực tế, theo tìm hiểu của phóng viên, không ít các DN đang tìm ngân hàng lãi suất “tốt” để gửi tiền.

Hiện đa phần các DNNVV hoạt động dựa chủ yếu vào vốn vay ngân hàng

Lãnh đạo một NHTMCP trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh cho biết, ngay từ đầu năm, ngân hàng chủ trương mở rộng cung tín dụng; yêu cầu các cán bộ tín dụng bám sát hoạt động của các DN, nắm bắt khó khăn, vướng đâu gỡ đó… Song nhu cầu vay vốn của DN vẫn khá hạn chế, nên rất khó đẩy vốn. “Cầu không có ắt cung cũng phải giảm theo. Đó là quy luật”, vị này nhấn mạnh.

Để thúc đẩy đầu ra của dòng vốn, NHNN đã ban hành Chỉ thị 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện chính sách tiền tệ và đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả năm 2013.

Theo đó, Thống đốc NHNN nhấn mạnh việc triển khai quyết liệt các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường. NHNN yêu cầu các TCTD điều hành linh hoạt các giải pháp tín dụng theo hướng mở rộng tín dụng phù hợp với khả năng huy động vốn của mình và định hướng tín dụng cả năm tăng khoảng 12%.

Để đảm bảo dòng vốn chảy đến đúng địa chỉ và phát huy hiệu quả, NHNN sẽ thông báo chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đối với các TCTD phù hợp với quy mô, chất lượng tín dụng, khả năng quản lý thanh khoản cũng như quản trị điều hành của TCTD.

Ở góc độ khác, một chuyên gia ngân hàng cho rằng, năm 2013 bên cạnh nỗ lực từ hệ thống ngân hàng rất cần “góp sức” kênh dẫn vốn khác để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, nếu không sẽ tiếp tục tạo sức ép đối với hệ thống ngân hàng.

Vị này hy vọng, thị trường chứng khoán khởi sắc trong những ngày đầu năm 2013 là tín hiệu tốt, giảm áp lực vốn cho ngân hàng. Bởi những năm qua, nền kinh tế dựa quá nhiều vào kênh tín dụng ngân hàng nên đã tạo áp lực quá lớn cho điều hành chính sách tiền tệ của NHNN; đồng thời tăng rủi ro cho hệ thống TCTD.

Ths. Lê Văn Hinh cho rằng, điều này buộc khu vực ngân hàng phải cho vay ở mức cao hơn so với huy động. Do đó, các ngân hàng thường xuyên phải đối mặt với rủi ro thanh khoản do tỷ lệ cho vay trên huy động ở mức rất cao. Bên cạnh đó, trong khi phần lớn vốn huy động của ngân hàng là ngắn hạn, nhưng tỷ lệ cho vay trung và dài hạn khoảng 40%, thậm chí hơn. Đã có ngân hàng phải trả giá về việc để chênh lệch kỳ hạn huy động và cho vay luôn lớn.

TS. Vũ Đình Ánh - chuyên gia tài chính cũng cho rằng, đây không phải lỗi của một mình phía ngân hàng mà cả hệ thống tài chính. Bởi về nguyên tắc ngân hàng chỉ cho vay ngắn hạn cùng lắm là trung hạn, còn đầu tư trung - dài hạn phải trông chờ vào thị trường vốn. Chúng ta đã, đang đặt gánh nặng lên vai ngân hàng, đẩy các ngân hàng luôn phải đối mặt với rủi ro kỳ hạn, rủi ro thị trường…

Vì vậy, bên cạnh việc cần đẩy mạnh phát triển thị trường vốn, bản thân các ngân hàng phải cơ cấu lại hoạt động các sản phẩm tiền gửi cho phù hợp, đặc biệt chú trọng nguồn tiền gửi trung, dài hạn để cân đối cho các khoản tài trợ tín dụng trung, dài hạn.

Đây là vấn đề then chốt, bởi nếu không chênh lệch kỳ hạn huy động vốn với kỳ hạn cho vay ra luôn lớn thì không thể giải quyết tận gốc vấn đề thanh khoản. Hơn thế, trọng trách kênh dẫn vốn chủ lực cũng không hề đơn giản, bởi tình trạng hàng tồn kho vẫn tiếp diễn và nợ xấu ngân hàng vẫn ở mức cao như hiện nay. Do đó hệ thống ngân hàng rất cần sự chia sẻ từ xã hội cũng như nền kinh tế.

Đồng tình quan điểm này, nhiều chuyên gia cũng cho rằng, nền kinh tế khó có thể tăng trưởng nhanh, bền vững nếu chỉ trông vào kênh tín dụng ngân hàng. Và như ví von của ông Trịnh Quang Anh – Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh tế MaritimeBank thì con người không thể chạy nhanh bằng một chân.

Huyền Thanh