Thúc đẩy các sáng kiến AI phù hợp với nhu cầu của Việt Nam

Nâng cao hiện diện của tiếng Việt trong phát triển AI

Nhân chuyến thăm của cựu Tổng thống Biden tới Việt Nam năm 2023, Thách thức Đổi mới sáng tạo Việt Nam được Cổng thông tin Nhà Trắng, Hoa Kỳ đánh giá là điểm nhấn về hợp tác công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Chương trình năm nay tập trung vào Dự án ViGen với nỗ lực tạo ra bộ dữ liệu tiếng Việt mã nguồn mở chất lượng cao để đào tạo, đánh giá và từ đó nâng cao hiệu quả của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs), giúp các mô hình AI hiểu rõ hơn văn hóa, bối cảnh và cách diễn đạt trong tiếng Việt. Dự án này được kỳ vọng sẽ nâng cao sự hiện diện của tiếng Việt trong quá trình phát triển AI, đồng thời góp phần thúc đẩy nền kinh tế số phát triển vượt bậc và bền vững.

Ông Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia chia sẻ thông tin về dự án

Dự án ViGen khởi nguồn từ hợp tác ba bên giữa Tập đoàn Meta, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và tổ chức “AI for Vietnam”. Trong đó, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia đóng vai trò là đơn vị chủ quản, điều phối, bảo đảm dự án phù hợp với các mục tiêu quốc gia của Việt Nam. AI for Vietnam là đối tác triển khai dự án với những hỗ trợ về kỹ thuật và tài chính từ Tập đoàn Meta. Các đối tác chiến lược bao gồm NVIDIA, Viettel, và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Sứ mệnh của VIC 2025 - dự án ViGen là làm cho các mô hình AI hỗ trợ tiếng Việt một cách tự nhiên và toàn diện ngay từ trong lõi để mở khoá tiềm năng các ứng dụng AI tại Việt nam. ViGen sẽ xây dựng các bộ dữ liệu tiếng Việt nguồn mở với quy mô lớn và chất lượng cao để đào tạo và đánh giá khả năng của các mô hình AI. Dự án ViGen cũng đóng góp vào việc đảm bảo sự phát triển AI ở Việt Nam phù hợp với giá trị văn hoá và tiêu chuẩn đạo đức ở Việt Nam, hướng tới việc xây dựng một hệ sinh thái AI mã nguồn mở phù hợp với bối cách địa phương và có trách nhiệm.

Chia sẻ về mục tiêu Chương trình, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cho biết: "Thách thức Đổi mới sáng tạo Việt Nam là chương trình chiến lược để tìm kiếm các giải pháp đổi mới sáng tạo trên toàn thế giới nhằm giải quyết những thách thức quan trọng tầm quốc gia, hướng đến một Việt Nam phát triển thịnh vượng và bền vững. Để chương trình thành công cần sự hợp tác giữa khu vực công, khu vực tư nhân và các đối tác trong và ngoài nước chung tay hình thành, thử nghiệm và thực thi các sáng kiến đổi mới sáng tạo vì một Việt Nam thịnh vượng".

Nhằm hỗ trợ dự án, Meta sẽ đóng góp các bộ dữ liệu mã nguồn mở từ chương trình AI và Dữ liệu vì Lợi ích Cộng đồng của mình, bao gồm những thông tin chi tiết về di chuyển và kết nối xã hội, cũng như dữ liệu đào tạo từ các bản đồ dân số có sự hỗ trợ của AI.

Mang đến lợi ích cho cả khu vực công và khu vực tư

Giáo sư Yann LeCun, Phó chủ tịch, Kiến trúc sư trưởng về Trí tuệ Nhân tạo của Tập đoàn Meta, người được mệnh danh là một trong những cha đẻ của AI, đánh giá: “Dự án ViGen và Thử thách Đổi mới Sáng tạo Việt Nam không chỉ nhằm thúc đẩy công nghệ, mà còn hướng tới xây dựng một tương lai AI toàn diện, tôn vinh và tích hợp di sản văn hóa và ngôn ngữ độc đáo của Việt Nam.”

Bên cạnh Dự án ViGen với trọng tâm nâng cao sự hiện diện của tiếng Việt trong phát triển AI thông qua các bộ dữ liệu mã nguồn mở, Meta và Deloitte cũng công bố cuốn cẩm nang dành cho khu vực công mang tên "Đổi mới sáng tạo trong khu vực công ở Châu Á - Thái Bình Dương với AI mã nguồn mở: Khai phá tiềm năng đột phá cùng Llama" tại sự kiện khai mạc Chương trình Thách thức Đổi mới sáng tạo. Cẩm nang này sẽ cung cấp lộ trình giúp các cơ quan chính phủ tích hợp hiệu quả công nghệ AI mã nguồn mở. Sự kết hợp giữa các sáng kiến này hướng đến mục tiêu xây dựng một chiến lược AI đồng bộ tại Việt Nam, mang lại lợi ích cho cả khu vực công và tư nhân.

AI hiểu được văn hóa, bối cảnh và tiếng Việt quan trọng đối với sự phát triển của kinh tế - xã hội

Ông Sarim Aziz, Giám đốc Chính sách Công tại Meta, chia sẻ: “2025 là một năm bản lề với tiến trình phát triển AI tại Việt Nam. Meta vinh dự được hợp tác cùng Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia và Tổ chức AI for Vietnam Foundation với Dự án ViGen. Thông qua hỗ trợ các nhà nghiên cứu, nhà phát triển và doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận những mô hình AI mã nguồn mở như Llama cùng các nguồn lực phù hợp với bối cảnh địa phương, chúng tôi mong muốn giúp họ phát huy tối đa tiềm năng và thúc đẩy các sáng kiến AI mang tính ứng dụng cao, phù hợp với nhu cầu của Việt Nam”.

Ông Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, phát biểu: “AI đang chuyển đổi thế giới. Do đó, việc phát triển các tập dữ liệu Việt Nam quy mô lớn, chất lượng cao và mã nguồn mở để đào tạo và đánh giá AI đã trở thành ưu tiên cấp bách. Dự án ViGen phù hợp với Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị nhằm thúc đẩy đột phá trong khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Dự án ViGen đòi hỏi nỗ lực chung từ các nhà hoạch định chính sách, nhóm nghiên cứu, nhà nghiên cứu, nhà phát triển, chuyên gia và người dùng. Cùng nhau, chúng ta sẽ biến AI thành một công cụ mạnh mẽ cho mọi người Việt Nam và đưa Việt Nam trở thành cường quốc AI toàn cầu”.

Ông Trần Việt Hùng, Nhà sáng lập & CEO, Tổ chức AI for Vietnam, chia sẻ: “Tổ chức AI For Vietnam đã chính thức tham gia vào Liên minh AI toàn cầu. Dự án ViGen - với sự hỗ trợ của Trung tâm Đổi mới Sáng tạo và Meta - hoàn toàn phù hợp với Sáng kiến Dữ liệu Mở và Tin cậy (OTDI) của Liên minh AI. Cụ thể, Project ViGen sẽ đóng góp cho cộng đồng những bộ dữ liệu lớn và chất lượng cao bằng tiếng Việt nhằm cải thiện hiện trạng tiếng Việt đang bị coi là một ngôn ngữ còn hiện diện hết sức khiêm tốn trong AI. Project ViGen cũng cho thấy sức mạnh và giá trị của những mô hình mã nguồn mở như Llama, cho phép phát triển các giải pháp sáng tạo có tác động tuần cầu có tính đến ngữ cảnh của tiếng Việt”.

Cũng tại sự kiện hôm nay, Meta, phối hợp cùng Deloitte đã chọn Việt Nam là quốc gia đầu tiên trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương ra mắt cẩm nang mang tên "Đổi mới sáng tạo trong khu vực công ở Châu Á - Thái Bình Dương với AI mã nguồn mở: Khai phá tiềm năng đột phá cùng Llama". Cẩm nang này cung cấp các phương pháp tối ưu trong việc ứng dụng AI mã nguồn mở và đánh giá các ứng dụng thực tiễn của mô hình Llama trong các lĩnh vực quan trọng của khu vực công, bao gồm tương tác với người dân, quản lý hành chính công, tuân thủ chính sách, giáo dục, y tế, và an ninh công cộng.

Đặc biệt, cẩm nang giới thiệu hai ứng dụng thực tiễn đầy ấn tượng của mô hình Llama tại Việt Nam: Bộ Khoa học và Công nghệ đã hợp tác cùng MISA để thử nghiệm một trợ lý ảo, giúp giảm 98% thời gian tra cứu thông tin cho cán bộ, qua đó tăng hiệu suất làm việc và tiết kiệm thời gian. Trong dự án với Bộ Tư Pháp, Viettel đã tận dụng Llama để triển khai trợ lý pháp lý ảo, giúp rút ngắn thời gian nghiên cứu văn bản pháp luật khoảng 30%.

Ông Chris Lewin, Giám đốc Năng lực AI & Dữ liệu khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Deloitte, chia sẻ: "Khi Châu Á - Thái Bình Dương trải qua quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ, AI mã nguồn mở đang trở thành một động lực quan trọng trong việc định hình tương lai của lĩnh vực công. Chúng tôi rất vui mừng được hợp tác cùng Meta để phát triển báo cáo trên, nhằm trang bị cho các cơ quan trong lĩnh vực này những đề xuất mang tính thực tiễn cao trong việc áp dụng AI thế hệ mới (Gen AI), dựa trên những nguyên tắc minh bạch và đáng tin cậy về AI".