Việc lập, giao dự toán và chấp hành ngân sách còn nhiều bất cập

Ảnh minh họa

Lập và giao dự toán chưa sát thực tế

Cụ thể, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cho biết, dự toán thu Trương giao chưa đảm bảo mức tăng bình quân tối thiểu 14-16% theo định hướng, tuy dự toán được lập trên cơ sở ước thực hiện năm 2012 cao hơn thưc hiện thực tế; một số bộ, cơ quan trung ương, địa phương lập và giao dự toán thu năm 2013 chưa sát thực tế.

Bên cạnh đóm tại các đơn vị được kiểm toán vẫn còn tình trạng chưa bố trí kế hoạch vốn để thu hồi các khoản ứng trước; chưa phân bổ phân khai chi tiết kế hoạch vốn ngay từ đầu năm; phân bổ thấp hơn quy định hoặc thấp hơn dự toán Trung ương giao; bố trí vốn cho các dự án khởi công mới không phải công trình cấp bách, chưa đủ điều kiện bố trí vốn; bố trí sai nội dung nguồn kinh phí...

Trong khi đó, dự toán chi thường xuyên vẫn lặp lại các sai sót đã được phát hiện trong những năm trước như: Dự toán của một số bộ, cơ quan Trung ương còn lập cao hơn số kiểm tra của Bộ tài chính, chưa sát thực tế; giao dự toán chưa phù hợp với quy định. Một số địa phương còn lập dự toán thiếu cơ sở, giao dự toán chưa tuân thủ định mức phân bổ của HĐND tỉnh; giao chỉ tiêu biên chế còn cao hơn chỉ tiêu do Bộ Nội vụ giao...

Không những vậy, tình trạng giao dự toán chậm so với thời gian quy định, giao không hết lần đầu, phải điều chỉnh nhiều lần trong năm vẫn diễn ra phổ biến ở các bộ, cơ quan trung ương và địa phương được kiểm toán.

Ngoài ra, Bộ tài chính giao dự toán bổ sung 11.160 tỷ đồng nguồn thực hiện cải cách tiền lương năm 2012, 2013 cho 43 địa phương nhưng không yêu cầu các địa phương xác định nguồn và nhu cầu cải cách tiền lương để thẩm tra trước khi bổ sung dự toán, dẫn đến một số địa phương được bổ sung dự toán thừa so với yêu cầu 3.305 tỷ đồng phải chuyển nguồn sang năm sau.

Chấp hành ngân sách còn bất cập

Theo Kiểm toán Nhà nước, việc hạch toán và kê khai thiếu doanh thu, xác định sai chi phí tính thuế, từ đó tính thiếu thuế GTGT và thuế TNDN phải nộp, lợi nhuận còn lại phải nộp NSNN... vẫn diễn ra tại các DN, đơn vị được kiểm toán. Tình trạng thất thu về thuế, phí, lệ phí và thu NSNN tại các đơn vị hành chính sự nghiệp thuộc bộ, cơ quan trung ương, địa phương chưa khắc phục được nhiều. "Qua kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước xác định các khoản phải nộp NSNN tăng thêm 3.284,5 tỷ đồng", báo cáo nêu rõ.

Bên cạnh đó, việc thực hiện các quy định về phí, lệ phí tại các cơ sở đào tạo, khám chữa bệnh công lập chưa có chuyển biến tích cực như: Thu vượt học phí, viện phí, các khoản lệ phí và thu một số khoản chưa có trong quy định; chưa nộp kịp thời hoặc chưa đầy đủ vào KBNN các khoản phí, lệ phí đã thu.

Đáng chú ý, theo Kiểm toán Nhà nước, công tác quản lý thuế còn hạn chế, nợ thuế do ngành Hải quan quản lý tăng so với năm trước.

Trong khi đó quản lý chi NSNN cũng còn nhiều bất cập. Chẳng hạn về chi đầu tư phát triển, mặc dù chủ trương hạn chế tối đa việc ứng trước, nhưng Chính phủ vẫn cho ứng trước kế hoạch vốn 13.142,2 tỷ đồng, dẫn đến số vốn ứng trước dự toán còn phải thu đến hết năm 2013 là 64.465,1 tỷ đồng, trong khi số thu hồi vốn ứng trước năm 2013 chỉ là 7.210,6 tỷ đồng. Bên cạnh đó tại 11/35 địa phương được kiểm toán vẫn còn tình trạng dư nợ vay vượt mức quy định của Luật NSNN.

Đáng chú ý, nợ đọng XDCB đến 31/12/2013 theo báo cáo của Chính phủ là 57.977,3 tỷ đồng, tăng 11.401 tỷ đồng so với năm 2012 và bằng 33% kế hoạch vốn năm 2013; trong đó một số bộ, cơ quan Trung ương và địa phương có số nợ đọng vượt 1.000 tỷ đồng.

Về chi thường xuyên, Kiểm toán Nhà nước cho biết, một số địa phương hụt thu nhưng không rà soát, cắt giảm nhiệm vụ chi theo quy định; chưa quán triệt, thực hiện tốt chủ trương thực hành tiết kiệm trong mua sắm tài sản.

Bên cạnh đó, tình trạng sử dụng sai nguồn kinh phí xảy ra tại nhiều địa phương được kiểm toán. "Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị 27/35 địa phương được kiểm toán bố trí hoàn trả nguồn 1.294 tỷ đồng", báo cáo cho biết.

Thậm chí một số địa phương sử dụng sai nguồn kinh phí và không còn kết dư ngân sách, dẫn đến nhiệm vụ chi theo quy định được chuyển nguồn nhưng thực chất không có nguồn đảm bảo để chuyển nguồn; 9/35 địa phương chi hỗ trợ không đúng nhiệm vụ chi 143,86 tỷ đồng; 14/35 địa phương sử dụng dự phòng chưa đúng quy định.

Tình trạng chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức cũng xảy ra phổ biến tại hầu hết các bộ, cơ quan Trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được kiểm toán...

Đề nghị xử lý tài chính 23.103,5 tỷ đồng

Trên cơ sở kết quả kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước đã đề nghị xử lý tài chính 23.103,5 tỷ đồng, bao gồm tăng thu 4.669,4 tỷ đồng, giảm chi 7.460,6 tỷ đồng; nợ đọng phát hiện tăng thêm 3.142,2 tỷ đồng; nộp, hoàn trả và quản lý qua NSNN 7.799,5 tỷ đồng; xử lý khác 31,8 tỷ đồng.

Kiểm toán Nhà nước cũng kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương rà soát để hủy bỏ hoặc thay thế, sử đổi, bổ sung 110 văn bản không phù hợp với quy định chung của Nhà nước.

Kiểm toán Nhà nước cũng đề nghị Quốc hội xem xét, phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2013 như sau: Thu cân đối 1.084.064 tỷ đồng, chi cân đối 1.277.710 tỷ đồng, bội chi NSNN 236.769 tỷ đồng, bằng 6,6% GDP.