5 năm gia nhập WTO: Góc nhìn đa chiều
Ông Vũ Khoan - nguyên Phó thủ tướng Chính phủ: Lưu ý những chuyển dịch quốc tế sắp tới Sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam đã tăng lên rất nhiều trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế vừa qua, nhưng so với yêu cầu thì còn rất kém. Nhưng chúng ta cũng khổng thể nóng vội được. Bởi vì, Việt Nam là nền kinh tế nhỏ với truyền thống sỹ, nông, công, thương. Nền thương nghiệp vốn yếu, ít kinh nghiệm, thêm nữa thành phần tham gia thương nghiệp hiện nay quá đa dạng. Các doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức ở phía trước. Thứ nhất, sau khủng hoảng các mô hình kinh tế đang thay đổi sâu sắc cả ở mô hình của mỗi quốc gia và mô hình quan hệ kinh tế quốc tế. Với mô hình kinh tế đối ngoại, chính sách hướng mạnh vào xuất khẩu đang có xu hướng đổi chiều, quay lại phục vụ nhu cầu nội địa. Trong khi đó, Việt Nam vẫn xuất khẩu lớn đến 70% GDP, nhưng chưa có chính sách phát triển thị trường nội địa mà mới chỉ là một phong trào của doanh nghiệp. Thứ hai, sẽ xuất hiện sự chuyển dịch mạnh sang cơ chế hợp tác trong khung khổ khu vực mậu dịch tự do với nhiều quốc gia và khu vực. Hiện nay, Việt Nam đang đàm phán với Nga, Belarus, Pakistan… những đàm phán này sẽ “dội” vào doanh nghiệp nên cần có sự chuẩn bị kỹ càng. Thứ ba, hệ thống tiền tệ trên thế giới hiện nay đang thay đổi, đặc biệt là vị trí các đồng tiền thay đổi rất lớn. Như vậy, sử dụng đồng tiền nào để thanh toán? Việt Nam vẫn chưa có bài giải cho vấn đề này. Thứ tư, cơ cấu sản xuất đang thay đổi rất lớn. Nền kinh tế ảo đã bộc lộ những khiếm khuyến, các nước đang phải thắt chặt dần lại. Vậy doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải cạnh tranh thế nào? Thế giới đã thay đổi, Chính phủ và doanh nghiệp nếu không thích nghi kịp với sự thay đổi đó sẽ không thể phát triển mà còn tụt hậu. |
GS. Nguyễn Mại - nguyên Phó chủ nhiệm Uỷ ban Nhà nước về Hợp tác và Đầu tư: Viễn thông là hình mẫu phát triển Nhìn vào năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam, câu chuyện về ngành viễn thông nước ta là điển hình thành công về khả năng phát triển của doanh nghiệp trong nước khi có cách tiếp cận đúng, cần được coi là hình mẫu để áp dụng đối với các ngành khác, nhằm thích ứng với đặc thù từng ngành. Tuy nhiên, trong khi trân trọng thành tựu phát triển và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam, thì phải thẳng thắn thừa nhận rằng, xét trên mọi bình diện của quá trình phát triển, những tiến bộ trong 5 năm qua - khi chúng ta là thành viên WTO - là quá chậm so với nhiều quốc gia và quá ít so với tiềm năng của đất nước. Nếu không thấy hết tính cấp bách của tình hình, không đề ra được hệ thống giải pháp thích hợp và kiên quyết thực thi các giải pháp đó thì khả năng nước ta tụt hậu hơn về trình độ phát triển là hiện hữu so với nhiều nước ASEAN và châu Á, khu vực đang chuyển dịch để trở thành trung tâm phát triển của thế giới. |
TS. Nguyễn Đại Lai: Dài hạn cần tái cấu trúc thị trường tài chính Để tăng cường năng lực hội nhập của các tổ chức tín dụng (TCTD) Việt Nam thời kỳ hậu WTO, không thể không cơ cấu lại hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam hiện đang kiểm soát tổng dư nợ nền kinh tế tới 125 % GDP và can dự vào hầu hết các lĩnh vực, các ngành của nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên, không thể chỉ dừng lại ở cơ cấu lại các NHTM mà trong chiến lược trung và dài hạn, rất cần tái cấu trúc đồng bộ và toàn diện thị trường tài chính (TTTC) Việt Nam, trong đó bao gồm cả các thiết chế quản trị nó như Ngân hàng Nhà nước, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước; Kho bạc Nhà nước… một cách lành mạnh, minh bạch và tôn trọng các qui luật thị trường, làm cho tất cả các thị trường bộ phận của TTTC đều phải vận hành hiệu quả theo nguyên lý bình thông nhau và đúng mục đích. Việc tái cấu trúc TTTC nói chung và NHTM nói riêng trước hết là để góp sức tạo ra hệ thống TCTD Việt Nam hậu tái cấu trúc có năng lực cạnh tranh cũng như năng lực hội nhập của TTTC Việt Nam với thế giới. Việc làm này tuy khó khăn, mang tính nhạy cảm cao, nhưng không thể tiếp tục chần chừ, bỏ lỡ cơ hội. Chúng ta sẽ vượt qua nếu có những thiết chế minh bạch về quan điểm, quyết tâm chính trị cao. |
TS. Doãn Công Khánh - Viện nghiên cứu Thương mại: Sức ép cạnh tranh đang gia tăng Trong bối cảnh khó khăn của kinh tế toàn cầu, nhiều nước trên thế giới đã và đang bàn cách hợp tác để giúp các doanh nghiệp của mình vượt qua khủng hoảng. Sức ép cạnh tranh trên thương trường tới từng chủ thể kinh doanh ở trong nước giai đoạn tới sẽ gia tăng mạnh mẽ. Trong diễn biến ấy, các rào cản kỹ thuật được xem như “binh pháp” trong thương mại sẽ tái xuất hiện. Các thị trường truyền thống sẽ trở nên “xa vời” do yêu cầu cao về tiêu chuẩn, chất lượng, mẫu mã... Đó là hàng loạt những khó khăn mà các doanh nghiệp Việt Nam sẽ không dễ gì khắc phục trong một sớm một chiều. Trong khi đó, Việt Nam sẽ không được phép duy trì các biện pháp phi thuế mà không có lý do chính đáng theo các quy định của WTO, AFTA… Như vậy, nhiều doanh nghiệp đang được bảo hộ sẽ phải đối mặt với không ít thách thức do nguy cơ gia tăng cạnh tranh của hàng nhập khẩu. Chính vì vậy, đối sách kinh doanh để tồn tại của các doanh nghiệp thời gian vừa qua chắc không còn phù hợp và phải thay đổi. |
PV