10 sự kiện nổi bật của ngành Tài chính năm 2023

1. Quản lý điều hành chính sách tài khóa mở rộng, hiệu quả: Năm 2023, đất nước ta tiếp tục phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Trong bối cảnh đó, hàng loạt chính sách đã kịp thời được ban hành và đi vào cuộc sống hiệu quả, tiêu biểu là chính sách tài khóa hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Đây là năm thứ 4 liên tiếp, Bộ Tài chính tiếp tục trình cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền các chính sách hỗ trợ với quy mô khoảng 200 nghìn tỷ đồng.

2. Chuyển đổi số, hướng tới nền tài chính thông minh: 2023 là năm thứ 9 liên tiếp (từ 2014 - 2022), Bộ Tài chính nằm trong nhóm 3 bộ, cơ quan ngang bộ dẫn đầu về PAR Index với kết quả Chỉ số cải cách hành chính đạt 89,76%. Về chỉ số cải cách tài chính công, Bộ Tài chính tiếp tục là một trong số các bộ dẫn đầu, đạt tỷ lệ trên 96%.

3. Tổ chức Xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+, triển vọng “ổn định”; Có nhiều giải pháp quản lý, giám sát kịp thời thị trường chứng khoán. Việc Tổ chức Fitch nâng định mức tín nhiệm quốc gia của Việt Nam trong bối cảnh thế giới đối mặt với các thách thức về suy giảm tăng trưởng, kinh tế, thương mại cũng như sự gia tăng các rủi ro về tài chính ở nhiều quốc gia đã thể hiện sự đánh giá hết sức tích cực của cộng đồng quốc tế về nỗ lực chỉ đạo, điều hành của Đảng, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam thời gian qua nhằm ổn định vĩ mô và phục hồi kinh tế, củng cố nền tảng chính trị - xã hội...

4. Quản lý nợ công chặt chẽ, hiệu quả: Kết quả quản lý nợ công trong những năm qua là một điểm sáng trong điều hành chính sách tài khoá nói riêng và chính sách vĩ mô nói chung; được các tổ chức xếp hạng tín nhiệm và tổ chức quốc tế đánh giá là bền vững và tạo dư địa để chúng ta thực hiện các chính sách tài khoá mở rộng, hợp lý khi cần thiết, đặc biệt là trong đợt bùng phát nghiêm trọng dịch Covid-19 vừa qua. Quy mô nợ công đến cuối năm 2023 khoảng 37% GDP, thấp hơn nhiều so với mức trần 60% Quốc hội đề ra. Nợ Chính phủ khoảng 34% GDP, thấp hơn nhiều so với trần 50%. Mức dư nợ này thấp hơn nhiều so với mức trung bình năm 2023 của các quốc gia có mức xếp hạng tín nhiệm BB là 52,8% GDP và BBB là 54,9% GDP.

5. Hoàn thiện pháp luật và giảm nhiều khoản phí, lệ phí khi thực hiện điều hành dịch vụ công trực tuyến: Nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện thể chế của Bộ Tài chính là khá nặng nề, có nhiều nội dung phức tạp, song Bộ Tài chính luôn bảo đảm tiến độ hoàn thành Chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh và Chương trình công tác góp phần tác động tích cực đến đời sống kinh tế - xã hội của đất nước.

6. Quốc hội thông qua Nghị quyết về thuế tối thiểu toàn cầu: Ngày 29/11/2023, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Nghị quyết số 107/2023/QH15 về thuế tối thiểu toàn cầu. Đây là một bước đi cần thiết và với việc áp dụng từ ngày 01/01/2024, Việt Nam khẳng định vị thế và quyền đánh thuế của quốc gia, góp phần tăng nguồn thu cho NSNN từ phần thu thuế bổ sung, góp phần tăng cường hội nhập quốc tế và cải cách hệ thống thuế phù hợp với thông lệ quốc tế.

7. Kiểm soát lạm phát, quản lý bội chi ngân sách chặt chẽ, hiệu quả: Để có thêm nguồn lực tăng chi đầu tư phát triển, thúc đẩy phục hồi kinh tế, Bộ Tài chính đã trình cấp có thẩm quyền quyết định dự toán bội chi NSNN năm 2023 ở mức 4,42% GDP. Trong quá trình điều hành đã kiểm soát chặt chẽ bội chi, điều hành vay, phát hành trái phiếu Chính phủ phù hợp với tiến độ thu, khả năng giải ngân vốn đầu tư và tồn quỹ NSNN, qua đó tiết kiệm chi phí lãi vay cho NSNN. Ước tính bội chi NSNN thực hiện khoảng 4% GDP (giảm 40,3 nghìn tỷ đồng so dự toán).

8. Phát hiện, bắt giữ thành công nhiều vụ buôn lậu, gian lận thương mại, ma túy với số lượng lớn: Với quyết tâm “tích cực, chủ động trong phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả”, toàn ngành Hải quan đã bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, Bộ Tài chính, tổ chức thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các nhiệm vụ được giao từ công tác tham mưu đến công tác đấu tranh trực tiếp, kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng với tội phạm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật hải quan. Trong năm 2023, toàn ngành Hải quan đã bắt giữ, xử lý gần 16 nghìn vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan, với trị giá hàng hóa vi phạm khoảng 12,5 nghìn tỷ đồng.

9. Tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế sâu sắc, toàn diện trong lĩnh vực tài chính. Đáng chú ý là các hoạt động tại Hoa Kỳ trong khuôn khổ chuyến công tác của Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu tham gia Tuần lễ Cấp cao khóa 78 Đại hội đồng Liên Hợp quốc, ngày 20/9. Theo đó, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đã có buổi làm việc với Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ, Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Standard & Poor's Global Ratings và Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody's.

10. Công tác an sinh xã hội được triển khai thiết thực, hiệu quả: Trước tình hình thiên tai, lũ lụt diễn biến phức tạp, khó lường, thực hiện các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, năm 2023, Bộ Tài chính đã thực hiện xuất cấp lương thực, các trang thiết bị DTQG với tổng trị giá khoảng 1.448 tỷ đồng, trong đó gồm: 108.118 tấn gạo với trị giá khoảng 1.300 tỷ đồng và vật tư thiết bị DTQG khoảng 148 tỷ đồng góp phần đảm bảo an sinh xã hội.