Vùng trung du và miền núi phía Bắc: Phải trở thành hình mẫu phát triển xanh

Hoàn thiện thể chế để vùng Trung du và miền núi phía Bắc cất cánh

Tiềm năng lớn

Sáng 27/8, tại thành phố Lào Cai, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị triển khai nội dung Nghị quyết 96/NQ-CP ngày 1/8/2022 của Chính phủ về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/2/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển KT-XH, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc Bộ (Vùng) đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; xúc tiến đầu tư vào Vùng với chủ đề "Tiềm năng-Cơ hội-Hợp tác phát triển".

Báo cáo về các nội dung chính trong Chương trình hành động của Chính phủ, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho biết, Chương trình phấn đấu đến năm 2045, đưa Vùng trở thành vùng phát triển xanh, bền vững và toàn diện; là hình mẫu phát triển xanh của cả nước. Theo đó, Chương trình xác định 21 chỉ tiêu cụ thể về phát triển KT-XH, môi trường của Vùng đến năm 2030, đồng thời đề ra 17 nhiệm vụ cụ thể và 33 dự án liên vùng, kết nối và phân công cho các bộ, ngành triển khai thực hiện, có lộ trình thời gian cụ thể. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng Đề án về cơ chế, chính sách đặc thù đối với Vùng, giao các cơ quan chức năng xây dựng 03 đề án thí điểm về phát triển khu kinh tế cửa khẩu qua biên giới, mô hình quản lý rừng bền vững dựa vào cộng đồng và cơ chế chia sẻ nguồn nước.

Vùng cần hướng tới phát triển cân bằng và hài hòa các lĩnh vực

Tại Hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước đã có các tham luận làm rõ tiềm năng, thế mạnh, cơ hội đầu tư phát triển; đề xuất các giải pháp để thực hiện Nghị quyết 11-NQ/TW và Nghị quyết 96/NQ-CP. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho rằng, để thực hiện hiệu quả Chương trình, chính quyền, người dân trong Vùng và các bộ, ngành liên quan cần có tư duy mới, theo đó cần chuyển mạnh từ sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông nghiệp gắn với nhu cầu thị trường; từ phạm vi sản xuất nông nghiệp sang tích hợp đa ngành dịch vụ, công nghiệp…

Trong khi Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Nguyễn Văn Thể đề xuất, hạ tầng giao thông phải đi trước một bước. Hiện nay, kết cấu hạ tầng giao thông Vùng dù đã được quan tâm đầu tư, song vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu cho phát triển. Do đó thời gian tới, phải có đột phá về giao thông để kết nối nội Vùng và liên vùng. Phát triển mạng lưới giao thông cần nguồn vốn lớn nên phải huy động tổng hợp nhiều nguồn, nhất là hợp tác công tư. Trong đó ưu tiên nâng cấp và xây dựng các tuyến đường bộ cao tốc, sân bay và tuyến đường sắt trong vùng...

Nhấn mạnh về vấn đề liên kết vùng, Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Đặng Xuân Phong kiến nghị, cần đổi mới tư duy về liên kết vùng; xác định, nhận thức rõ bản chất, nội hàm của liên kết để cụ thể hóa và xác định thứ tự, nội dung ưu tiên thực hiện; nên có cơ chế, chính sách đặc thù cho vùng; đi đôi với tạo nguồn lực là sử dụng hiệu quả và tiết kiệm nguồn lực hiện có.

Đại diện các tổ chức, định chế quốc tế như WB, ADB, Tổ chức xúc tiến thương mại Nhật Bản… trong phát biểu bày tỏ mong muốn và kỳ vọng Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ có các cơ chế, chính sách thông thoáng, CSHT đồng bộ, phát triển để các doanh nghiệp mở rộng hợp tác đầu tư; đồng thời đưa ra các khuyến nghị về chính sách giảm nghèo bền vững, các giải pháp phát triển CSHT giao thông kết nối, CSHT du lịch… để tận dụng các tiềm năng của Vùng.

Khơi thông, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận những thành quả phát triển của Vùng thời gian qua và cho rằng Vùng có rất nhiều tiềm năng, dự địa phát triển. Tuy nhiên, các địa phương trong Vùng chưa phát huy hết tiềm năng, thế mạnh; chưa biến được tiềm năng thành động năng, tiềm lực, nguồn lực phát triển.

Để phát triển Vùng trong thời gian tới, trước hết phải bám sát các quan điểm theo Nghị quyết 11, cũng như các mục tiêu chủ yếu mà Nghị quyết đề ra. Đặc biệt Thủ tướng nhấn mạnh phải xác định các trọng tâm, trọng điểm để thực hiện phát triển Vùng theo hướng xanh, toàn diện và bền vững; tập trung xây dựng quy hoạch vùng, hướng tới phát triển cân bằng và hài hòa các lĩnh vực; kết hợp hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa nguồn lực bên trong và nguồn lực bên ngoài.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh đến công tác tổ chức triển khai thực hiện, không để xảy ra tình trạng đây vẫn là “khâu yếu” sau mỗi lần tổng kết, đánh giá. Do đó, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải vào cuộc mạnh mẽ, thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, giám sát, đánh giá; biểu dương, khen thưởng những mô hình hay, cách làm tốt, đồng thời uốn nắn, chấn chỉnh, kỷ luật kịp thời và nghiêm minh đối với những yếu kém, thiếu sót.

Trên cơ sở Chương trình hành động và thống nhất với các đề xuất tại Hội nghị, Thủ tướng yêu cầu cần khơi thông, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Nhấn mạnh phải đẩy nhanh tháo gỡ các nút thắt về cơ chế, CSHT, nguồn nhân lực và các nguồn lực khác. Các tỉnh cần đẩy mạnh giải ngân đầu tư công; đẩy mạnh phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng, tập trung tháo gỡ điểm nghẽn về hạ tầng giao thông, hạ tầng xã hội, chuyển đổi số… Trong đó, ưu tiên đầu tư xây dựng, hoàn thành các tuyến cao tốc kết nối liên kết vùng, kết nối cảng biển, sân bay, các cửa khẩu quốc tế chính; hình thành một số cực tăng trưởng, trung tâm kinh tế của Vùng…

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành liên quan và các địa phương tập trung cải thiện MTKD, bảo đảm minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh, thực sự hấp dẫn các nhà đầu tư - coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm, vừa cấp bách, vừa lâu dài. Người đứng đầu Chính phủ cũng mong muốn và kỳ vọng các doanh nghiệp, đối tác tiếp tục chung tay, đồng hành cùng Chính phủ, các địa phương trong phát triển xanh, bền vững và toàn diện Vùng trên tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”; “tâm, tài, trí, tín”; “chân thành, trách nhiệm”; xây dựng chiến lược kinh doanh lâu dài, bền vững, thực hiện đúng cam kết đầu tư, thỏa thuận hợp tác. Để đẩy mạnh xúc tiến, thu hút đầu tư vào Vùng, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành liên quan và các địa phương nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến phù hợp để rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan và lưu ý trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành.