Văn hóa, đạo đức kinh doanh - trụ cột để doanh nghiệp phát triển bền vững

Hội thảo khoa học với chủ đề "Đạo đức doanh nhân và văn hóa kinh doanh Việt Nam trong bối cảnh mới".

Đạo đức doanh nhân: Khi sức mạnh mềm thành trụ cột

Sau hơn 35 năm Đổi mới, đội ngũ doanh nhân Việt Nam đã có sự phát triển cả về số lượng và chất lượng, có những đóng góp to lớn, quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên nhiều phương diện.

Trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh toàn cầu, các doanh nghiệp phải phát huy mọi nguồn lực để tồn tại và cạnh tranh thành công. Trong thực tiễn, các doanh nghiệp chỉ hơn nhau một vài yếu tố cũng quyết định sự thắng thua, thành bại trên thị trường.

Thông tin tại hội thảo "Đạo đức doanh nhân và văn hóa kinh doanh Việt Nam trong bối cảnh mới" do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức sáng 11/10, ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI cho biết, hiện nay, Việt Nam đã có gần 900 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động; khoảng 14,4 nghìn hợp tác xã và hơn 5 triệu hộ kinh doanh. Đội ngũ doanh nhân cả nước đến nay đã lên đến hàng triệu người, giữ vai trò là lực lượng chủ lực trong quản lý, tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo ra hàng hóa, dịch vụ đáp ứng nhu cầu quốc dân và xuất khẩu, tạo tiềm lực, vị thế mới cho đất nước.

Chúng ta đã có những doanh nhân lọt vào danh sách "tỷ phú đô la" của thế giới, có những sản phẩm, thương hiệu chiếm lĩnh vị trí khá cao trên thị trường toàn cầu.

“Doanh nghiệp các nước phát triển đang phát huy rất tốt nguồn lực đạo đức, văn hóa kinh doanh. Các yêu cầu về đạo đức trong sản xuất kinh doanh, về bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ môi trường, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đang được đề cao. Xu thế này vừa tạo ra các chuẩn mực mới, vừa tạo hàng rào kỹ thuật trong thâm nhập thị trường các nước phát triển. Việc hàng hóa, dịch vụ của các doanh nghiệp châu Âu, Mỹ, Nhật Bản thường được thị trường chấp nhận trả giá cao hơn cho thấy giá trị kinh tế của uy tín, đạo đức, văn hóa kinh doanh”, ông Công dẫn chứng.

Tuy nhiên, Chủ tịch VCCI cho rằng ở nước ta, nguồn lực sức mạnh từ đạo đức, văn hóa kinh doanh chưa được quan tâm phát huy xứng đáng. Cá biệt, còn có những cá nhân kinh doanh phi đạo đức, vì lợi ích riêng gây hại cho xã hội và tổn thất lớn cho uy tín của giới doanh nhân, doanh nghiệp, hình ảnh quốc gia. Do vậy, VCCI xác định xây dựng và thực hành các chuẩn mực đạo đức doanh nhân, văn hóa kinh doanh tiến bộ vừa có ý nghĩa quốc gia, vừa có ý nghĩa với doanh nghiệp. Đây vừa là nhiệm vụ cấp bách, vừa là nhiệm vụ chiến lược lâu dài trong xây dựng và phát huy đội ngũ doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh mới.

Văn hóa, đạo đức kinh doanh có vai trò quan trọng giúp doanh nghiệp vượt qua những khó khăn, thách thức.

Văn hóa kinh doanh là nền tảng cốt lõi

Theo ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, văn hóa kinh doanh và đạo đức doanh nhân là yếu tố then chốt tạo nên triết lý kinh doanh, niềm tin của khách hàng và là giá trị cốt lõi để doanh nghiệp xây dựng, giữ gìn, phát triển thương hiệu.

Đặc biệt, văn hóa, đạo đức kinh doanh có vai trò quan trọng giúp doanh nghiệp vượt qua những khó khăn, thách thức để phát triển thành công trong một thế giới thay đổi nhanh, nhiều rủi ro, bất ổn và khó dự báo. Đó là trụ đỡ, là điểm tựa giúp doanh nghiệp đứng vững trước những biến cố, chấn động bất ngờ, các cú sốc của thị trường, nhất là trong giai đoạn đại dịch COVID-19 vừa qua cũng như những tác động sâu sắc của làn sóng toàn cầu hóa hay “cơn bão” chuyển đổi số và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang nổi lên và tràn tới mọi quốc gia.

Ông Nguyễn Xuân Thắng cho rằng, doanh nhân Việt Nam phải là lực lượng đi đầu trong đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo. Văn hóa, đạo đức sẽ là nền tảng để nuôi dưỡng và định hướng sự sáng tạo, phát triển lành mạnh, trong sáng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

“Việt Nam đã có hơn 100 doanh nghiệp với gần 300 sản phẩm có thương hiệu quốc gia nổi tiếng, khẳng định được vị thế trên thị trường khu vực và thế giới. Càng vươn xa ra phạm vi ra toàn cầu, đối mặt với sức ép cạnh tranh gay gắt trên thị trường quốc tế, chúng ta càng thấu hiểu ý nghĩa và giá trị to lớn của văn hóa Việt Nam, càng nung nấu khát vọng cháy bỏng xây dựng thương hiệu quốc gia Việt Nam vững mạnh. Nó sẽ giúp một doanh nghiệp nhận ra ranh giới giữa việc học tập lẫn nhau với sự sao chép, bắt chước một cách giả dối, vi phạm bản quyền để trục lợi, cũng như ranh giới giữa thủ đoạn tìm cách lách qua những kẽ hở của pháp luật với nỗ lực tận dụng những ưu đãi, khuyến khích của pháp luật và chính sách”, ông Thắng khẳng định.

Đại diện cộng đồng doanh nghiệp, ông Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái, cho biết: Đạo đức kinh doanh là chủ đề quan trọng. Cùng với sự phát triển của đất nước sau 30 năm Đổi mới, thế hệ doanh nhân đầu tiên (F1) đã không ngừng lớn mạnh. Hiện nay, thế hệ kế nghiệp (F2) đang tiếp nối sự nghiệp kinh doanh tại các doanh nghiệp. Đây là thế hệ năng động, được đào tạo bài bản.

“Chúng tôi không phải không có lo lắng về thế hệ F2, làm thế nào để F2 phát triển tốt hơn nền tảng kinh doanh, hạ tầng kinh doanh, trong đó có nền tảng đạo đức mà thế hệ F1 đã dày công xây dựng”, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái bày tỏ.

Theo ông Phạm Đình Đoàn, thế hệ F1 đã góp phần vào sự phát triển của kinh tế Việt Nam trong hơn 3 thập kỷ qua nhưng thế hệ F2 có vai trò quan trọng, góp phần đưa nền kinh tế Việt Nam phát triển tăng tốc. Để đạt được mục tiêu này, nền tảng đạo đức rất quan trọng.

“Tôi cho rằng lâu nay chúng ta nhắc nhiều đến đạo đức doanh nhân tưởng chừng như cao xa, nhưng thực chất đạo đức là một phần không thể thiếu của mỗi doanh nhân, cũng như là kiến thức, khát vọng, niềm tin… Đây là những tài sản của doanh nhân. Nói đến doanh nhân là nói đến người có đạo đức vì đại diện cho một vài chục, một vài trăm, một vài ngàn lao động, mỗi doanh nhân phải gương mẫu, tuân thủ nghiêm quy định của pháp luật”, ông Phạm Đình Đoàn nhấn mạnh.

Chia sẻ quan điểm của mình, bà Thái Hương, Nhà sáng lập, Chủ tịch Hội đồng chiến lược Tập đoàn TH cho biết, vấn đề quan trọng trong hoạt động kinh doanh là phát triển bền vững với sáu trụ cột của văn hóa kinh doanh. Đó là sức mạnh, là nền tảng cho sự thành bại của doanh nghiệp.

“Do đó, khi dẫn dắt Tập đoàn TH, việc đầu tiên của tôi là tạo ra một thương hiệu có giá trị và dựa trên giá trị cốt lõi của thương hiệu với tính nhân văn bao trùm. Cùng với đó là tính chuyên nghiệp, tính đột phá, vì doanh nghiệp thì phải có năng suất lao động, chi phí sản xuất hợp lý cùng với chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, phát triển bền vững vẫn là điểm mấu chốt trong hành trình xây dựng thương hiệu với chiến lược sản phẩm dựa trên giá trị cốt lõi. Chúng tôi có định hướng phát triển bền vững Tập đoàn TH dựa trên sáu trụ cột, bao gồm: dinh dưỡng sức khoẻ, môi trường, cộng đồng, giáo dục, phúc lợi con người, động vật. Trong đó, con người là trọng tâm nhưng vẫn đề cao bảo vệ môi trường, áp dụng khoa học công nghệ trong cùng khoa học quản trị đan xen. Nếu tách rời các yếu tố thì chi phí sản xuất cũng không được bảo đảm, khi các tiêu chí gắn liền với nhau giúp nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm tốt, sau đó mới là hài hòa lợi ích”, bà Thái Hương nói.