Việt Nam là quốc gia tiên phong trong chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm bền vững

5 thông điệp chính

Sau 3,5 ngày làm việc tích cực, hiệu quả với các phiên họp dày đặc, ngày 27/4/2023, Hội nghị toàn cầu lần thứ 4 hệ thống lương thực thực phẩm bền vững với chủ đề “Cùng nhau chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm lành mạnh, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu trong bối cảnh khủng hoảng mới” do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đăng cai tổ chức tại Hà Nội đã bế mạc.

Ngoài 9 phiên họp chính thức, nhân dịp Hội nghị này, có 11 phiên họp bên lề và 31 cuộc làm việc song phương giữa các bên và 5 chuyến đi thực địa.

Trong 3,5 ngày làm việc với 9 phiên họp chính thức các đại biểu tham dự Hội nghị đã thảo luận để tìm kiếm các giải pháp hiệu quả, bao trùm, mang tính đột phá để cùng nhau chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm (lương thực thực phẩm) lành mạnh, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Ông Nguyễn Hoàng Hiệp - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam phát biểu.

Hội nghị thống nhất đưa ra 5 thông điệp chính. Cụ thể, chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm có vai trò quan trọng: Chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm theo hướng bền vững và có khả năng chống chịu/phục hồi là điều kiện tiên quyết để giải quyết các cuộc khủng hoảng liên quan đến mất an ninh lương thực, suy dinh dưỡng, sức khỏe, biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học, xung đột, cũng như giá tiêu dùng và năng lượng cao.

Thứ hai, tư duy toàn cầu, hành động địa phương. Chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm cần được tiếp cận từ toàn cầu. Tuy nhiên, việc lựa chọn con đường/cách thức chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm cần tính đến bối cảnh cụ thể của từng quốc gia và địa phương trong quốc gia đó.

Thứ ba, cần sử dụng cách tiếp cận bao trùm, đa ngành, đa lĩnh vực và mang tính hệ thống trong chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm. Chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm bền vững cần gắn với các yếu tố có liên quan bao gồm biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học và thương mại…

Thứ tư, việc chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm ở từng quốc gia đòi hỏi phải có đủ quyết tâm chính trị và sự tham gia, phối hợp của tất cả các ngành, lĩnh vực, các bên liên quan từ trung ương tới địa phương, sự phối hợp của các tổ chức quốc tế, khu vực nhà nước và tư nhân.

Đồng thời, việc chuyển đổi đòi hỏi phải có sự gắn kết, kết hợp giữa mục tiêu dài hạn và ngắn hạn, giữa chiến lược dài hạn và các kế hoạch ngắn hạn. Việc quản trị và điều phối các bên liên quan là quan trọng và cần thông qua 1 kế hoạch hành động.

Thứ năm, để chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm thành công, đòi hỏi phải huy động các nguồn lực bao gồm khoa học công nghệ, tài chính, sự tham gia và đổi mới sáng tạo. Trong đó, về nguồn lực tài chính: chính sách tài chính cho chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm cần nhất quán và toàn diện ở cấp toàn cầu, quốc gia và địa phương. Các chính sách tài chính cần tiếp cận trên 3 khía cạnh: tạo động lực, thúc đẩy đổi mới và đầu tư.

Vai trò và vị thế của Việt Nam sau Hội nghị được tăng cường

Thông qua Hội nghị, uy tín, vai trò và vị thế của Việt Nam với tư cách là “Nhà cung cấp lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm, bền vững”, là thành viên có trách nhiệm đối với các vấn đề toàn cầu bao gồm an ninh lương thực và năng lượng, biến đổi khí hậu, đại dịch mới nổi... được tăng cường.

Các nước và tổ chức quốc tế tham gia hội nghị ghi nhận Việt Nam là quốc gia tiên phong trong chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm bền vững. Việt Nam khẳng định mục tiêu trở thành quốc gia sản xuất và cung cấp thực phẩm minh bạch - trách nhiệm - bền vững tại Hội nghị Thượng đỉnh của Liên hợp quốc về Hệ thống lương thực thực phẩm năm 2021.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Thuỵ Sỹ Christian Hoffer, Việt Nam có nhiều kinh nghiệm, mô hình tốt trong chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm, bền vững. Việc chia sẻ kinh nghiệm của Việt Nam cho các đại biểu tham gia Hội nghị lần thứ 4 bao gồm cả trực tiếp và trực tuyến, thông qua các phương tiện truyền thông góp phần quan trọng vào chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm toàn cầu theo định hướng trên.

Không chỉ đi tiên phong trong chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm bền vững, Việt Nam khẳng định sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác với các nước trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, đảm bảo an ninh lương thực đặc biệt thông qua chương trình hợp tác Nam – Nam.

Chương trình thúc đẩy hợp tác Nam - Nam nhằm đảm bảo an ninh lương thực và chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm bền vững, bao trùm và chống chịu tại các quốc gia đang phát triển.

Đồng thời, tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế, các đối tác phát triển và các quốc gia thực hiện “Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi Hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030”; đồng thời, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, mô hình thực hành tốt với các nước để cùng nhau chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm bền vững.

Phát biểu bế mạc Hội nghị, ông Nguyễn Hoàng Hiệp - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam cho biết: “Sản xuất và tiêu dùng bền vững” và “chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm” là một trong số các nội dung mà tất cả chúng ta có thể hành động ngay, góp phần thực hiện 17 Mục tiêu phát triển bền vững. Trong bất cứ hoàn cảnh nào, chúng ta luôn có chung "một hành tinh, một sức khỏe, một hệ thống lương thực thực phẩm, một thịnh vượng và không thể tách rời".

Hệ thống lương thực thực phẩm của Việt Nam đang hướng tới cách tiếp cận đa ngành, đa mục tiêu. Để triển khai thực hiện “Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi Hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030”, Việt Nam rất cần sự đồng hành, hỗ trợ của các nhà tài trợ, đối tác quốc tế, các cơ quan nghiên cứu, khu vực doanh nghiệp, tư nhân và người dân cùng chung tay thực hiện theo các định hướng ưu tiên của Chính phủ.

"Trong thời gian tới, chúng tôi phối hợp chặt chẽ với các đối tác quốc tế, như: FAO, UNDP, UNIDO, WWF, One CGIAR, CIAT, IRRI… và các đối tác phát triển khác để triển khai thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia này", ông Nguyễn Hoàng Hiệp chia sẻ.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho hay, Việt Nam mong muốn phát triển một “Trung tâm đổi mới sáng tạo về hệ thống lương thực thực phẩm ở khu vực Đông Nam Á” để mở rộng hợp tác trong nghiên cứu, xây dựng chính sách và thúc đẩy việc nhân rộng các mô hình theo hướng xanh, thân thiện với môi trường, ít phát thải và bền vững.