Vốn ngân hàng - Nguồn lực giúp phát triển kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên mới

Ngành ngân hàng luôn đồng hành cùng doanh nghiệp tư nhân

Ngày 21/3/2025 tại Hà Nội, Thời báo Ngân hàng tổ chức hội thảo “Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân”. Sự kiện có sự tham gia của Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Đào Minh Tú, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam Nguyễn Văn Thân, cùng đại diện các bộ, ngành, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp tư nhân và giới chuyên gia kinh tế. Hội thảo là diễn đàn quan trọng nhằm đánh giá thực trạng tiếp cận vốn của doanh nghiệp tư nhân, thảo luận các giải pháp hỗ trợ tài chính, cũng như định hướng chính sách giúp khu vực này phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Tín dụng ngân hàng đã trở thành một nguồn vốn chủ lực giúp các doanh nghiệp mở rộng quy mô, đầu tư sản xuất và gia tăng sức cạnh tranh, qua đó góp phần quan trọng vào sự phát triển nhanh chóng của khu vực tư nhân trong những năm qua.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết: “Xác định phát triển kinh tế tư nhân là chiến lược, chính sách lâu dài của quốc gia, thời gian qua, ngành ngân hàng đã tích cực thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp nói chung cũng như các doanh nghiệp tư nhân nói riêng”.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú

Theo Phó Thống đốc, thời gian qua, NHNN đã triển khai nhiều giải pháp điều hành chính sách tiền tệ, lãi suất, tỷ giá, cung ứng thanh khoản và điều hòa lượng vốn trong nền kinh tế nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV). Bên cạnh đó, các chính sách hỗ trợ bao gồm cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giãn, hoãn nợ, kéo dài thời hạn cho vay, giảm lãi suất sau đại dịch Covid-19, thiên tai, bão lũ… cũng đã được triển khai để góp phần tháo gỡ khó khăn cho khách hàng, trong đó có các doanh nghiệp tư nhân. Với các DNNVV, NHNN đã xác định là đối tượng ưu tiên cho vay với lãi suất ưu đãi khi cho vay ngắn hạn bằng VND thấp hơn các lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường.

Thực tế, đã có hàng trăm tổ chức tín dụng hỗ trợ vốn cho kinh tế tư nhân. Tính đến cuối năm 2024, dư nợ tín dụng đối với doanh nghiệp tư nhân tại các tổ chức tín dụng (TCTD) đạt gần 7 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 14,7% so với năm 2023, chiếm khoảng 44% tổng dư nợ nền kinh tế. Trong đó, có 100 TCTD phát sinh dư nợ tín dụng đối với DNNVV với tổng dư nợ đạt 2,74 triệu tỷ đồng, tăng 10,7% so với cuối năm 2023, chiếm 17,6% dư nợ nền kinh tế, có 208.992 DNNVV còn dư nợ. Điều này cho thấy nguồn vốn tín dụng ngân hàng đã đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho mục đích sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân, đồng thời góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển và tăng nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước.

Tuy nhiên, dù có sự phát triển mạnh mẽ, khu vực tư nhân vẫn đối mặt nhiều khó khăn, thách thức, từ vấn đề thể chế đến các hạn chế về tiềm lực tài chính, khả năng cạnh tranh, khả năng tiếp cận vốn… đòi hỏi cơ quan quản lý, ngân hàng và doanh nghiệp cần chung tay tháo gỡ. Trong đó liên quan đến tiếp cận vốn, nổi lên một số rào cản chính mà các doanh nghiệp tư nhân đang đối mặt, gồm: Thiếu tài sản thế chấp, đặc biệt là với DNNVV; Hồ sơ tài chính chưa minh bạch, khiến ngân hàng gặp khó khăn trong đánh giá rủi ro; Chưa có mô hình kinh doanh rõ ràng, gây cản trở trong việc xây dựng kế hoạch tài chính thuyết phục…

Tìm giải pháp thúc đẩy dòng vốn

Tại phiên thảo luận, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, đặt vấn đề về cách khơi dậy tiềm năng kinh tế tư nhân thông qua tín dụng ngân hàng. Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam Nguyễn Văn Thân nhận định, tỷ lệ dư nợ tín dụng như chỉ ra ở trên đối với doanh nghiệp tư nhân nói chung, DNNVV nói riêng là khá cao, cho thấy khu vực này đang phát triển. Tuy nhiên để thúc đẩy hơn nữa, một yếu tố quan trọng là doanh nghiệp cần đảm bảo làm sao để ngân hàng yên tâm cho vay. Ông Thân cũng cho rằng, để nâng cao khả năng tiếp cận vốn, doanh nghiệp nhỏ và vừa cần liên kết chặt chẽ hơn, qua đó gia tăng độ tín nhiệm với ngân hàng. Hiệp hội DNNVV có thể đóng vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và ngân hàng, giúp giảm thời gian xét duyệt khoản vay cũng như tăng niềm tin của ngân hàng vào doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa chia sẻ tại Hội thảo

Chia sẻ quan điểm này, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú mong muốn các Hiệp hội ngành nghề tiếp tục nâng cao vai trò, tầm ảnh hưởng của mình để làm cầu nối cho các doanh nghiệp tiếp cận với các TCTD. Bên cạnh đó về phía NHNN, tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện cơ chế chính sách tín dụng ngân hàng, tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp tư nhân tiếp cận vốn; khuyến khích các TCTD đa dạng hóa các sản phẩm tín dụng, ngân hàng phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp.

Từ góc độ ngân hàng, bà Phùng Thị Bình, Phó Tổng giám đốc Agribank, chia sẻ rằng ngân hàng này đang triển khai nhiều chương trình tín dụng ưu đãi, trong đó 90% dư nợ của Agribank dành cho khu vực kinh tế tư nhân. Với mục tiêu phát triển nền kinh tế 8% trong năm 2025, Agribank dự kiến tăng trưởng tín dụng 13%, tương đương 230 nghìn tỷ đồng.

Bà Phùng Thị Bình, Phó Tổng giám đốc Agribank

Bà Bình cũng cho biết Agribank đang tập trung vào ba nguồn huy động vốn chính: từ dân cư (chiếm 80%), nguồn vốn không kỳ hạn và phát hành trái phiếu. Ngân hàng này cũng liên kết với hộ nông dân, hội phụ nữ để giúp doanh nghiệp tư nhân tiếp cận vốn dễ dàng hơn.

Cải cách thể chế và đa dạng hóa nguồn vốn

Theo TS. Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), vai trò của khu vực kinh tế tư nhân rất quan trọng và ngày càng được khẳng định. Tuy nhiên cho đến nay, doanh nghiệp tư nhân vẫn phát triển thụ động và đối mặt với rất nhiều rào cản, trong đó lớn nhất là thể chế. Doanh nghiệp tư nhân chưa được khuyến khích, hỗ trợ một cách có hệ thống để khơi dậy hết tiềm năng.

Trong bối cảnh mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, một chiến lược rõ ràng để phát triển kinh tế tư nhân là điều tất yếu. “Chiến lược này phải xác định sứ mệnh của kinh tế tư nhân không chỉ là động lực quan trọng nhất của tăng trưởng kinh tế, mà còn là lực lượng tiên phong, chủ lực trong thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, trong thực hiện những công trình quan trọng của quốc gia nhằm nâng cao vị thế, năng lực cạnh tranh, sức chống chịu của nền kinh tế”, TS. Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh.

TS. Nguyễn Đình Cung

Trên cơ sở đó, TS. Nguyễn Đình Cung đề xuất hai trụ cột quan trọng cần tập trung. Thứ nhất là cải cách thể chế, loại bỏ các quy định chồng chéo, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch, đảm bảo quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân. Thứ hai là phát triển thị trường vốn. Để giảm áp lực cho hệ thống ngân hàng và tạo điều kiện phát triển bền vững, cần mở rộng các kênh huy động vốn khác như quỹ đầu tư, thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp… thay vì việc doanh nghiệp tư nhân vẫn phụ thuộc nhiều vào vốn tín dụng ngân hàng như hiện nay.

Bên cạnh các nỗ lực từ các cơ quan quản lý và các ngân hàng, các chuyên gia cũng cho rằng doanh nghiệp tư nhân cũng cần chủ động hơn trong việc nâng cao năng lực tài chính, minh bạch hồ sơ tín dụng và tham gia các chuỗi giá trị lớn để gia tăng cơ hội tiếp cận vốn.

Theo Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Nguyễn Văn Thân, bối cảnh hiện nay đang rất thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân phát triển. Còn lại là việc của doanh nghiệp tư nhân: làm sao để tận dụng được các cơ hội này. Theo đó, doanh nghiệp cần tích cực hợp tác với nhau, tham gia các tổ chức, hiệp hội để có thêm kênh hỗ trợ khi cần vốn. Việc cải thiện quản trị doanh nghiệp, ứng dụng công nghệ vào kinh doanh cũng sẽ giúp tăng uy tín với ngân hàng, từ đó dễ dàng tiếp cận vốn hơn.

Hội thảo “Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân” khép lại với nhiều góc nhìn sâu sắc về vai trò của tín dụng ngân hàng đối với sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Với những chính sách hỗ trợ ngày càng hoàn thiện, sự đồng hành của các ngân hàng thương mại và nỗ lực từ chính các doanh nghiệp, tín dụng ngân hàng sẽ tiếp tục là động lực quan trọng giúp kinh tế tư nhân bứt phá trong kỷ nguyên mới. Bên cạnh đó, cải cách thể chế, phát triển thị trường vốn và tận dụng công nghệ tài chính… cũng sẽ là những yếu tố quan trọng giúp kinh tế tư nhân trở thành động lực phát triển bền vững, đóng góp tích cực vào sự tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam.