Phát triển nhà ở xã hội: Cần cú hích chính sách để tăng tốc giải ngân

Ngành Ngân hàng tích cực đẩy mạnh cho vay nhà ở xã hội

Ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành Kinh tế (NHNN) cho biết, xác định Chương trình cho vay NOXH theo Nghị quyết 33/NQ-CP có ý nghĩa rất quan trọng, NHNN đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương và chỉ đạo các chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố quyết liệt vào cuộc, bám sát thực tế từng dự án. Theo đó, NHNN đã thiết lập đường dây nóng, trực tiếp làm việc với các chủ đầu tư, chính quyền địa phương để tháo gỡ các vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ triển khai. Đến nay, đã có 9 NHTM đăng ký tham gia chương trình với tổng hạn mức tín dụng cam kết lên tới 145.000 tỷ đồng, vượt quy mô dự kiến ban đầu là 120.000 tỷ đồng. Chương trình sẽ được triển khai đến năm 2030.

Theo ông Nguyễn Xuân Bắc, để hỗ trợ tối đa cho người mua nhà và chủ đầu tư, NHNN đã liên tục chỉ đạo các TCTD điều chỉnh giảm lãi suất cho vay, kể từ khi chương trình bắt đầu triển khai, NHNN đã 6 lần thông báo giảm lãi suất. Hiện lãi suất cho vay đã được điều chỉnh xuống còn 6,4%/năm đối với chủ đầu tư và 5,9%/năm đối với người mua nhà - giảm đáng kể so với mức 8,7% và 8,2% ban đầu. Tính đến cuối tháng 5/2025 đã có 38 tỉnh, thành phố công bố danh mục 103 dự án NOXH tham gia chương trình. Trong đó, 28 dự án có chủ đầu tư đăng ký vay vốn từ gói tín dụng ưu đãi. Các NHTM đã cam kết cấp tín dụng 8.200 tỷ đồng và đã giải ngân 4.094 tỷ đồng, gồm 3.464 tỷ đồng cho chủ đầu tư và 630 tỷ đồng cho người mua nhà.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chủ tịch HĐQT Vietcombank cho biết, ngân hàng luôn xác định phát triển NOXH là nhiệm vụ chính trị gắn với phát triển kinh tế bền vững. Tính đến hết tháng 6/2025, tổng dư nợ tín dụng toàn hệ thống Vietcombank đạt khoảng 1,6 triệu tỷ đồng, tăng 11,1% so với cuối năm 2024. Trong đó, Vietcombank đã dành một phần vốn lớn để triển khai cho vay ưu đãi đối với các dự án NOXH và người mua nhà theo đúng cam kết của NHNN. Theo ông Tùng, việc phát triển NOXH không chỉ là nhiệm vụ chính trị mà còn mang tính chiến lược kinh tế, giúp đảm bảo ổn định nhân lực cho các khu công nghiệp - yếu tố then chốt cho tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp và nền kinh tế. Các dự án được Vietcombank tài trợ đều được đánh giá kỹ lưỡng, triển khai đúng tiến độ và đảm bảo an toàn tín dụng. “Trong thời gian tới, Vietcombank sẽ tiếp tục tuân thủ các điều kiện tín dụng, triển khai gói vay ưu đãi đúng đối tượng, đúng quy định và đảm bảo an toàn, hiệu quả”, ông Tùng cho biết thêm.

Tại Hà Nội, lãnh đạo NHNN Chi nhánh Khu vực 1 cho biết, đơn vị đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành thành phố để đẩy mạnh truyền thông, đưa thông tin chương trình tín dụng NOXH đến đúng đối tượng thụ hưởng. Nhờ đó, tính đến tháng 5/2025, đã có 6 dự án NOXH đủ điều kiện tiếp cận vốn vay ưu đãi. Trong đó, dự án NOXH Kim Hoa - Mê Linh do MB chi nhánh Vĩnh Phúc giải ngân 100,4 tỷ đồng (tổng cam kết cho vay 345 tỷ đồng); dự án tại xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh cũng đã được BIDV giải ngân 47,3 tỷ đồng. Đáng chú ý, trên địa bàn thành phố còn có 9 chi nhánh NHTM tham gia giải ngân với tổng số vốn lên tới 1.010,7 tỷ đồng cho các dự án nằm ngoài địa bàn Hà Nội. Điều này cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của chương trình tín dụng NOXH, góp phần hiện thực hóa mục tiêu an cư cho người dân trên cả nước.

Cần tháo gỡ điểm nghẽn nguồn cung và pháp lý

Mặc dù doanh số đã có sự cải thiện qua thời gian, tuy nhiên, tốc độ giải ngân cho vay vẫn rất khiêm tốn. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên do thiếu hụt nguồn cung NOXH.

Theo bà Nguyễn Thị Hòa, Giám đốc NHNN Chi nhánh Khu vực 1, hiện Chương trình cho vay theo Nghị quyết số 33/NQ-CP đang gặp một số khó khăn do nguồn cung NOXH còn hạn chế, nhiều dự án gặp vướng mắc về mặt pháp lý. Các dự án NOXH, nhà ở công nhân, chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội đã đủ điều kiện vay vốn nhưng chủ đầu tư vẫn đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ hoặc chưa có nhu cầu vay vốn... Trong thời gian tới, Chi nhánh sẽ tiếp tục chỉ đạo các NHTM đẩy mạnh triển khai chương trình tín dụng cho vay đối với chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án NOXH, theo chỉ đạo của Chính phủ và NHNN.

Liên quan đến vấn đề này, chia sẻ tại cuộc họp gần đây, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà đề nghị các bộ, cơ quan khẩn trương triển khai các giải pháp đã được đề ra tại Nghị quyết 201/2025/QH15, đặc biệt là nội dung giải pháp thành lập Quỹ nhà ở quốc gia và các giải pháp để tăng nguồn cung. NHNN kiến nghị Bộ Xây dựng phối hợp với các địa phương rà soát đánh giá, nhu cầu của người dân tại các địa phương để có định hướng phát triển nhà ở phù hợp; rà soát các vướng mắc tại các dự án để có giải pháp tháo gỡ khó khăn nhằm tăng nguồn cung NOXH tại địa bàn. Cùng với đó, phối hợp với các cơ quan xây dựng kế hoạch nhu cầu vốn tín dụng cụ thể đối với từng dự án NOXH theo từng năm để các NHTM chủ động cân đối nguồn vốn để cho vay tránh lãng phí nguồn lực; đánh giá nhu cầu của người dân tại các địa phương là mua hay thuê nhà để xây dựng định hướng phát triển NOXH phù hợp với nhu cầu. Ngoài ra, với các địa phương, cần tiếp tục rà soát, khẩn trương công bố danh mục các dự án NOXH, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư để các NHTM có cơ sở xem xét, cho vay.

Để khuyến khích doanh nghiệp BĐS đầu tư vào các dự án NOXH, theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, cần đưa phát triển NOXH thành một phần trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, có KPI cụ thể, có cơ chế kiểm soát, xử lý rõ ràng nếu không hoàn thành chỉ tiêu. Việc quy hoạch, dành quỹ đất, hỗ trợ chủ đầu tư và đơn giản hóa thủ tục hành chính cần được đặt đúng vị trí trong chính sách phát triển đô thị.