Vùng Đồng bằng sông Cửu Long: Tư duy, tầm nhìn mới sẽ mang lại cơ hội và giá trị mới

Quy hoạch tốt, cho thấy tư duy và tầm nhìn mới

Ngày 21/6 tại thành phố Cần Thơ diễn ra Hội nghị Công bố Quy hoạch và xúc tiến đầu tư vùng ĐBSCL thời kỳ 2021-2030, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Quy hoạch vùng ĐBSCL là quy hoạch vùng đầu tiên được ban hành theo Luật Quy hoạch. Mục tiêu tổng quát đặt ra tại quy hoạch là phát triển vùng ĐBSCL đến năm 2030 trở thành trung tâm kinh tế nông nghiệp bền vững, năng động và hiệu quả cao trên cơ sở phát triển hệ thống các trung tâm đầu mối về nông nghiệp, các hành lang kinh tế, các đô thị động lực tập trung các dịch vụ và công nghiệp đa dạng với hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, thích ứng với biến đổi khí hậu; phát triển kinh tế biển; kinh tế du lịch; tăng cường kết nối nội vùng, liên vùng, trong nước và quốc tế; chú trọng phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tạo dựng môi trường sống bền vững, chất lượng sống tốt cho người dân gắn với bảo tồn các tài nguyên, hệ sinh thái; duy trì và tôn tạo bản sắc văn hóa độc đáo, đa dạng của các dân tộc; bảo đảm ổn định chính trị, quốc phòng và an ninh.

Tại hội nghị đã diễn ra lễ trao Hồ sơ Quy hoạch cho 13 tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL và công bố cam kết tài trợ của 6 định chế tài chính, đối tác phát triển với mức vốn cam kết khoảng 2,2 tỷ USD để thực hiện một số chương trình, dự án phát triển hạ tầng trong quy hoạch

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, quy hoạch ĐBSCL nhằm cụ thể hóa và triển khai tư duy mới, tầm nhìn mới tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đất nước giai đoạn 2021-2030 và các định hướng, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, từ đó mở ra các cơ hội và định hình các giá trị mới cho vùng ĐBSCL.

Các bài phát biểu và tham luận tại hội nghị đều đánh giá rất cao việc công bố quy hoạch này. Theo bà Carolyn Turk - Giám đốc WB tại Việt Nam, đây là cột mốc quan trọng rất được mong đợi cho vùng ĐBSCL. “Trong bối cảnh rủi ro biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng và các tác động phát triển sắp tới, Quy hoạch vùng ĐBSCL nêu bật tư duy và tầm nhìn mới cho khu vực. Quy hoạch cũng đưa ra những cơ hội to lớn để tạo ra các giá trị mới; mang lại sự chuyển đổi, cũng như tiềm năng tăng trưởng xanh, bền vững, đồng đều và thịnh vượng lâu dài trong khu vực. Tôi thống nhất với những lĩnh vực ưu tiên và hành động dự kiến mà đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và các tỉnh đã nêu”, bà Carolyn Turk cho biết.

Tuy nhiên theo bà Carolyn Turk, việc chuyển từ tầm nhìn và quy hoạch sang thực hiện luôn là một thách thức, do đó cần sự đảm bảo tập trung cao độ vào hiệu quả và hiệu lực. Để hiện thực hóa quy hoạch, một trong những đề xuất mà Giám đốc WB tại Việt Nam đưa ra là, quy hoạch này cần đi kèm với một chương trình hành động chiến lược và khả thi, trong đó xác định rõ ràng các ưu tiên đầu tư trong khung thời gian và với nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội nhất định.

Đồng quan điểm, TS. Đặng Kim Sơn - nguyên Viện trưởng Viện Chính sách Chiến lược Phát triển, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng cho rằng, quy hoạch này mở ra cơ hội, tiềm năng mới cho vùng ĐBSCL và tin tưởng ĐBSCL sẽ phát triển theo hướng thuận thiên, bền vững. Tuy nhiên, mặc dù đã có quy hoạch tốt, nhưng khó khăn nhất vẫn là thực hiện, như làm thế nào để tổ chức liên kết vùng, để thu hút các thành phần kinh tế, các đối tác trong và ngoài nước vào đầu tư, phát triển tại khu vực.

Tại hội nghị các chuyên gia cũng cho rằng, quy hoạch phải thích ứng và linh hoạt trong quá trình thực hiện. Do đó, điều quan trọng là phải có một cơ chế phản hồi hiệu quả để cho phép phản ánh, đánh giá, cập nhật… liên tục để đảm bảo quy hoạch vùng luôn được cập nhật. Đồng thời, cần có khung giám sát và đánh giá mạnh mẽ để ghi nhận và đánh giá tiến độ thực hiện và đảm bảo chất lượng thực hiện.

Triển khai hiệu quả là trọng tâm thời gian tới

Phát biểu kết luận và chỉ đạo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, ĐBSCL thực sự là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước. Tuy vậy cũng cần thẳng thắn nhìn nhận, ĐBSCL vẫn còn những tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức; chưa phát huy hết tiềm năng, thế mạnh của mình.

Để thúc đẩy phát triển vùng ĐBSCL, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều nhiều chủ trương, chính sách, triển khai nhiều giải pháp như Nghị quyết 13-NQ/TW của Bộ Chính trị; Quyết định số 287/QĐ-TTg của Thủ tướng phê duyệt Quy hoạch vùng ĐBSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Nghị quyết số 78/NQ-CP của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 13 của Bộ Chính trị; Thành lập Hội đồng điều phối vùng ĐBSCL giai đoạn 2021-2025…

Vì vậy Thủ tướng đề nghị và yêu cầu các địa phương trong vùng cần tích cực triển khai quy hoạch vùng, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới; chủ động, quyết liệt hơn nữa trong việc triển khai các nhiệm vụ, chương trình, dự án đã được xác định trong quy hoạch; khẩn trương xây dựng, hoàn thành quy hoạch của từng địa phương.

Các địa phương cần tập trung nâng cao các chỉ số về cải cách hành chính, năng lực cạnh tranh, chuyển đổi số (PAPI, PAR Index, PCI, DTI…); tăng cường thu hút các dự án đầu tư từ trong và ngoài nước, tập trung vào những lĩnh vực có tiềm năng, lợi thế của vùng. Đẩy mạnh và đa dạng hóa các chuỗi cung ứng, chuỗi liên kết, chuỗi sản xuất; ứng dụng khoa học công nghệ trong công nghiệp chế biến, công nghệ bảo quản sau thu hoạch với nông, thủy sản.

Trong phát triển hạ tầng vùng giai đoạn tới, cần tập trung tháo gỡ điểm nghẽn về hạ tầng giao thông, logistics. Trong đó, các tuyến cao tốc cần đi theo hướng tuyến thẳng nhất, ngắn nhất có thể, không bám theo các khu dân cư để tránh phải dành chi phí lớn cho giải phóng mặt bằng, cũng như tác động lớn tới đời sống người dân. Các địa phương cần nâng cao tinh thần tự chủ, tự lực; thúc đẩy triển khai các dự án hạ tầng được giao trên địa bàn, bảo đảm tiến độ, chất lượng...

Với các bộ ngành, Thủ tướng yêu cầu cần phải phối hợp chặt chẽ, thực hiện quyết liệt, thực chất, hiệu quả các nghị quyết, quy hoạch, kế hoạch hành động về phát triển ĐBSCL theo thẩm quyền. Nếu gặp khó khăn, vướng mắc thì cùng thảo luận, bàn bạc, tập trung giải quyết.

Thủ tướng cũng mong muốn các đối tác phát triển, các nhà khoa học, các nhà đầu tư trong và ngoài nước tiếp tục chung tay, chung sức, đồng lòng, đồng hành cùng Chính phủ trong các hoạt động phát triển ĐBSCL thịnh vượng và thích ứng với BĐKH; tích cực hỗ trợ cả từ quá trình triển khai quy hoạch đến tài trợ các chương trình, dự án nhằm triển khai thực hiện quy hoạch vùng, địa phương; nghiên cứu, tham gia sâu vào những ngành kinh tế được xác định là trọng tâm, ưu tiên của vùng.

“Tôi tin tưởng với sự quyết tâm và vào cuộc quyết liệt của toàn bộ hệ thống chính trị, các cấp, các ngành và sự ủng hộ của các bạn bè quốc tế, trong thời gian tới, vùng ĐBSCL sẽ có sự phát triển mạnh mẽ và đột phá”, Thủ tướng nhấn mạnh.