WB: Cần đẩy nhanh giải ngân đầu tư công để hỗ trợ tổng cầu và tăng trưởng kinh tế

WB cho rằng, cần đẩy nhanh giải ngân đầu tư công có thể hỗ trợ tổng cầu và tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn

Tăng trưởng doanh số bán lẻ ở mức độ vừa phải

Số liệu từ WB cho thấy, chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 4 tăng nhẹ 0,5% so với tháng 3. Doanh số bán lẻ trong tháng 4 ghi nhận tốc độ tăng trưởng 11,5% so với tháng trước đó. Doanh số ngành dịch vụ tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ, chủ yếu do sự mở rộng của dịch vụ du lịch, khách sạn, ăn uống.

Doanh số bán dịch vụ tiếp tục ghi nhận tốc độ tăng trưởng mạnh 19,2% (so cùng kỳ năm trước) trong tháng 4 (tăng trưởng 5,6 % so với tháng trước), phần lớn được thúc đẩy bởi sự mở rộng của các dịch vụ du lịch (86% so với cùng kỳ), và dịch vụ lưu trú và nhà hàng (21,1% so với cùng kỳ). Việt Nam đón khoảng một triệu du khách quốc tế trong tháng 4, tăng 10% so với tháng 3. Lượng khách quốc tế 4 tháng đầu năm 2023 đạt 3,7 triệu lượt nhưng vẫn thấp hơn 40% so với trước dịch (2019).

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tiếp tục giảm từ 3,4% trong tháng 3 xuống còn 2,8% trong tháng 4, với thực phẩm và nhà ở là hai yếu tố đóng góp chính. Lạm phát cơ bản giảm từ 4,9% trong tháng 3 xuống 4,6% trong tháng 4.

Thương mại hàng hóa quốc tế tiếp tục thu hẹp

Tuy nhiên, WB cảnh báo, nền kinh tế đang phải đối mặt với những cơn "gió ngược" bên ngoài khi nhu cầu bên ngoài suy yếu tiếp tục tạo áp lực giảm xuất khẩu, dẫn đến sản xuất công nghiệp giảm. Điều này thể hiện rõ ở việc, xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa giảm lần lượt 17,1% và 20,5% (so với tháng trước đó) vào tháng 4-2023. Sức cầu suy yếu, đặc biệt là ở Mỹ và EU, khi xuất khẩu sang hai thị trường này tương ứng giảm 22,1% và 14,1% trong 4 tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm ngoái.

Báo cáo cũng chỉ ra, dù tiêu dùng trong nước vẫn mạnh nhưng tăng trưởng tín dụng chậm lại, phản ánh nhu cầu tín dụng yếu. Bất chấp việc nới lỏng chính sách và cắt giảm lãi suất cho vay của NHNN vào tháng 3 và thanh khoản thị trường dồi dào, tăng trưởng tín dụng ước tính đã giảm xuống 9,2% vào tháng 4, từ mức 9,9% vào tháng 3 và 12,2% vào tháng 2, đây là tín hiệu cho thấy một nền kinh tế đang chậm lại.

Bất ổn toàn cầu tiếp tục ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư

Ngoài ra, sự sụt giảm vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký trong trong quý I/2023 tiếp tục diễn ra khi vốn FDI cam kết lũy kế 4 tháng đầu năm 2023 chỉ đạt 8,8 tỷ USD, thấp hơn 17,9% so với cùng kỳ năm 2022. Vốn FDI giải ngân trong tháng 4/2023 đạt 1,5 tỷ USD, tương đương một năm trước đó.

Trong khi đó, vốn FDI giải ngân lũy kế từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2023 đạt 5,8 tỷ USD, tương đương với cùng kỳ năm 2022. “Cam kết và giải ngân vốn FDI chững lại trong 4 tháng đầu năm 2023 có thể phản ánh sự thận trọng của nhà đầu tư do những bất ổn toàn cầu gây ra” - các chuyên gia của WB đánh giá.

Trong khi đó, cân đối ngân sách ước tính đạt thặng dư nhỏ 0,16 tỷ USD trong tháng 4. Thặng dư ngân sách tích lũy đến tháng 4 năm 2023 ước tính đạt 5,6 tỷ USD. Nếu như tháng 3 năm 2023 mức tăng 33,9% (so với cùng kỳ) thì thu ngân sách tháng 4 vừa qua giảm 24,7% (so với cùng kỳ). Trong khi đó, chi tiêu công tăng tốc, tăng 13,8% (so với cùng kỳ) trong tháng 4 so với 10,4% (so với cùng kỳ) được ghi nhận vào tháng 3. Tính đến hết tháng 4/2023, lũy kế thu ngân sách đạt 39,8% dự toán năm, giải ngân ngân sách đạt 24,1% dự toán năm.

Giải ngân vốn đầu tư công tháng 4 tăng 16,4% (so cùng kỳnăm trước), lũy kế giải ngân 4 tháng đầu năm đạt 19% kế hoạch đầu tư công năm 2023 được Thủ tướng Chính phủ giao (707,4 nghìn tỷ đồng). Đến cuối tháng 4, Chính phủ đã phát hành khoảng 140 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, chiếm 21,7% tổng kế hoạch vay năm 2023. Khoảng 90% trái phiếu phát hành có kỳ hạn dài (10-15 năm).

Từ những con số phản ánh, WB cho rằng, nền kinh tế đang phải đối mặt với những cơn gió ngược bên ngoài khi nhu cầu bên ngoài suy yếu tiếp tục tạo áp lực giảm xuất khẩu, dẫn đến sản xuất công nghiệp suy yếu.

Mặc dù tiêu dùng trong nước vẫn mạnh nhưng tăng trưởng tín dụng chậm lại, phản ánh nhu cầu tín dụng yếu. Triển vọng thắt chặt hơn nữa các điều kiện tài chính toàn cầu đòi hỏi việc quản lý ngoại hối phải linh hoạt để thích ứng với các điều kiện bên ngoài.

“Đẩy nhanh giải ngân đầu tư công có thể hỗ trợ tổng cầu và tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn, đồng thời đảm bảo đầu tư vào nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng xanh và có khả năng phục hồi để giúp thúc đẩy phát triển kinh tế trong dài hạn'’ WB khuyến nghị.